کارگردان«کربلا، جغرافیای یک تاریخ» در گفتوگویی با ایران اکونومیست به بهانه درگذشت منوچهر اسماعیلی یکی از معروفترین دوبلورهای سینمای ایران بیان کرد: این مستند سینمایی در سال ۱۳۹۴ ساخته شد و آقای اسماعیلی زحمت صداپیشگی نقش امام حسین (ع) را داشت. وقتی قرار بود این فیلم دوبله شود تاکید داشتم برای نقش امام حسین سراغ آقای اسماعیلی بروند و ایشان را متقاعد کنند تا پای کار بیایند، اما بعدها متوجه شدم، چقدر ایشان به لحاظ احساسی و نیز تاریخی با این داستان نزدیک و آگاه بود.
او افزود: در این مستند یک راوی و دانای کل داشتیم که مسئولیتش با شهاب حسینی بود و از او خواسته بودیم بدون هیچ نوع احساس و فراز و فرود در صدایش، فیلم را روایت کند تا تصاویر بتواند کار خود را بکند. با آقای اسماعیلی هم صحبت شد تا نقش امام حسین (ع) را بگوید و ایشان خیلی زود متوجه چیزی شد که به جرات میتوانم بگویم کسی در سینما و تلویزیون متوجه آن نشده بود. آقای اسماعیلی به من گفت که تو برای این مستند دیالوگنویسی نکردهای و جالب است که همهی آنچه به نام دیالوگ از زبان امام حسین(ع) روایت میشود چیزی است که در مقاتل درباره ایشان وجود دارد و صحبتهای خود امام حسین است، درواقع درست است که یک فیلمنامهی مستند سینمایی نوشته شده و دیالوگهایی برای شخصیت امام حسین، ابن زیاد و بقیه نوشته شده اما این دیالوگها تخیلی نیست بلکه از درون تاریخ استخراج شده و بر مبنای اسناد تاریخی است. آنجا متوجه شدم که چقدر آقای اسماعیلی مطالعه دقیق و جدی در این حوزه دارد.
یاری از یک صحنه فیلم هم یاد کرد و گفت:در فیلم لحظهای را داریم که مُشک از دست عباس(ع) میافتد. در اینجا شهاب حسینی به عنوان راوی میگفت «یا ابوالفضل» و اتفاق شگفتانگیز برای من این بود که آقای اسماعیلی پیشنهاد داد خودش هم این عبارت را بگوید. من گفتن یعنی امام حسین بگوید یا ابوالفضل؟! و او پاسخ داد که بله، امام حسین هم وقتی مُشک عباس افتاد گفت یا ابوالفضل. در آنجا متوجه شدم که نه تنها نگاه عمیقی به خود تاریخ دارد، بلکه بسیار احساسی است و ما در این مورد هرچه با هم گفتوگو میکردیم من لذت میبردم. امروز وقتی خبر فوت ایشان را شنیدم حقیقتاً فکر کردم که در بهترین جای آسمان است چون بدون استاد اسماعیلی، تاریخ سینمای ایران اصلا صدا ندارد.
این کارگران در پاسخ به اینکه دلیل اصرارش برای حضور منوچهر اسماعیلی در این مستند چه بود؟ گفت: صدای ایشان یک ویژگی دارد که باید برای ادای حق مطلب آن، کلمه پیدا کرد که البته کاری سخت است. به نظرم اگر قرار باشد بگوییم هر فرشته یک وظیفه دارد، مثلاً جبرئیل وظیفه پیامرسان بودن، اسرافیل وظیفه دمیدن در صور برای اعلام قیامت و عزرائیل وظیفه گرفتن جان انسان را دارد، منوچهر اسماعیلی هم فرشتهای بود که وظیفهاش این بود، زیباترین صدای جهان را از حنجره خود بیرون دهد.
مستند «کربلا، جغرافیای یک تاریخ» با کارگردانی داریوش یاری از مسیر حرکت کاروان امام حسین (ع) آغاز میشود و منزلبه منزل، ما را به واقعه کربلا نزدیک میکند. لابهلای قصه سفر کاروان کربلا، نشان دادن تصاویری واقعی از زائران پیاده در دنیای امروز و مراسم تعزیهخوانی، جریان فیلم را زنده نگه میدارد.