طراحی نانوسامانه ایرانی برای مدیریت آب توازن کشتی‌ها و استفاده از هوش مصنوعی در عملیات آتش‌نشانی

به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست، راه اندازی پایگاه دانشی نانوانفورماتیک، طراحی سامانه‌ای برای ارزیابی درک خطر رانندگی،‌ راه‌اندازی برج‌های فناوری استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق و رونمایی از ۱۲ محصول دانش بنیان و همچنین طراحی پلتفرمی برای کمک به حل مشکل تجزیه پلاستیک، کشف سرنخ پیدایش اقیانوس‌های زمین در سیارک ریوگو و حتی موفقیت دانشمندان برای گفت و گو با متوفی با استفاده از هوش مصنوعی از دیگر دستاوردهای دانشمندان در یک هفته اخیر است.

راه‌اندازی پایگاه دانشی نانوانفورماتیک

پایگاه دانشی “نانوانفورماتیک” با هدف ترویج، آشنایی و آموزش دانشجویان، اساتید، محققان و فناوران با این حوزه بسیار مهم به همت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو راه اندازی و دسترسی به آن فراهم شد.

با توجه به اینکه حوزه نانوانفورماتیک نقش بسزایی در توسعه علم و فناوری‌ نانو ایفا می‌ کند، ستاد ویژه توسعه فناوری‌ نانو در راستای ترویج، آشنایی و آموزش اساتید، محققان و فناوران مجموعه‌ای از برنامه‌های مختلف در ارتباط با این حوزه را در دستور کار خود قرار داده، این پایگاه به عنوان بستری برای تحقق این اهداف ایجاد شده است.

این پایگاه با توجه به گسترش و توسعه حوزه “نانوانفورماتیک” در جهان بستر مناسبی را برای توسعه فعالیت‌های محققان و فناوران حوزه نانوفناوری در راستای بهره‌مندی از مزایا و ظرفیت‌های این علم و دانش فراهم می‌ کند، پایگاه دانشی “نانوانفورماتیک” با هدف ترویج، آشنایی و آموزش دانشجویان، اساتید، محققان و فناوران با این حوزه بسیار مهم به آدرس https://nanoinformatics.nano.ir فعالیت خود را آغاز کرده است.

بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها با یک نانوعایق حرارتی دانش بنیان

یک شرکت‌ فناور داخلی عایقی با ویژگی‌های قابل توجه از قبیل انتقال حرارت از طریق تابش، عدم تولید دود یا آلاینده شیمیایی در اثر قرارگیری تحت شعله مستقیم و انعطاف‌پذیری بالا برخوردار است.

نرگس صفاریان رییس هیات‌مدیره گروه پوشش‌های محافظ پایه آب پاوان در خصوص این دستاورد گفت: یکی از محصولات این شرکت پوشش عایق حرارتی است که جایگزین محصولات سنتی می‌شود، استفاده از نانومواد موجب بهبود عملکرد این عایق حرارتی شده، به طوری که ضریب انتقال حرارت در این محصول کاهش و گرمای ویژه‌ پوشش افزایش یافته است. این پوشش در ضخامت‌های بسیار کمتر نسبت به پشم شیشه و پشم سنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد و این موضوع در تاسیسات ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است.

وی ماندگاری بالای این عایق و فاقد خوردگی رایج در پوشش‌های صنعتی را از مزایای این پوشش نام برد و افزود: این عایق به سطح می‌چسبد و به دلیل حذف میعان، دوام بالایی دارد.

این فناور اظهار داشت: این محصول برای کاهش دمای سطوح خارجی تجهیزات صنعتی از قبیل مخازن و راکتورها مناسب است و همچنین موجب کاهش مصرف سوخت و انرژی در تجهیزات با دما و انرژی حرارتی بالا بویژه پتروشیمی‌ها، پالایشگاه و صنایع فلزی می‌شود، در صورت استفاده از این عایق نانو در ساختمان‌ها، جذب گرما کاهش یافته و از انتقال سرما از طریق پشت بام‌ها، دیوارها و شیروانی‌ها جلوگیری می‌شود. انتظار داریم به دلیل ویژگی‌های این محصول استقبال جالب توجهی از آن صورت گیرد.

