هنوز مشکلات اولین پلت‌فرم مشترک
در کشور برطرف نشده که طراحی پلت‌فرم دیگری به صورت مشترک در دستور کار دو
شرکت ایران‌خودرو و سایپا قرار گرفت.
بر اساس دستور جدید، وزیر صنایع و معادن خودروسازان موظف به طراحی پلت‌فرم با مشارکت یکدیگر و با استفاده از توان داخل شدند.
الزام
در نظر گرفته شده برای خودروسازان در حالی است که هنوز مشکلات تولید اولین
خودرو مشترک (تندر 90) در کشور برطرف نشده و این امر در حالی است که طراح
این پلت‌فرم خودروسازان داخلی نبوده‌اند، بلکه تنها تولید این خودرو در
دستورکار خودروسازان قرار داشت، با این حال، مشکلات تولید این خودرو همچنان
پابرجا است به طوری که با گذشت نزدیک به سه سال از زمان تولیدتندر -90 این
خودرو هنوز به سوددهی نرسیده است، مشکلات مذکور در حالی است که این بار
نه‌تنها تولید، بلکه طراحی پلت‌فرم در دستور کار خودروسازان قرار گرفته که
با توجه به سابقه همکاری مشترک در کشور می‌توان گفت اجرای این الزام مشکلات
بسیاری را به همراه خواهد داشت.
هرچند شواهد نشان‌دهنده آن است که
طراحی پلت‌فرم مشترک در کشور با مشکلات بسیار همراه است اما برخی از
مسوولان معتقدند مشکلات به وجود آمده در تولید تندر 90 به دلیل طراحی و
تولید یک خودرو به صورت مشترک بوده و برای برطرف کردن این مشکل و به منظور
دستیابی به تولیدی موفق و اقتصادی خودروسازان باید محصولات متفاوتی را روی
پلت‌فرم مشترک تولید کنند.
هرچند روش پیشنهادی می‌تواند مشکل تولید
پلت‌فرم جدید را برطرف کند، اما مشکل طراحی پلت‌فرم که باید به صورت مشترک
میان دو شرکت خودروساز صورت گیرد، همچنان پابرجا است.
الزام در نظر
گرفته شده برای خودروسازان در حالی است که طراحی پلت‌فرم آن هم با توان
داخلی نیازمند فراهم بودن زیرساخت‌هایی از جمله مراکز تحقیقاتی مجهز، مراکز
تست خودرو (تست تصادف و تست جاده‌ای) و... است که زیرساخت‌های مذکور در
کشور ما فراهم نیست که این امر موجب می‌شود تا خودروسازان از تجهیزات سایر
کشورها استفاده کنند.
فراهم نبودن زیرساخت‌ها در صنعت خودروسازی کشور
موجب شده تا با گذشت نیم قرن از قدمت این صنعت، خودروسازان در زمینه طراحی و
تولید پلت‌فرم‌های جدید موفقیت چندانی به دست نیاورند؛ به طوری که طی این
مدت خودروسازان تنها موفق به طراحی سه پلت‌فرم جدید (سمند، تینا و رانا)
شده‌اند که از مجموع پلت‌فرم‌های مذکور نیز تولید سمند و تینا کلید خورده و
تولید سومین پلت‌فرم نیز به سال آینده موکول شده است.
از سوی دیگر،
الزام جدید در حالی برای خودروسازان در نظر گرفته شده که پیش از این
خودروسازان بر اساس آیین‌نامه ارتقای کیفیت خودرو و قطعه که در خرداد ماه
سال جاری ابلاغ شده بود، ملزم به طراحی و تولید سه پلت‌فرم جدید تا سال 95
شده بودند.
الزامات در نظر گرفته شده برای خودروسازان در حالی است که
اجرای این الزامات نیازمند صرف هزینه چند میلیارد دلاری است که خودروسازان
توان صرف این هزینه گزاف را نداشته و از طرفی به دلیل اینکه صنعت خودروسازی
ما از دانش فنی روز برخوردار نیست، هزینه طراحی پلت‌فرم در ایران بالاتر
از سایر کشورها خواهد بود؛ چراکه خودروسازان برای اخذ برخی استاندارد‌های
جهانی به سایر کشورها وابسته‌اند که این امر افزایش هزینه طراحی را برای
خودروسازان دربر خواهد داشت.
پلت‌فرم مشترک با برند مختلف
احمد
نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان در پاسخ به این پرسش که با توجه به مشکلات
به وجود آمده در تولید اولین پلت‌فرم مشترک در کشور طراحی پلت‌فرم مشترک
جدید چه کمکی به صنعت خودروسازی کشور می‌کند، می‌گوید: مشکلات به وجود آمده
در تولید تندر 90 به دلیل بروز یکسری موانع به وجود آمد که تا حدودی این
مشکلات مرتفع شده و همچنین در حال حاضر مشکلاتی نیز با شرکت رنو پارس بر سر
تامین قطعه، تعیین نرخ قطعه و ... وجود دارد که این مشکلات موجب شد تا
تندر 90 سود آور نباشد.
وی در ادامه تصریح کرد: خودروسازان در پروژه
تندر 90 تجربه خوبی را در مورد تولید مشترک کسب کردند که می‌توانند از آن
در انعقاد قراردادهای بعدی استفاده کنند.
وی در پاسخ به این پرسش که با
توجه به مشکلات مذکور چه توجیهی برای طراحی پلت‌فرم مشترک جدید وجود دارد،
عنوان می‌کند: طراحی یک پلت‌فرم جدید به سرمایه‌گذاری در حدود هزار
میلیارد تومان نیاز دارد که در صورت مشارکت خودروسازان، این رقم سرشکن شده و
هزینه کمتری به تولیدکنندگان وارد خواهد شد که این امر موجب می‌شود تا
هزینه طراحی و تولید خودرو
کاهش یابد.
