اسدالله بادامچیان در گفت وگو با ایران اکونومیست، در ارزیابی خود از عملکرد دولت سیزدهم در سال اول، اظهار کرد: دولت در یکسال اول با توجه به شرایط کشور، خیلی خوب کار کرده و موفق بوده، البته غیر از مساله تورم و گرانی ها. دولت در مساله معیشت مردم، کار زیربنایی و جراحی کرده است.
وی با اشاره به اینکه برخی وزرا موفق و برخی ناموفق بوده اند، ادامه داد: من معتقدم که رئیس جمهور باید ارزیابی های لازم درباره کابینه را انجام دهد و وزرایی که موفق نبوده اند باید جای خود را به دیگران بدهند.
متن گفت وگوی ایران اکونومیست با اسدالله بادامچیان دبیرکل حزب موتلفه اسلامی درباره عملکرد دولت سیزدهم در سال اول به شرح زیر است:
یکسال از عمر دولت سیزدهم گذشت. ارزیابی کلی شما از عملکرد این دولت چگونه است؟ آیا دولت آیت الله رئیسی موفق بوده است؟
در ابتدا باید بگویم که اداره کشوری مثل ایران سهل و ممتنع است. سهل است چون ملت کنار دولت و نظام است. اینجا آمریکا نیست، که ملت نه با ترامپ است، نه با بایدن و نه با دیگران. اداره کشور سخت است چون کشور در موقعیت ساختن نظام جدیدی است که نه شرقی است و نه غربی و نظام جدیدی اسلامی است که البته این کار سختی است. استعمار و استکبار هم با این کشور دشمن است و استقلال ایران برای آنها دشوار است پس تحریم ها، فشارهای بین المللی و آزار و اذیت آنها و مساله عوامل خودفروخته یا غرب زده را داریم. پس مدیریت ایران مثل سایر کشورها نیست و دولتی که می خواهد این کشور را اداره کند هم کار سخت و هم کار آسانی دارد.
در ارزیابی ازعملکرد دولت سیزدهم باید اشاره کنم که من عادت ندارم از دولت های قبلی انتقاد کنم، ولی مشکلاتی که دولت اصلاح طلبان اعتدالی ایجاد کرد در ظرف یکسال قابل حل نیست، یعنی مشکل گرانی ارز به سرعت قابل حل نیست. اصلاح طلبان افراطی هر روز سروصدا می‌کنند که دولت درباره مسکن چه می‌کند، در حالیکه مشکل گرانی مسکن و اجاره در دوره دولت اصلاح طلبان اعتدالی ایجاد و قیمت آن وحشتناک شد.
مشکلاتی که دولت اصلاح طلبان اعتدالی ایجاد کرد در ظرف یکسال قابل حل نیستمن معتقدم که هر دولتی را خیلی در سال اول نمی شود ارزیابی کرد چون چندین ماه طول می کشد تا وزرا، همکاران خود را انتخاب کنند و آنها به اصطلاح جا بیفتند مخصوصا این دولت که دولت حزبی نیست و می خواهد از همه نیروها استفاده کند. باید یکسال دیگر هم صبر کنیم و سپس درباره دولت قضاوت نهایی کنیم، اما در مجموع من معتقدم که دولت در یکسال اول با توجه به شرایط کشور، خیلی خوب کار کرده و موفق بوده، البته غیر از مساله تورم و گرانی ها که یک بخش از این مشکل مربوط به گذشته و یک بخش مربوط به خود دولت است، زیرا عناصری که به کار گمارده موفق نبودند، مثل وزیر کار که مجبور شد استعفا دهد، البته باید از او تقدیر کرد که وقتی متوجه نشد نمی تواند موفق باشد، استعفا داد.
البته دولت در مساله معیشت مردم، کار زیربنایی و جراحی کرده است، ولی هنوز مردم آرامش خاطر درباره هزینه و درآمد خود ندارند. در زمینه اقتصادی اتفاقات فراوانی در زمینه ارز یا فروش نفت افتاده است. باید به این نکته توجه کرد که اگر اقتصاد بخواهد سالم شود اول باید زیربنا سالم شود و دولت در این زمینه عملکرد خوبی داشته است، ولی نمایان شدن آثار آن زمان بر است. با این حال اگر افرادی مسلط در زمینه معیشت و اقتصادی به کار گرفته می‌شدند، این گرانی های روزافزون وجود نداشت.
