به گزارش خبرنگار اجتماعی ایران اکونومیست؛ آیین عزاداری ایام محرم در اقصی نقاط ایران یک رکن جدایی‌ناپذیر از فرهنگ ایرانی اسلامی است که در حقیقت یک عنصر اساسی تشکیل‌دهنده هویت ایران و ایرانی است.
بر همین اساس و از آنجایی که میراث فرهنگی هر کشور از اجزای مؤید فرهنگ و هویت هر کشور تشکیل شده است، بدون تردید می‌توان گفت آیین‌ها و رسوم مختلف عزاداری در ایران نیز از جمله مفاخر و میراث فرهنگی و تاریخی این مرز و بوم محسوب می‌شود که با توجه به برگزاری همه ساله آن و تکرار آن در ایام محرم و به‌ویژه روزهای تاسوعا و عاشورا نقش بی‌بدیل و شگرفی در پویایی و معرفی تمدن ناب ایرانی اسلامی ایران زمین به جهانیان دارد.
در ویدیو ذیل، فهرستی از میراث ناملموس عاشورایی که جایگاه ویژه و پررنگی در فهرست میراث ملی ناملموس ایران را دارد، مشاهده خواهید کرد که این عناصر نه‌تنها از دارایی‌های مذهبی و اسلامی ایران زمین به شمار می‌رود بلکه جزء مهمترین و اصلی‌ترین المان‌های برتری و تفوق تاریخی و مذهبی ایران در مقایسه با سایرملت‌ها است.
میراث ناملموس عاشورایی که در رثا و عزای سرور و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله حسین(ع) ظهور و بروز یافته و با محوریت واقعه عظیم کربلا و روایت‌های سوزناک آن شکل گرفته است، در زمره مهمترین مواریث فرهنگی ناملموس اسلامی قرار دارد.
سنت‌ها، آیین‌ها، رسوم، نمایش‌های مذهبی و به‌ویژه نوحه‌ها و عناصری که میراث ناملموس عاشورایی را شکل می‌دهند، به دلیل نقشی که در حیات دینی و اجتماعی مردم داشته سبب ساز وفاق ملی در میان ایرانیان فارغ از اختلافات مذهبی و قومی بوده است، چرا که حسین بن علی(ع) فارغ از نسب و کنیه و نژاد، برای ایرانیان، نماد آزادگی و ایثار است.
سنت‌هایی عاشورایی در تناسب با تنوعات فرهنگی، زبانی و جغرافیایی از اشکال و صور متنوعی برخوردار است و در هر دوره‌ای در ظرف زمان جای می‌گیرد. این میراث مهم بشری که در دوره‌های مختلف تاریخی به ویژه در دوره آل بویه، صفویه، قاجار شکل و شمایل خاصی پیدا کرده است، دارای یک اصل واحد است.
گفتنی است در این میان، بازنمایی و شرح حماسه آزادگی که در میراث جهانی تعزیه به بهترین شکل به نمایش درآمده در سال 1389 نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