طراحی سامانه‌ای برای ارزیابی درک خطر رانندگی

سامانه آموزش مهارتی و ارزیابی درک خطر در حوزه محصولات همگرا توسط یک شرکت فناور داخلی طراحی شد تا حوادث ترافیکی کاهش یابد.

 حال حاضر وضعیت حوادث ترافیکی در ایران شرایط مناسبی ندارد، تعدادی زیادی در سال به خاطر حوادث رانندگی کشته و برخی‌ها زخمی و یا دچار نقص عضو می‌شوند. بخش قابل‌توجهی از حوادث ترافیکی را انسان در آن دخیل است.

سامانه ارزیابی درک خطر برای سنجش ارزیابی درک افراد از خطرات احتمالی پیرامون خودرو استفاده می‌شود. این سامانه برای آموزش درک خطر افراد متقاضی گواهینامه، افزایش مهارت رانندگان دارای گواهینامه و همچنین رانندگان حرفه‌ای که مسوولیت حمل مسافر یا بار را بر عهده دارند بسیار با اهمیت است.

این محصول بر پایه فناوری شناختی توسعه پیدا کرده است و در این محصول بر اساس پارامترهای شناختی رفتاری مانند توجه، میزان توجه، زمان عکس‌العمل و مواردی از این قبیل میزان مهارت فرد در مواجه با خطرات احتمالی پیرامون سنجیده می‌شود. همچنین از دیگر قابلیت‌های این محصول، سنجش نوع عکس‌العمل فرد نسبت به خطرات محیطی است.

موفقیت نانوسامانه‌ ایرانی برای مدیریت آب توازن کشتی‌ها

 متخصصان ایرانی یک شرکت‌ فناور نانو سامانه‌ای برای مدیریت توازن آب کشتی‌ها ارایه کردند که می‌تواند از ورود آلودگی‌های همراه آب توازن به داخل محیط‌های دریایی جلوگیری کند.

 سید عمید حسینی مدیرعامل شرکت ره‌آوران آینده دریا درمورد این دستاورد گفت: فناوری مدیریت آب توازن کشتی‌ها از محصولات دانش بنیان این شرکت است، کشتی‌ها به‌منظور جابه‌جایی کالاهایی نظیر نفت، مواد معدنی و کانتینرها نیازمند بهره‌گیری از سیستم‌های متعددی جهت حفظ ثبات کشتی و قابلیت مانور آن در طول سفر هستند و یکی از این سیستم‌ها، آب توازن بود که بر اساس آن کشتی‌ها در هر دو حالت بدون حمل بار و تخلیه بخشی از بار در بندر، آب توازن را به‌منظور عملکرد مؤثر و بی‌خطر کشتی تنظیم می‌کنند.

وی آب توازن را آبی عنوان کرد که به‌ منظور کنترل فشارهای وارد شده بر یک کشتی و ثبات آن برداشت می‌شود و ادامه داد: آب توازن حاوی گونه‌های زیستی و ارگانیزم‌های متنوعی از باکتری‌ها، ویروس‌ها، گیاهان و موجودات ساحلی هستند که عموما توسط کشتی‌ها طی مسافت‌های طولانی حمل می‌شوند و سپس به‌ هنگام تخلیه، گونه‌های زیستی متخاصم را به اکوسیستم جدید وارد می‌کند. این آب می‌تواند منجر به آلودگی آب‌ها شود.

راه‌اندازی برج‌های فناوری استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق

معاون علمی و فناوری رییس جمهور از برنامه‌های آینده این معاونت را ایجاد برج‌های فناوری استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق اعلام کرد و گفت: برای نخستین بار در کشور برج فناوری در کنار دانشگاه صنعتی امیرکبیر ایجاد می‌شود.