اگر افرادی مسلط در زمینه معیشت و اقتصادی به کار گرفته می شدند، این گرانی های روزافزون وجود نداشتدر مجموع در ارزیابی خود از عملکرد وزرا باید اشاره کنم که وزیر صمت موفق نبود. وزیر خارجه در حوزه ارتباط با کشورهای منطقه و همسایه، حل اختلافات و برجام موفق بوده است. وزیر بهداشت در مهار کرونا و همچنین تعطیل نکردن کشور، وزیر نیرو در مدیریت مصرف برق و جلوگیری از خاموشی‌ها با وجود گرمای شدید و خشکسالی موفق بودند. وزیر گردشگری خوب عمل می‌کند. وزیر نفت موفق است. برخی وزرا موفق بوده اند، برخی عادی عمل کرده اند و برخی موفق نبوده‌اند ؛ بنابراین من معتقدم که رئیس جمهور باید ارزیابی های لازم درباره کابینه را انجام دهد و وزرایی که موفق نبوده اند، باید جای خود را به دیگران بدهند.
رئیس جمهور در طول یکسال به همه استان های کشور سفر کرد. برخی منتقدین دولت معتقدند که این سفرها حالت پوپولیستی داشته و تاثیر زیادی در حل مشکلات کشور ندارد. نظر شما درباره سفرهای رئیس جمهور چیست؟
رئیس جمهور یک فرد پر کار و جدی است. در یکسال به 31 استان سفر کرده که سفر تشریفاتی هم نبوده است. مردم می فهمند این سفرها پوپولیستی یا تشریفاتی نیست. رئیس جمهور واقعا بین مردم رفته است و نیازی هم ندارد که کارهای نمایشی کند. واقعا قبل از انجام سفرها، برنامه ریزی دقیقی برای بررسی مشکلات و مسائل هر استان انجام می شود و سپس رئیس جمهور به سفر می‌رود. البته مردم هم می‌دانند که کل مشکلات با یک سفر رئیس جمهور حل نمی شود، ولی درصدی از مشکلات حل می‌شود.
یکی از مهمترین اقدامات دولت در سال اول اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی درباره چهار کالا و افزایش یارانه بود. به نظر شما این سیاست پس ازچند ماه موفق اجرا شد؟
اصل موضوع در این زمینه، نحوه سیاست و مدیریت است. حذف یا ابقای ارز ترجیحی در اختیار دولت است و من در این زمینه نظری ندارم، اما آیا با ارز 4200 تومانی هدف سیاستگذاران حاصل شد؟ فسادی که در ارز ترجیحی رخ داد بخاطر نحوه اجرا بود؛ یعنی در اجرای سیاست تخصیص ارز 4200 تومانی اشتباه انجام گرفت. در واقع مدیریت ضعیفی انجام شد، بنابراین من معتقدم که باید با این رویکرد به موضوع ارز ترجیحی نگاه کرد.
مردم می فهمند سفرهای رئیس جمهور پوپولیستی یا تشریفاتی نیستمبارزه با فساد یکی از شعارها و وعده های رئیس جمهور بود. کارنامه دولت در مبارزه با فساد را چگونه ارزیابی می کنید؟
رئیس جمهور جلوی خیلی از فسادها و همچنین جلوی سیاست های منجر به فساد را گرفته است که این مساله دوم خیلی مهمتر است، اما با این حال مساله فساد یک مدیریت ویژه می خواهد که آن را ریشه کن کند و در کنار آن تدبیر و سیاستگذاری و مدیریت قوی و مقتدر می خواهد. اعضای دولت با فساد مخالف هستند و این مساله در مبارزه با فساد خیلی اهمیت دارد. نظر شخصی من این است با کسی که درگیر مساله فساد می شود، باید با تدبیر برخورد کرد تا او سالم شود و جبران کند نه اینکه بلافاصله با او برخورد و رسوایش کرد و خانواده اش را بیچاره ساخت .
شهید رجایی به دنبال این بود که شهید لاجوردی را به عنوان وزیر بازرگانی انتخاب کند، اما شهید بهشتی از لاجوردی خواست که که دادستان مرکز و مسئول امور زندان ها بشود. لاجوردی با خنده گفت من قبل از انقلاب در زندان بودم و حالا هم دوباره به زندان بروم؟ شهید بهشتی در جواب گفت چه کسی بهتر از شما زندان و زندانی و رنج خانواده زندانی را می شناسد؟ شما گزینه مناسبی برای دادستانی هستید و لاجوردی هم قبول کرد و همین می شود که او در زندان، کار تولید می کند و جلوی فقر خانواده زندانیان را می گیرد. در زندان ورزشگاه و زورخانه می سازد. زندانی سواد و کار یاد می گیرد و حافظ قرآن می شود.
در مجموع باید اشاره کرد که آقای رئیسی در بخش کاهش فساد و از بین بردن زمینه های فساد مالی موفق بوده است، اما در سایر بخش ها به تجدیدنظر در سیاست هایش نیاز دارد.
