به گزارش ایران اکونومیست، یکسال از سپردن سکان اداره کشور به دولت سیزدهم می‌گذرد، دولتی که به ریاست آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی و با شعار «دولت مردمی، ایران قوی» کار خود را آغاز کرد و به اذعان بسیاری از کارشناسان و ناظران، در تاریخ دولت‌های پس از انقلاب، هیچ دولتی به‌اندازه دولت سیزدهم و آیت‌الله رئیسی میراث‌دار مشکلات، ضعف‌ها و کاستی‌های برجای‌مانده از دولت پیش از خود نبوده.
وضعیت بد شاخص‌های کلان اقتصادی، کسری بودجه، کاهش ارزش پول ملی، تورم بالا و بسیاری دیگر از چالش‌ها که ماحصل سیاست‌گذاری‌ها و اقدامات نادرست سال‌های پیش از ۱۴۰۰ بود شرایطی را رقم زد که به گفته آیت‌الله رئیسی در اولین حضور وی در جلسه هیات دولت که با وزرای دولت قبل برگزار شد، نخستین چالش پرداخت حقوق مردادماه بود!
با این حال گرچه چالش‌ها بسیار زیاد بوده و هست، اما با همت مسئولان دولت سیزدهم اعم از رئیس جمهور، وزرا و سایر ارکان دستگاه اجرایی، طی یکسال گذشته علاوه بر رفع بسیاری از چالش‌های گذشته و تلاش برای ریل‌گذاری صحیح برای حرکت به سوی شرایط بهتر، اقدامات ارزشمندی نیز در حوزه‌های مختلف عملکردی صورت گرفته است که به نظر می‌رسد با گذشت یک سال از استقرار دولت اکنون نوبت به بازخوانی آن رسیده است.
در این گزارش به دستاوردهای دولت در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهیم پرداخت.
محمد مهدی اسماعیلی با کسب ۱۸۱ رای موافق نمایندگان مجلس شورای اسلامی به عنوان پانزدهمین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارم شهریورماه ۱۴۰۰ راهی ساختمان بهارستان شد.
وی با ارائه برنامه ۸۳ صفحه‌ای، وضع موجود در مردادماه ۱۴۰۰ در حوزه‌هایی همچون هنرهای نمایشی، موسیقی، سینما، کتاب، مطبوعات، فرهنگ عمومی و ... را توصیف و راهبردها و راهکارهایی ارائه کرد بنابراین با توجه به تطبیق بیش از ۹۰ درصد برنامه‌های وزیر پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی با اسناد بالادستی، حضور و سابقه مستمر او در عرصه‌های فرهنگی و هنری کشور، اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اکثریت آرا برنامه‌های اسماعیلی را تایید کردند.
نهادینه شدن بخشی از مفهوم واقعی بسط عدالت فرهنگی با اجرای برنامه ها و اقدامات فرهنگی و هنری در برخی نقاط پهناور ایران اسلامی، توسعه دیپلماسی فرهنگی و هنری، معافیت مالیاتی هنرمندان، اهتمام ویژه به حوزه های فرهنگی و هنری، چهره به چهره با اهالی فرهنگ، هنر و رسانه، ارائه تسهیلات و بسته های حمایتی به اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه، اهتمام ویژه به حوزه زیارت(داخلی و خارجی)، برگزاری موفق جشنواره های فجر،کمک به توسعه فرهنگ، هنر در فضای مجازی از جمله برنامه هایی بودند که در کمتر از یک سال گذشته مدنظر و عمل دولت سیزدهم در حوزه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت.
احیای شأن سیاستگذاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت سیزدهم مهمترین دستور کار این وزارتخانه بود که با اقداماتی همچون تدوین و ابلاغ سند تحول وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به حوزه‌های تابعه، تشکیل شورای اجرایی سازی سند تحول دولت مردمی، تشکیل کارگروه فرهنگی دولت، فعال سازی شورای هنر، تشکیل شورایعالی سینما، تخصیص دو درصد از بودجه دستگاه های اجرایی به فعالیتهای فرهنگی در بودجه سال ۱۴۰۱ و بازنگری در وظایف و اولویت‌های شورای فرهنگ عمومی صورت گرفت.
