ابوطالب قزل سفلو در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، با بیان اینکه تا ۲۴ مرداد ۱۴۰۱، ۲۴ استان کشور درگیر سیل شدند، گفت: این سیل در ۱۱۵ شهرستان و در ۲۲۴ زیر حوضه اتفاق افتاد و مساحتی حدود ۶ میلیون هکتار را درگیر کرد که از این ۶ میلیون هکتار تنها در سطح حدود ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار عملیات آبخیزداری انجام شده و در سطوح مابقی هیچ عملیاتی انجام نشده است.
وی اضافه کرد: تاکنون حدودا در ۲۵ درصد از حوزه‌های آبخیز کشور عملیات آبخیزداری انجام شده و بر روی ۷۵ درصد هیچ عملیاتی صورت نگرفته است. مطالعات ۱۸ میلیون هکتار دیگر از حوزه های آبخیز کشور آماده اجرا است که اجرای این سطح از عملیات حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری سازمان منابع طبیعی ادامه داد: انجام عملیات آبخیرداری در محدوده ۳ میلیون و ۰۰ ۸ هزار هکتار توانست حدود ۵.۵ میلیارد متر مکعب سیل، جریان واریزه‌ای و رسوب را مدیریت کند. اما دقیقا مشخص نیست از این میزان سیل چقدر آب استحصال شده، زیرا بخشی از این آب از طریق رودخانه‌ها و آبرفت‌ها به سفره های زیرزمینی نفوذ کرده و بخشی نیز در مخازن سدها و بندهای خاکی ذخیره شده‌است.
به گفته وی هر هکتار عملیات آبخیزداری در طول یکسال حدود ۵۳۰ مترمکعب و هر هکتار عملیات پخش سیلاب حدود ۱۰۰۰ مترمکعب در یکسال آب استحصال می‌کند.
لایحه قانون جامع آبخیزداری به زودی تدوین می‌شود
قزل سفلو در پاسخ به این سوال که آیا ۲۵ درصد عملیات آبخیزداری در کشوری که سابقه وقوع سیل دارد عدد کمی نیست؟ گفت: قطعا ۲۵ درصد عدد مطلوبی نیست و باید با توجه به وقوع پدیده تغییر اقلیم، افزایش شدت بارش‌ها و سیل خیز بودن کشور توجه بیشتری به آبخیزداری و آبخوانداری در کشور شود. در سیل اخیر رئیس جمهوری و وزیر جهادکشاورزی بر تسریع عملیات آبخیزداری تاکید کردند و قرار است لایحه قانون جامع آبخیزداری به زودی تدوین و ارائه شود. در واقع این لایحه کمک می‌کند تا با اعمال مدیریت جامع حوضه‌های آبخیز با همکاری دستگاه‌های اجرایی و جوامع محلی و بهره‌برداران مشکلات سیل، خشکسالی و حفاظت از منابع آب و خاک بهتر مدیریت شود و خسارات وارده کاهش یابد و در نهایت سرعت فعالیت‌های آبخیزداری با توجه به شرایط کشور افزایش یابد.
با کمبود اعتبار و ضعف هماهنگی بین دستگاه‌ها مواجهیم
مدیر کل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری تصریح کرد: بخشی از مشکلاتی که در حال حاضر بخش آبخیزداری کشور با آن مواجه است مربوط به تامین اعتبار است. بخش دیگر به ضعف هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و نبود مدیریت جامع در حوضه‌های آبخیز است.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به سیل امامزاده داود اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل مهم سیل در منطقه امامزاده داود و خسارات جانی و مالی ساخت‌وساز در بستر رودخانه است. وقتی طرح جامع آبخیزداری تدوین شود قطعا برنامه ریزی ها به نوعی خواهد بود که اجازه ساخت و ساز در مسیر آبراهه‌ها داده نخواهد شد.
وی در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون فکری برای جلوگیری از ساخت‌و ساز های غیرمجاز در حریم رودخانه‌ها نشده بود؟ گفت: در این بخش هماهنگی‌های لازم وجود ندارد و مدیریت جامع اعمال نمی‌شود و دستگاه‌ها پراکنده کار می‌کنند. در این لایحه پیش بینی شده که یک شورای عالی آبخیزداری در سطح ملی تشکیل شود و در سطح استان‌ها نیز قرار است با ریاست استانداران یک شورای هماهنگی مدیریت جامع حوزه آبخیز استانی شکل بگیرد.
نصب سیستم هشدار سیل/ تهیه نقشه خطر
قزل سفلو تصریح کرد: نباید در حریم و مسیر رودخانه‌ها و آبراهه‌ها اجازه ساخت و ساز داده شود، گفت: بایستی در مناطق حساس سیستم‌های هشدار سیل نصب شود و همچنین در هر استان با تهیه نقشه خطر سیل در زمان هشدار سیل از تجمع مردم در مناطق خطر با اعلام هشدارهای لازم جلوگیری شود.
وی در ادامه گفت: همه مناطق استعداد فعالیت‌های آبخیزداری و آبخوانداری را ندارد. در هر منطقه‌ای که امکان این عملیات وجود داشته باشد پس از انجام مطالعات لازم و بر اساس اولویت‌ها و تخصیص اعتبارات عملیات آبخیزداری و آبخوانداری انجام می‌شود.
مدیرکل دفتر کنترل سیلاب و آبخوانداری در پایان گفت: متاسفانه سیل امسال به دلیل ساخت سازها و تصرف بستر رودخانه ها و آبراهها و بی توجهی به هشدارها خسارات جانی و مالی زیادی به‌بار آورد.