با اینکه در ابتدا مجلس حامی دولت بود، اما به تدریج شاهد افزایش انتقادهای نمایندگان به دولت هستیم. این انتقادها بیشتر به خاطر عملکرد دولت است یا نزدیک شدن به زمان انتخابات مجلس بعدی؟
چارچوب انتقادها بیشتر در زمینه اقتصادی است و نمایندگان درباره عملکرد دولت در سایر زمینه ها مثل بخش بهداشتی انتقادی ندارند.
مساله مجلس با دولت همواره در کشور ما اینگونه بوده است که مجلس مقابل دولت نمی ایستد. نماینده به هر حال به جمع مردم می رود و نمی تواند از مردم جدا باشد و باید نظر مردم را مطرح کند، در غیر اینصورت مردم دیگر او را قبول نخواهند داشت. دولت از طریق همین انتقادات نمایندگان می تواند بهترین ارزیابی از عملکرد خود را داشته باشد. نمایندگان، رئیس جمهور را قبول دارند و نمی خواهند با وی تقابل کنند، اما انتقاداتی دارند.
ارزیابی شما از مذاکرات هسته ای و عملکرد تیم دیپلماسی ما چیست؟ آیا توافقی بهتر از توافق گذشته حاصل می شود؟
من اطلاعات لازم درباره روند مذاکرات را ندارم، بنابراین نمی توانم درباره روند این مذاکرات قضاوتی کنم، در مجموع همانطور که پیشتر اعلام کرده‌ام، معتقدم برجام یک رویداد به پایان رسیده است. برجام برای این امضاء شد که ایران سلاح هسته ای نسازد که تا الان سلاح هسته ای نساخته ایم، البته نه بخاطر جلب نظر غربی ها، بلکه به خاطر نظر ولی امر خود نساخته‌ایم. دنیا هم فهمیده است ایران دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست. مساله دیگر درباره برجام این بود که ما دنبال دانش هسته‌ای بودیم که الان این دانش را داریم و طرف مقابل نتوانست جلوی ما را بگیرد. تحریم ها هم دیگر اثری ندارد زیرا صادارت غیر نفتی ما با واردات‌مان برابر است و نیازی برای فروش نفت نداریم.
دنیا هم دچار تغییر معادلات شده است. جنگ اوکراین معادلات را بر هم زده است و روسیه توانسته است بخش های مدنظر خود را تصاحب کند. غرب هم دچار بحران اقتصادی است. اقتصاد آمریکا ورشکسته شده و آنها بحران همه جانبه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و امنیتی دارند. آمریکا آنقدر بدبخت است که می رود از عربستان 4 میلیارد دلار گدایی می‌کند. بایدن مجبور است به بن سلمان احترام بگذارد. اروپا آمریکا را ارباب مزاحم می داند، ولی نمی خواهد با آمریکا مقابله کند. در این بین حضور قدرتمند ایران، روسیه و چین و حضور قدرتمند یمن و فلسطین در مقاومت موجب شده است که دنیا دنبال راه دیگری باشد. الان بزرگ ترین قدرت اقتصادی دنیا چین است و آمریکا سعی می کند چین را تضعیف کند، ولی نمی تواند موفق شود.
در این شرایط دیگر برجام جواب نمی دهد. ایران هم مایل نیست که تحریم ها ادامه یابد، ولی می گوید آمریکا باید تحریم ها را در عمل بردارد و آنها مجبور هستند کوتاه بیایند، بنابراین احتمال به نتیجه رسیدن برجام وجود دارد، ولی نمی‌توان صددرصد در این زمینه نظر قطعی داد؛ چون مردان خاکستری پشت صحنه آمریکا و صهیونیسم بین الملل تصمیم گیر نهایی هستند و ممکن است خوی استکباری اجازه ندهد توافق حاصل شود.
البته اگر هم توافقی حاصل شد همه مشکلات میسر نیست، حل شود. به نظر من برجام بیست درصد در حل مشکلات کشور اثر دارد و اگر امضا هم نشود تغییری در شرایط کشور ایجاد نمی شود.برجام بیست درصد در حل مشکلات کشور اثر دارد و اگر امضا هم نشود، تغییری در شرایط کشور ایجاد نمی شود
منتقدان دولت بر این اعتقاد هستند که دولت بیش از حد به روسیه نزدیک شده به گونه ای که منافع خود را فدای تعامل با روسیه کرده است. این نقد به دولت وارد است؟
نه روسیه می خواهد استقلال ما را زیر سوال ببرد و نه ایران این را می پذیرد. اینکه در برجام ما دنبال هدفی باشیم، اما روسیه مانع باشد و ما تابع نظر روسیه باشیم، محال است. ولی‌امر و مسئولان ما اجازه چنین کاری را نمی دهند. این کار را هم نمی کنیم که با غرب علیه روسیه همراه شویم. ایران سیاست مستقل و ملی خود را دارد. اگر منافع ما ایجاب کند، به روسیه نزدیک می شویم و اگر ایجاب نکند، نزدیک نمی شویم. ایران در مقابل روسیه، سیاست مستقل و ملی خود را دارد و ما هیچ وقت تابع روسیه، چین یا آمریکا نیستیم.