به گفته دبیر انجمن
خودروسازان، بزرگ‌ترین مشکل تندر 90 طراحی یک بدنه روی پلت‌فرم بود، اما
برای پلت‌فرم جدید هر یک از خودروسازان می‌توانند اتاق خودرو مورد نظر خود
را روی این پلت‌فرم تولید کنند و به این ترتیب قیمت رقابتی بین
تولیدکنندگان ایجاد خواهد شد.
محمدرضا نجفی‌منش، دبیر انجمن قطعه سازان
نیز در این خصوص با اشاره به اینکه اجرای این روش موجب می‌شود تا طراحی
پلت‌فرم در کشور بومی شود، می‌گوید: برای رسیدن به این امر برنامه‌ریزی
باید به گونه‌ای صورت گیرد تا مشکلات تندر 90 تکرار نشود و در این خصوص نیز
خودروسازان می‌توانند اتاق‌های مختلف با برند خود را تولید کنند.
اظهارات
دبیر انجمن خودروسازان در خصوص طراحی یک اتاق روی پلت‌فرم تندر 90 در حالی
است که تاکنون هفت مدل اتاق مختلف روی این خودرو طراحی شده، به طوری که
هم‌اکنون مدل‌های مختلف این خودرو در سایر کشورهای در حال تولید است، اما
مشکلات به وجود آمده بر سر تولید این خودرو موجب شد تا شرایط برای تولید
سایر مدل‌های تندر 90 در کشور ما فراهم نشود از سوی دیگر تفاوت سیاست‌های
رنوپارس و شرکت‌های سازه‌گستر و ساپکو بر سر تامین قطعات این خودرو موجب شد
تا تولید این خودرو در کشور سودآور نباشد.
از سوی دیگر، هرچند دبیر
انجمن خودروسازان طراحی پلت‌فرم جدید را به دلیل کاهش هزینه‌ها به نفع صنعت
خودروسازی کشور می‌داند، اما آنچه مسلم است اجرای پروژه‌های مشترک در کشور
ما تاکنون چندان موفق نبوده است که این امر موجب می‌شود تا اجرایی شدن این
پروژه نیز با ابهاماتی مواجه شود.
نجفی‌منش همچنین در پاسخ به این پرسش
که آیا خودروسازان می‌توانند طراحی پلت‌فرم مشترک را محقق کنند، می‌گوید:
بحث توانستن نیست، بلکه بحث اجبار است زیرا خودروسازان با توجه به استراتژی
توسعه صنعتی خودرو باید به سمت طراحی پلت‌فرم حرکت کنند؛ چراکه براساس
استراتژی مذکور باید نیمی از تولیدات خودروسازان با برند داخلی صورت گیرد.
فرهنگ کار مشترک
لازمه پلت‌فرم مشترک
محمدرضا
روشنی‌مقدم، رییس کارگروه خودرو سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و
مدیرعامل شرکت مگاموتور نیز در پاسخ به این پرسش که آیا طراحی پلت‌فرم
مشترک جدید در صنعت خودروسازی ما امکان‌پذیر است، می‌گوید: طراحی پلت‌فرم
مشترک نیازمند داشتن فرهنگ کار مشترک است که متاسفانه این فرهنگ در تمام
جامعه از‌جمله صنعت خودرو ما بسیار پایین است، اما در صورتی که این فرهنگ
در کشور گسترش یابد رسیدن به پلت‌فرم مشترک در کشور غیرممکن نخواهد بود.
وی
در پاسخ به این پرسش که آیا رسیدن به پلت‌فرم مشترک با توجه به شرایط حاکم
در کشور امکان‌پذیر است نیز عنوان می‌کند: در موقعیت فعلی باید خیلی از
مسائل در کشور تغییر کند تا شرایط برای رسیدن به پلت‌فرم مشترک در کشور
فراهم شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه طراحی پلت‌فرم مشترک در دنیا
روشی مرسوم و متداول است؛ چراکه این روش کاهش هزینه‌های شرکت‌های خودروساز
را دربر دارد، می‌گوید: در تمام دنیا روش پلت‌فرم مشترک به منظور کاهش
هزینه صورت می‌گیرد، اما تاریخچه و سابقه صنعت خودروسازی ما نشان داده که
اجرای این روش مشکلات بسیاری را به همراه دارد به همین دلیل باید پیش از
شروع کار مشکلات پیش رو برطرف شود که لازمه این امر نیز پایبندی خودروسازان
به برخی اصول است و پذیرش تصمیم‌گیری‌ها از سوی شرکت‌های خودروساز است.
رییس
کارگروه خودرو سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در پاسخ به این پرسش که
برای رسیدن به پلت‌فرم مشترک جدید باید چه اقداماتی صورت گیرد، می‌گوید: در
صورتی که هماهنگی‌ها در سطح کلان مدیریتی به درستی صورت گیرد و وظایف
بنگاه‌ها به طور کامل تفکیک شود شرایط برای طراحی پلت‌فرم مشترک در کشور
فراهم می‌شود و در غیر این صورت رسیدن به پلت‌فرم مشترک جدید با مشکلات
بسیاری همراه خواهد بود.
روشنی‌مقدم در ادامه خاطرنشان می‌کند: علاوه بر
موارد مذکور باید مرکزی نیز برای رصد اقدامات خودروسازان در نظر گرفته شود
تا خللی در کار به وجود نیاید.