این وزارتخانه با تشکیل قرارگاه رسانه‌ای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها در اقناع افکار عمومی از وضعیت موجود و ضرورت بازنگری و اصلاح شیوه تخصیص یارانه‌ها نقشی اساسی ایفا کرد.
حل مشکل کمبود کاغذ نشر و مطبوعات با سیاست های حمایتی و اقدامات نظارتی در حوزه مطبوعات، اصلاح مقررات سینمایی و تشکیل شورای راهبردی اکران سینما همراه با اصلاح ساختار مدیریت فرهنگی سینما نیز از دیگر اقدامات شاخص این وزارتخانه است. راه‌اندازی قرارگاه محرومیت‌زدایی از حوزه فرهنگ و هنر، دسترسی عمومی به امکانات فرهنگی و امکان بهره‌مندی از آموزش رایگان هنر را ایجاد کرد. موضوع بازطراحی نظام رسانه‌ای و تقویت توان روایتگری با هدف مرجعیت‌سازی رسانه‌ای و تغییر آرایش نظام رسانه‌ای از پدافندی به آفندی از دیگر رویکردهای مهم این وزارتخانه محسوب می‌شود که اقدامات مناسبی در این باره انجام پذیرفت.
تقویت زیرساخت های فرهنگی در سراسر کشور، نیم بها شدن هزینه اینترنت سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات، تقویت و پشتیبانی فضای مردمی سازی فرهنگ و هنر، تاکید بر استحکام توسعه روابط فرهنگی با کشورهای مقصد، ساماندهی اقتصاد فرهنگ و هنر، از سرگیری روند ساخت و تجهیز طرح های نیمه تمام فرهنگی و هنری، توجه و تاکید و تلاش برای رونق و تقویت اقتصاد هنر از جمله برنامه ها و وعده هایی بود که از ابتدای آغاز مسئولیت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برآنها تاکید کرده و تا حد زیادی طی یکسال گذشته در وزارت فرهنگ و ارشاداسلامی محقق شدند.
هرچند بیان عملکرد این وزارتخانه عریض و طویل با توجه به گستردگی و حجم فعالیت هایش در این مجال کم امکان‌پذیر نیست اما در ادامه برخی از آنها در حدود کمتر از یکسال گذشته این دوره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در یک نگاه مرور می شوند:
تلاش برای خودکفایی در صنعت نشر و تولید کاغذ با هدف صادرات این کالا تا پایان سال ۱۴۰۱، برگزاری دو دوره نمایشگاه مجازی کتاب و سی و سومین نمایشگاه حضوری بین المللی کتاب تهران، تلاش برای تولید ارزان کتاب ، تاکید بر نهضت کتابخوانی به عنوان یکی از سرفصل‌های اصلی وزارت فرهنگ، تقویت اقتصاد فرهنگ وهنر و توجه جدی دولت مردمی برای ارتقاء این حوزه، برگزاری جشنواره های فجر شامل فیلم، تئاتر، شعر، موسیقی، تجسمی، رشد کمی و کیفی جشنواره های فجر، افزوده شدن بخش های جدید از جمله سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، راه اندازی سینما سیار، افزوده شدن بخش ویژه سرود و آهنگ‌های انقلابی به موسیقی فجر،تمرکز زدایی مهمترین راهبرد وزارت فرهنگ، پیگیری ضرورت پیوست فرهنگی برای طرح‌های مختلف کشور، تقویت همکاری‌های دوجانبه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مراکز حوزوی در قاب تفاهمنامه؛ امضای تفاهمنامه وزارتخانه درموضوعات مختلف با نهادها ومراکز گوناگون، راه اندازی قرارگاه محرومیت‌زدایی از عرصه فرهنگ و هنر برای بهره مندی عادلانه مردم از امکانات فرهنگی و هنری در کشور از جمله این اقدامات به حساب می آید.
انعقاد تفاهمنامه با وزارت راه و شهرسازی برای در اختیار قرار دادن ۲۴ هزار مسکن به خبرنگاران کشور و تلاش برای افزایش میزان تسهیلات به نفع اهالی رسانه ،تحقق بخشی از اهداف فرهنگی کشور با ۲۶ هزار کانون فرهنگی و هنری مساجد، تلاش وزارت فرهنگ برای تشکیل ۵۰۰ هزار جلسه خانگی قرآن، ارائه بیش از ۶ هزار میلیارد ریال تسهیلات حمایتی، بیمه هنرمندان، تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر، معافیت مالیاتی هنرمندان و افزایش حدود ۹۰هزار نفری اعضاء صندوق اعتباری هنرو صدور ۷۳ هزار هنرکارت، تحقق واکسیناسیون اصحاب فرهنگ و هنر با پیگیری صندوق اعتباری هنراز گذشته تاکنون، امهال بازپرداخت اقساط و تمدید مهلت ثبتنام دریافت تسهیلات کرونایی از جمله دیگر اقدامات است.