ایران در مقابل روسیه، سیاست مستقل و ملی خود را دارد و ما هیچ وقت تابع روسیه، چین یا آمریکا نیستیمشما می گویید منتقدان، ولی این منتقدان چه کسانی هستند؟ مردم که به دولت اعتماد داشته و گوش به چنین حرف های نمی دهند، اما اصلاح طلبان با نهایت آزادی حرف خود را می‌زنند. در مورد سفرها می گویند که پوپولیستی است، ولی مگر کسی به حرف آنها گوش می دهد؟ یک محیط بان در مسیر دادگاه و در راستای ایفای وظیفه خود شهید شد، بعد تیتر زدند تراژدی در کرمانشاه اما واقعا این مسأله تراژدی در استان بود؟ من به یکی از این رسانه‌ها نامه نوشتم و گفتم شما مسیری می روید که به مطرودشدن خودتان منجر می شود. درباره رعایت حقوق سگ مطلب می نویسند، ولی ما می فهمیم که می خواهند سگ بازی که سبک زندگی غربی است را ترویج کنند. در مورد حجاب همان خط بی بی سی را دنبال می‌کنند. ولی مردم به حرف آنها گوش نمی کنند. ما می‌دانیم آنها چه می گویند، ولی می‌خواهیم مردم هم متوجه مواضع آنها شوند. همه رسانه های این جریان سیاه نمایی است.
نوشته بسیار احمقانه میرحسین موسوی یک ضربه سنگین پتک به سر اصلاح طلبان بود. او به سردار همدانی حمله کرد اما آیا مردم به حرف های او توجه کردند؟
وزرایی که موفق نبوده اند باید جای خود را به دیگران بدهند
موتلفه در انتخابات سال گذشته از حامیان آیت الله رئیسی بود. اکنون رابطه حزب موتلفه با دولت چگونه است؟
دولت سیزدهم، دولت حزبی نیست. نامزد موتلفه در انتخابات آقای رییسی بود، ولی ما دنبال سهم خواهی از دولت نیستیم. حزب با دولت همراهی کرده است و رابطه ما با دولت کاملا صمیمانه است. ما آیت الله رییسی را کاملا قبول داریم و او را انسانی متدین، پرکار، قوی و جدی می دانیم. ما وظیفه داریم که از دولت حمایت کنیم. اصولاً رویکرد موتلفه تضعیف دولت ها نیست.
ما با وزرا در حزب موتلفه دیدار داریم یا به دیدار آنها می رویم. من همچنین به دولت نامه نوشتم و مواضع خود را اعلام کردم.البته آنها را رسانه‌ای نکرده‌ایم. ما در مجموع با دولت رابطه داشته و حرف خود را می زنیم.
اجماعی که سال قبل در جریان اصولگرا در مورد آقای رییسی شکل گرفته بود، همچنان به همان قوت ادامه دارد؟
در بعضی موارد اجماع تقویت شده است در بعضی موارد ممکن است چون انتظارات برآورده نشده، وضعیت به گونه دیگری باشد به هرحال طبیعی است که دولت ها در برخی موارد کامل موفق نشده باشند.هم سیاست گذاری اقتصادی و هم مدیران بخش اقتصادی دولت باید شکل نویی بگیرند
چه پیشنهادی برای عملکرد بهتر دولت در سال های پیش رو دارید؟
آیت الله رییسی باید برای مشکل اقتصاد مردم اقدام جدی کند چون او در بخش های دیگر گیر نیست و آن مشکلات قابل حل است. هم سیاست گذاری اقتصادی و هم مدیران بخش اقتصادی دولت باید شکل نویی بگیرند. دولت از تجربیات سال اول درس بگیرد و نقاط ضعف خود برطرف کرده و نقاط قوت را تقویت کند.
با توجه به اشراف حزب موتلفه به موضوع اقتصاد، دولت از راهکارهای حزب موتلفه در زمینه سیاست گذاری اقتصادی می تواند استفاده کند. ما هم آماده کمک به دولت هستیم ولی این مهم است که رییس جمهور چه کمکی از ما بخواهد. هرجا آقای رییسی از ما کمک بخواهد ما در صحنه حاضر هستیم.