تفاهم نامه حمایت از ساخت برج‌های فناوری برای استقرار شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق با حضور سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس‌جمهور امضا شد.

معاون علمی و فناوری رییس جمهور در مراسم امضای این تفاهم نامه همکاری با یادآوری این‌که حمایت از ساخت بار اول و تحقق قانون جهش تولید دانش‌بنیان در اولویت‌های اصلی برای پیشبرد اقتصاد دانش‌بنیان و خلاق قرار دارد، افزود: با توجه به شعار سال جاری و به ثمر نشستن تلاش‌های جدی و پیگیری‌های مستمر، قانون جهش تولید دانش بنیان ابلاغ شد تا روند تازه‌ای در تحولات جدید در اقتصاد، فرهنگ کسب وکار و رویکرد جامعه به سرمایه انسانی رقم بخورد. این قانون روزآمد و مترقی ماحصل پیگیری های معاونت علمی و فناوری در طول ۳ سال در تعامل و تلاش سازنده مجلس شورای اسلامی است.

رونمایی از ۱۲ محصول دانش بنیان با حضور معاون رییس جمهور

۱۲ محصول دانش بنیان روز سه‌شنبه در آیینی با حضور معاون علمی و فناوری رییس جمهور، استاندار و جمعی از مسوولان این استان رونمایی شد.

این محصولات در حوزه‌های نانو مکانیک، مکالکترونیک، پدافند هوایی، هوش مصنوعی شیمی، دبی سنجی شبکه فاضلاب، دستگاه‌های عیب‌یاب و درجه‌بندی کاشی دستگاه تشخیص سایز و قوس کاشی، کربومور نوعی پودر بند آورنده خون، ایزونانائیک اسید، ضدعفونی کننده‌های نوین زیست سازگار با گرید غذایی، ژل‌ها و کرم‌های آرایشی و بهداشتی بر پایه‌ی لیپوزوم، خشک‌کن سریع، دستگاه‌ کارت‌خوان سامانه سوخت، درایور روشنایی شهری و چادر اصلاح سطح شده با نانو سامانه فایتو زوم است.

حوزه سلامت با فعالیت ۱۶۹۳ شرکت دانش‌بنیان توسعه یافت

رشد شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق با اتکا به نیروی متخصص داخلی برای ساخت محصولات ایران‌ساخت باعث رونق حوزه سلامت شده است، در حال حاضر هزار و ۶۹۳ شرکت دانش‌بنیان در حوزه سلامت در کشور فعال هستند.

اهمیت حوزه سلامت در رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی به ویژه در سالیان اخیر و با شیوع ویروس کرونا، همواره مورد توجه سیاست گذاران قرار داشته است. همه کشورها، بخش خصوصی و مجموعه‌های مردم نهاد در کنار دولت‌ها ایستاده‌اند تا سلامت عمومی جامعه خود را به بهترین شکل ممکن فراهم کنند.

با توجه به فشارهای خارجی، حوزه فناوری سلامت رسالت خاصی برعهده دارد، تعداد زیادی از شرکت‌های دانش‌بنیان محصولات تحریمی در حوزه تجهیزات پزشکی را در داخل کشور تولید می‌کنند و با توجه به مشکلات جدی که در آینده ممکن است در واردات این محصولات ایجاد شود، فعالیت این شرکت‌ها بسیار حائز اهمیت است.

استفاده از ظرفیت های شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق، راهکاری مناسب برای رسیدن به خودکفایی در تولید تجهیزات پزشکی و محصولات سلامت محور است

فناوری جهان؛

دانشمندان رکورد جهان درباره قوی‌ترین میدان‌ مغناطیسی را شکستند 

محققان در کشور چین یک آهن‌ربای ترکیبی (هیبریدی)  ساختند که رکورد (حدنصاب) قبلی درباره نیرومندترین میدان مغناطیسی باثبات را شکست. در تاسیسات میدان مغناطیسی آکادمی علوم چین (SHMFF)، آهن‌ربایی که دانشمندان از سال‌ها پیش مشغول ساختن آن بوده‌اند یک میدان مغناطیسی با ثبات و با قدرت ۴۵.۲۲ تسلا تولید کرد که ده ها هزار برابر قوی‌تر از آهن‌ربای موجود در یخچال است.  

