به گزارش ایران اکونومیست، شاهپور علایی مقدم در یک برنامه تلویزیونی با بیان اینکه هدف سازمان حفظ نباتات تامین بهداشت و سلامت محصولات کشاورزی است و وظایف بسیار مهمی از جمله جلوگیری از انتشار، استقرار و ورود آفات و بیماری‌ها و مدیریت عوامل خسارت‌زا در بخش کشاورزی از جمله آفات و بیماری‌ها و علف‌های هرز دارد، گفت: سازمان خوار و بار کشاورزی جهانی اعلام کرده سهم حفظ نباتات در تامین امنیت غذایی و تامین مایحتاج مردم در محصولات غذایی با منشأ در بخش کشاورزی گیاهی ۴۰ درصد است. یعنی اگر جمعیت جهان را حدود ۸ میلیارد نفر درنظر بگیریم و حفظ نباتات هیچ کاری انجام ندهد، حدود ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفر با کمبود غذا مواجه می‌شدند.
رییس سازمان حفظ نباتات اضافه کرد: در سلامت محصولات کشاورزی با منشأ گیاهی این وظیفه در برنامه پنجم و ششم برعهده وزارت بهداشت و درمان بود و بعد از تولید نمونه‌برداری از محصول انجام می‌شد. در دولت سیزدهم با توجه به مشکلاتی که در صادرات محصولات کشاورزی اتفاق افتاد، با دستور وزیر جهاد، سلامت محصولات کشاورزی با منشأ گیاهی به سازمان حفظ نباتات واگذار شد.
وی تصریح کرد: در بحث سلامت محصولات کشاورزی مهمترین نکته مرز بیشینه‌ای است که هر کشور دارد؛ یعنی میزان باقی مانده مواد غذایی و آفت کش‌ها از حدی بالاتر نرود. باید هم در تغذیه گیاهی توجه داشته باشیم و هم در مصرف بهینه آفت‌کش‌ها مدیریت داشته باشیم. ایرادی که در محصولات کشاورزی صادراتی ما گرفته بودند این بود که پرونده بسترهای تولید برای محصولات مختلف مشخص نبود.
به گفته وی، طی دو سال گذشته طبق کنوانسیون جهانی حفظ نباتات نظم نوینی در محصولات کشاورزی دنیا ایجاد شده است و باید مشخص باشد در بسترهای تولید محصول کشاورزی چه سموم، آفت و تغذیه‌ای مصرف می‌شود. عملیات کشت، داشت و برداشت باید ثبت شود و وقتی محصولی وارد کشوری شد، بتوانند آن را رصد و پایش کنند.
علایی مقدم با بیان اینکه ما در کشور این سامانه را نداشتیم، گفت: در آن زمان بحث توقف صادرات محصولات سیفی همچون فلفل سبز سر و صدای زیادی کرد و مشکل این بود که اطلاعات بسترهای تولید ناقص بود.
وی با اشاره به اینکه هر کشوری در سبد آفت‌کش‌های خود یک سری اقلامی ثبت کرده که بر اساس اقلیم و الگوی کشت است، اظهار کرد: در آن زمان چهار آفت‌کشی که مصرف می‌کردیم منشأ اتحادیه اروپا را داشت که روسیه استفاده نمی‌کرد و آنها هفت آفت‌کش را استفاده می کردند که در لیست کشور ما نبود. از طریق دیپلماسی و تفاهم‌نامه‌ها یکسان‌سازی و همسان سازی این استانداردها انجام شد و سبد آفت‌کش‌های دو کشور و همچنین اتحادیه اوراسیا را یکسان‌سازی کردیم.
ثبت محصولات صادراتی و وارداتی در سامانه سماک
علایی افزود: بسترهای تولید در سامانه سانکا در نظام مهندسی کشاورزی و سامانه سماک مربوط به مجوزهای الکترونیکی وزارت جهاد، فراهم شده و سامانه فرایند تولید محصولات کشاورزی سالم و بهداشتی ایجاد شده است. از این پس هر محصولی که با منشأ صادراتی و وارداتی می‌خواهد برای تولید وارد شود، باید در سامانه سماک ثبت نام و راستی آزمایی شود. ۱۸۰۰ گلخانه‌دار در سامانه سماک ثبت نام کرده اند.
رییس سازمان حفظ نباتات عنوان کرد: هر محصول صادراتی باید گواهی بهداشتی بگیرد و در فاز اول چهار محصول اساسی گوجه فرنگی، خیار، بادمجان و فلفل دلمه‌ای بودند و در فاز دوم که از ۲۰ روز پیش شروع شده مرکبات، کیوی، نخیلات و سیب اضافه شده‌اند.
وی تصریح کرد: با هم ترازی استانداردهای دو کشور و جنبش نرم‌افزاری در سازمان حفظ نباتات، شناسه‌دار شدن بسترهای تولید و شناسنامه‌دار شدن محصولات کشاورزی، مشکل صادرات حل شده است.
