به گزارش ایران اکونومیست، در آخرین گزارش رویترز میزان فروش نفت و میعانات ایران به ونزوئلا با جهش چشمگیری به ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است. این میزان جهش صادرات نفت و میعانات ایران به ونزوئلا، نشان از بازار سازی تضمینی ایران در این کشور با سهامداری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی دارد.
سهامداری ایران در این پالایشگاه‌ها، مزایای مختلفی دارد که علی شمس اردکانی پدر علم اقتصاد انرژی ایران در گفت‌وگو با ایران اکونومیست در این خصوص اظهار کرد: سهامداری ایران در پالایشگاه‌های فراسرزمینی همان‌قدر مهم است که سرمایه‌گذاری در میدان‌های مشترک با همسایگان برای استخراج نفت؛ چراکه هم‌زمان با استخراج نفت باید جایگاه فروش آن را هم در بهترین بازارها دید و پیش‌بینی کرد.
تبدیل فرآورده‌های نفتی به سوخت یا مواد
وی با بیان اینکه تبدیل نفت ایران به فرآورده‌های نفتی یکی از اصلی‌ترین راهکارهای خنثی‌سازی تحریم‌ها است، ادامه داد: فرآورده‌های نفتی نیز یا تبدیل به سوخت در پالایشگاه‌ها و یا تبدیل به مواد در پتروپالایشگاه‌ها می‌شود؛ بنابراین امکان‌سنجی و سهامداری در پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌هایی که بتوانند ماده خام نفت را به یکی از این دو محصول تبدیل کنند، رویکرد و استراتژی مناسبی است.
این کارشناس انرژی تصریح کرد: در این میان پالایشگاه‌هایی باید انتخاب یا احداث شود که بر اساس خواص نفت خام ایران ساخته شده باشد و امکان تعویض خوراک پالایشگاه از جای دیگر فراهم نباشد. بدین صورت فروش نفت در بلندمدت برای ایران نیز تنظیم و به شکلی خرید تقاضا در بازار جهانی شکل می‌گیرد.
شمس اردکانی گفت: در شرایط فعلی تحریم‌ها، ایران باید به سمت کشورهایی برود که تحت تحریم و پالایشگاه داشته باشند، به همین دلیل به نظر می‌رسد ونزوئلا گزینه مناسبی در این راستا باشد. در این کشور این امکان فراهم است که قراردادهای فی‌مابین به شکلی تنظیم شود تا ایران تامین نفت خام به آن پالایشگاه‌ها را ضمانت کند و پالایشگاه نیز مناسب نفت ایران باشد.
اهمیت و ضرورت سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی
وی تاکید کرد: سهامداری و سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌های فراسرزمینی به دلیل ایجاد ارتباط تنگاتنگ و پیچیده در روابط بین‌الملل به‌اندازه سرمایه‌گذاری برای صنعت نفت ایران و توسعه درآمدهای نفتی مهم است. بهترین راهکار برای خنثی‌سازی تحریم‌ها حرکت به سمت سهامداری ایران در پالایشگاه‌های خارج از مرزهای ایران به‌شرط تامین نفت و خوراک آن‌ها است.
این کارشناس انرژی درباره گزینه سهامداری یا احداث در پالایشگاه‌های فرامرزی نیز گفت: در شرایط فعلی احداث امری هزینه‌بر و زمان‌بر است. مشارکت یک جنبه است و احداث مساله دیگری است.
شمس اردکانی افزود: اگر با دولت‌های محلی یا شرکت‌های مناسب محلی مشارکت کنیم، برای شرایط فعلی ما مناسب‌تر است. ایران می‌تواند ابتدا بخشی از سهام پالایشگاهی را خریداری کرده و بعد سهامدار بخش بیشتری از آن شود. در سایه تامین نفت پالایشگاه‌های فراسرزمینی می‌توان به این هدف رسید.
وی با اشاره به اینکه می‌توانیم در پتروپالایشگاه‌ها نیز سهامداری کنیم، تصریح کرد: عربستان به‌اندازه ما میعانات گازی ندارد که بتواند پتروپالایشگاه فرامرزی احداث کند و ما با این مزیت صادراتی می‌توانیم به احداث پتروپالایشگاه‌های کوچک‌تر در کشورهای مختلف اقدام کنیم که جنبه محلی داشته باشند.
این فعال اقتصادی گفت: در گذشته پالایشگاهی در مَدرس هند داشتیم که بخشی از آن را از دست دادیم، ولی می‌توانیم در بمبئی و کلکته دو پتروپالایشگاه ایجاد و در کنار احداث پالایشگاه، سهامداری کنیم؛ آن هم به این شرط که ایران حتماً در هیات مدیره یک عضو داشته باشد تا در تصمیمات مدیریتی سهیم باشد.
پدر علم اقتصاد انرژی عنوان کرد: البته تعداد نمایندگان ما در هیات مدیره، به مقررات و قوانین تجارت محلی آنجا هم بستگی دارد، مثلاً در شرکتی با ۵ عضو هیات مدیره، برای داشتن یک عضو در هیات مدیره، باید ۲۰ درصد سهام شرکت را در اختیار داشته باشید و به همین نسبت برای دو عضو ۴۰ درصد و برای سه عضو باید سهامدار ۶۰ درصدی آن شرکت باشید.
باید مبادلات دلاری را حذف کنیم
شمس اردکانی عنوان کرد: داشتن ۶۰ درصد سهام و یا اکثریت سهام بهترین شکل سهامداری است، چراکه به نفع آن دسته از شرکت‌های ایرانی مرتبط با تاسیسات نفت، گاز و پتروشیمی هم است؛ هرچه درصد سهام ما از پالایشگاهی بیشتر باشد امکان حضور شرکت‌های داخلی فنی و مهندسی بیشتر است و به‌نوعی صادرات خدمات مهندسی نیز به شمار می‌رود.
وی به حفظ منافع طولانی‌تر ایران در سهامداری پالایشگاه‌های فرامرزی اشاره و بیان کرد: در صورت سهامداری در پالایشگاه فراسرزمینی، باید به این نکته توجه کرد که کل تجارت با کشور هدف این را مدنظر قرار دهیم و وقتی تجهیزاتی برای پالایشگاه می‌فرستیم، در مقابل مقداری کالای محلی نیز خریداری کنیم که در عمل دلار را دور بزنیم، زیرا آمریکا به دولت‌های دنیا فشار می‌آورد تا معاملات نفت با دلار صورت گیرد.
پدر علم اقتصاد انرژی در ایران تصریح کرد: به این شکل وقتی نفت یا میعانات نفتی صادر می‌کنیم، اگر با کالا مبادله کنیم، دلار از مبادلات بین دو کشور نیز حذف می‌شود.