پیش از این رکورد قوی‌ترین آهن‌ربا با قدرت میدان مغناطیسی ۴۵ تسلا از سال ۱۹۹۹ میلادی تاکنون در اختیار آزمایشگاه میدان مغناطیسی ملی آمریکا (MagLab) بود.  تقویت قدرت میدان مغناطیسی شرایط جدیدی برای مطالعه و بررسی پدیده‌های فیزیک ایجاد می‌کند و فرصت‌های جدیدی در زمینه تحقیقات و نوآوری ایجاد خواهد کرد.

هر دو آزمایشگاه در آمریکا و چین از مدتی پیش مشغول روی آهن‌رباهای ترکیبی خاص خود بوده‌اند که از یک حلقه ابر-رسانای بیرونی و یک آهنربای مقاوم داخلی استفاده می‌کنند. هر کدام از این فناوری‌ها محدودیت‌های خود را دارند اما ترکیب آنها این محدودیت‌ها را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. آزمایشگاه یاد شده در آمریکا آهن‌ربای ۴۵ تسلای خود را با همین شیوه ساخته بود.

طراحی پلتفرمی برای کمک به حل مشکل تجزیه پلاستیک

پژوهشگران موسسه بیوتکنولوژی منچستر انگلیس یک پلتفرم جدید مهندسی آنزیم برای بهبود آنزیم‌های تجزیه پلاستیک از طریق تکامل مستقیم طراحی کردند.

محققان برای نشان دادن مفید بودن این پلتفرم، یک آنزیم را مهندسی کردند که می‌تواند با موفقیت «پلی‌ اتلین ترفتالات» (PET)‌ را کاهش (فروسان degrade) دهد، به این معنی که آن را به ترکیب ساده‌تری تبدیل کند. پلی اتیلن ترفتالات پلاستیکی است که بیشتر در ساخت بطری‌های پلاستیکی استفاده می‌شود.

در سال‌های اخیر بازیافت آنزیمی پلاستیک‌ها به عنوان روشی جذاب و سازگار با محیط زیست برای کمک به کاستن از بار ضایعات پلاستیکی مطرح شده است.  هر چند درحال حاضر راه هایی برای بازیافت پلاستیک وجود دارد اما آنزیم‌ها به طور بالقوه می‌توانند راه جایگزینی مقرون‌به صرفه‌تر و کم مصرف‌تری برای این کار فراهم کنند.

هوش مصنوعی به کمک آتش‌نشان‌ها می‌آید

پژوهشگران یک مدل مبتنی بر هوش مصنوعی ابداع کرده‌اند که با پیش‌بینی انفجارهای بزرگ در حوادث آتش‌سوزی بر اساس داده‌های موجود، به نجات جان ماموران آتش‌نشانی کمک خواهد کرد

در آتش‌نشانی بدترین شعله‌ها آنهایی هستند که آمدنشان را نمی‌بینید. در آشوب آتش ساختمان، پی بردن به نشانه‌های اشتعال ناگهانی مواد قابل انفجار دشوار است. این حوادث یکی از علت‌های اصلی کشته شدن ماموران آتش‌نشانی است. اما تحقیقات جدید حاکی است که هوش مصنوعی می‌تواند در این زمینه یاری برساند.

پژوهشگران در موسسه ملی استاندارد و فناوری، دانشگاه پلی‌تکنیک هنگ‌کنگ و سایر موسسات موفق شده‌اند یک مدل برای پیش‌بینی اشتعالات ناگهانی در حوادث آتش‌سوزی موسوم به «فلاش‌نت» (FlashNet) ابداع کنند.