بیش از ۹۵ درصد آفت‌کش‌های موجود کم خطر شده‌اند
معاون وزیر جهادکشاورزی به دستاوردهای سازمان حفظ نباتات اشاره کرد و گفت: بزرگترین دستاورد همین سامانه فرآیند تولید محصولات سالم و بهداشتی در بستر سامانه سماک وزارت جهاد کشاورزی است. برای هر گلخانه‌دار یک مدیر کنترل کیفی گذاشتیم. بیش از ۹۵ درصد آفت کش‌های ما در بخش کشاورزی کم خطر شده اند. در زمینه هم ترازی استانداردهای محصولات کشاورزی با اوراسیا، روسیه، چین و هند تفاهم نامه‌هایی داشتیم.
علایی ادامه داد: در زمینه صادرات خشکبار مشکلات حل شده و برای اولین بار به چین انجام می شود. هشت ماه پیش اخبار منفی درباره محصولات کشاورزی کشور بود، مبنی بر اینکه سمی هستند اما برنامه‌ریزی کردیم تفاهم نامه استانداردسازی بسترهای تولید و مدیریت مصرف آفت کش‌ها را داشتیم. نظم جدیدی باید در صادرات اتفاق می افتاد. همچنین سال پیش ۲۴ میلیون تن صاردات محصولات کشاورزی با منشأ گیاهی بوده که امسال به ۳۱ میلیون تن رسیده و کمترین تذکر در زمینه غیر استاندارد بودن را داشته است.
وی اضافه کرد: بعد از ۱۶ سال صادرات سیب به پاکستان بازگشایی شد. صادرات مرکبات از ۲۰ روز پیش آزاد شده است.
۴۰۰ گرم کمتر از میانگین جهان سم مصرف می‌کنیم
وی با اشاره به اینکه میانگین مصرف آفت کش‌ها در دنیا ۲.۹ کیلوگرم در هکتار است، گفت: در ایران، ۲.۵ کیلوگرم یعنی ۴۰۰ گرم کمتر از میانگین جهان است. حال دلیل عدم انطباق این است که یا تکرار استفاده از آفت کش داریم یا آفت کش‌ها کیفیت پایینی دارند و یا بر اساس تجویز گیاه پزشک انجام نمی‌شود. بنابراین مدیریت مصرف آفت کش‌ها یکی از کارهای سازمان حفظ نباتات است. از برنامه‌های ما توسعه استفاده از گیاه پزشک و راه‌اندازی شرکت‌های فنی، مهندسی گیاه پزشکی است و شرکت‌های دانش بنیان و بخش خصوصی پای کار می آیند.
علایی مقدم اضافه کرد: آفت سن گندم از مهمترین آفت‌هاست که سال گذشته ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تن گندم خریداری شد که ۳۸ هزار تن سن زدگی داشت. امسال ۷.۵ میلیون تن گندم خریداری شده که ۷۰۰۰ تن سن زدگی داشته‌اند و این رکورد بی‌سابقه بوده است. همچنین ۲ میلیون هکتار کشت گندم پیش بینی شده است. قرار است کشاورزی قراردادی در کشور رونق پیدا کند که امنیت تولید را به همراه خواهد آورد. ۱۲ محصول زراعی در کشت قراردادی آمده و برنامه‌ریزی لازم انجام شده است.
به گفته وی، مقرر شده مدیران کنترل کیفی و گیاه پزشک به ازای هر ۵۰۰ هزار هکتار بالای سر کشاورزان باشد. آفت کش‌ها بر اساس نسخه گیاه پزشک استفاده شود. رصد و کنترل در زمان کاشت و داشت و برداشت انجام گیرد.
با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی قاچاق آفت‌کش‌ها به حداقل می‌رسد
علایی مقدم در بخش دیگری از صحبت‌هایش افزود: در گذشته ارز ۴۲۰۰ تومانی به آفت کش‌ها داده می‌شد که قطعاً تقلب و قاچاق هم در کنار آن بود. ۳ ماه پیش با پیشنهاد ما آفت کش ها هم در زمره کالای قاچاق قرار گرفتند. سامانه رصد و پایش آفت کش‌ها راه‌اندازی شده و رهیابی می‌شود. ۳۴۵ پرونده قضایی برای آفت کش‌های قاچاق و تقلبی تشکیل شده است و با برداشته شدن ارز ۴,۲۰۰ تومان قیمت‌ها واقعی شده و قاچاق به کمترین میزان می‌رسد.
وی تصریح کرد: هیچ داروخانه کشاورزی بدون نسخه سم را به کشاورز نمی‌دهد. فروش به صورت نسخه الکترونیکی باعث می‌شود گران فروشی نداشته باشیم و سم سالم و غیرتقلبی به دست کشاورز برسد و این را به کمک دانش بنیان‌ها اجرایی کرده‌ایم.
رییس سازمان حفظ نباتات گفت: در ۱۴ میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز انجام شده است. ۷۳۰ کلینیک گیاه پزشکی و ۱۶ هزار گیاه پزشک و ۷۵۰۰ داروخانه کشاورزی داریم.