همچنین با مساعدت و پیگیری صندوق اعتباری هنر در دوره جدید فعالیت آن با حضور سید مجیدپوراحمدی مدیرعامل آن شاهد معرفی بیش از چهار هزار و ۵۰۰ هنرمند، نویسنده و روزنامه نگار به سازمان تأمین اجتماعی و پرداخت بیش از ۶۰ درصد حق بیمه سالانه اعضا (معادل ۱۳۵ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۰) همراه با ثبت نام بیمه تکمیلی اصحاب فرهنگ، هنر و رسانه سال های جاری و آینده همراه با پرداخت یارانه بیمه درمان تکمیلی ناشی از افزایش تعرفه حق بیمه (مجموع پرداختی حق بیمه در سال جاری بالـغ بـر ۷۸ میلیـارد تومان است.)،ارائه تسهیلات قرض الحسنه و ضروری، تفاهم نامه با بانک عامل،طرح یادمان، طرح شمیم و جوانه، ایجاد هسته های کارآفرینی و ارائه تسهیلات اشتغالزایی، ارائه سه بسته حمایتی بلاعوض به مبلغ ۳۵۰ میلیون تومان، تسهیلات ضروری درمان و معیشت، واریز ۳ مرحله بلاعوض، پرداخت ۵ میلیون تومان به خانواده هنرمندان فقید، پرداخت کمک مستمری فوق العاده برای بیش از ۲ هزار و ۶۰۰ نفر، یارانه بیمه درمان به میزان ۶۰ درصد و تقویت صندوق هنر وحوزه صنایع خلاق، تحقق بیمه بیکاری هنرمندان بودیم که از دیگر اقدامات مهم حوزه وزارتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می شود.
عضو کابینه دولت مردمی یکی از سرفصل های برنامه این دوره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مبارزه جدی با بی عدالتی و تبعیض و همچنین توجه به مناطق محروم و سرلوحه قرار گرفتن عدالت فرهنگی در فعالیت های این وزارتخانه قرار داد.
آنچه امروز حائز اهمیت است اینکه افکار عمومی همیشه ناظر بر عملکرد مسئولان است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز به عنوان نهاد حاکمیتی در حوزه فرهنگ و هنر کشور محسوب می شود، بنابراین مسئولان آن برای تنویر افکارعمومی و شفاف سازی اقدامات صورت گرفته طبق وعده های داده شده گزارشی از این اقدامات در مدت زمان یکسال گذشته را بصورت فشرده طی دوره های محتلف ۱۰۰ روزه، ۲۰۰ روز و اینک نیز بیش از ۳۰۰ روزه در اختیار مخاطبان و مردم قرار داده و می دهند تا ضمن عمل به وعده های داده شده با ارائه گزارش مبسوط کارنامه خود را در این مدت در معرض دید و قضاوت مردم به عنوان بهترین ارزیاب قرار دهند.
خوشبختانه با نگاهی گذرا به کارنامه عملکرد وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره جدید با حضور دکتر محمد مهدی اسماعیلی شاهد روند رو به رشد تمامی فعالیت ها، حوزه ها و گامی رو به جلو در عرصه فرهنگ و هنر هستیم که در سال های پیش قابل مقایسه نیست.
دولت مردمی در عمل ثابت کرد که تلاش و فعالیت به شعار و ابلاغیه و کاغذ نیست بلکه نیازمند عزم و اراده و روحیه جهادی و انقلابی ست تا بتوان با حضور میدانی در اقصی نقاط کشور با درک شرایط و همچنین در نظر گرفتن همه جوانب ضمن رفع دغدغه ها و مشکلات اهالی فرهنگ، هنر و رسانه، در جهت رشد و ارتقا این عرصه تلاش کرد. در عین حال تحقق وعده های ارائه شده در ابتدای قبول مسئولیت در این دولت را رقم زد.