مدل فلاش‌نت دقتی در حد ۹۲ درصد در بیش از ۱۰ مورد آتش‌سوزی در آمریکا از خود نشان داده و برتر از سایر برنامه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی برای پیش‌بینی اشتعال عمل کرده است. این اشتعالات ناگهانی در دمای ۶۰۰ درجه سانتی‌گراد روی می‌دهند و دما را بیشتر بالا می‌برند.

این پژوهشگران برای فائق آمدن بر مشکلات و کاستی‌های برنامه‌های قبلی و بهبود کار در شرایط آتش‌سوزی واقعی، رویکرد خود را با نوعی از یادگیری ماشینی مبتنی بر نمودارها و خطوط موسوم به شبکه‌های عصبی گرافیکی (GNN) بهبود دادند.

سرنخ پیدایش اقیانوس‌های زمین در سیارک ریوگو

دانشمندان با بررسی نمونه‌های به‌ دست‌ آمده از سطح سیارک ریوگو احتمال می‌دهند که این سیارک با چگونگی پیدایش اقیانوس‌ها روی زمین مرتبط است.

 دانشمندان پس از تجزیه‌ و تحلیل نمونه‌های کمیاب جمع‌آوری‌شده در یک مأموریت فضایی ۶ ساله ژاپنی گفتند که به احتمال زیاد سیارک‌ها آب را از لبه‌های بیرونی منظومه شمسی به زمین آورده‌اند.

در سال ۲۰۱۴، کاوشگر فضایی ژاپنی هایابوسا ۲ در مأموریتی که در ارتباط با سیارک ریوگو بر عهده داشت به فاصله ۳۰۰ میلیون کیلومتری پرتاب شد و ۲ سال پیش برای رهاکردن کپسولی حاوی نمونه‌های جمع‌آوری‌شده به مدار زمین بازگشت. هایابوسا ۲ روی جرم آسمانی فرود آمده و پس از شلیک یک ایمپَکتور به سطح آن، ۵/۴ گرم سنگ و گردوغبار جمع‌آوری کرده بود.

پژوهشگران در راستای تلاش برای روشن‌کردن منشأ حیات و شکل‌گیری جهان، با دقت در حال بررسی موادی هستند که در سال ۲۰۲۰ از سیارک ریوگو به زمین بازگردانده شده‌اند.

در ماه ژوئن (خرداد، تیر) گروهی از پژوهشگران اظهار کردند که نوعی مواد آلی یافته‌اند که نشان می‌دهد برخی از اجزای سازنده حیات روی زمین، یعنی اسیدهای آمینه به احتمال زیاد در فضا شکل گرفته‌اند.

در مقاله جدیدی که در مجله نجوم طبیعت (Nature Astronomy) منتشر شده است، دانشمندان توضیح دادند که نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از سیارک ریوگو به احتمال زیاد سرنخ‌هایی از معمای چگونگی پیدایش اقیانوس‌ها بر روی زمین در میلیاردها سال پیش به دست می‌دهد.

فراخوان جایزه بین المللی یونسکو برای تشویق دانشمندان جوان

فراخوان اولین دوره جایزه بین‌المللی یونسکو-الفوزان برای تشویق دانشمندان جوان در علم، فناوری، مهندسی و ریاضی(STEM) منتشر شد. ونسکو طی مکاتبه‌ای با کشورهای عضو فراخوان اولین دوره جایزه بین‌المللی یونسکو-الفوزان را با موضوع تشویق دانشمندان جوان در علم، فناوری، مهندسی و ریاضی اعلام کرده است.

این جایزه هر دوسال یک بار با هدف تشویق جوانان به انجام پژوهش‌های علمی در حوزه STEM(Science, technology, engineering, and mathematics) ، آموزش STEM و تقویت همکاری‌های بین‌المللی برای مقابله با چالش‌های جهانی به پنج دانشمند جوان تعلق می‌گیرد.

جایزه مذکور به دانشمندان جوانی اعطا می‌شود که دستاوردهایی داشته باشند که به تحول و توسعه اجتماعی-اقتصادی در مقیاس جهانی منجر شده و همچنین علاقه جوانان به‌ویژه دختران و زنان را به علم افزایش داده باشد.