چالش ها و فرصت های بازار سرمایه

هر چقدر سرمایه گذار هوشمند تر باشد، اعتماد به بازار سرمایه بیشتر می شود.

به گزارش ایران اکونومیست,  مدیرعامل شرکت بورس در کنفرانس فرصت های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار پس از گشایش در تحریم های خارجی مبتنی بر استراتژی های مدیران صنایع و شرکت های پیشرو با بیان مطلب بالا گفت: بورس ها نقش اساسی در توسعه کشورها ایفا می کنند و یکی از موارد با اهمیت در بورس ها، کشف قیمت است.

دکتر حسن قالیباف اصل با اشاره به اینکه کارکردهای بورس اوراق بهادار کشف قیمت، نقدشوندگی، شفافیت و تامین مالی است، ابراز داشت: معاملات انجام شده در بورس ها به کشف قیمت ها کمک می کند. این در حالی است که فعالان بازار سرمایه متقاضی شفافیت و کسب اطلاعات هستند.

وی با اشاره به اینکه یکی از نقش های اساسی بازار سرمایه تامین مالی است، تصریح کرد: ارزش معاملات در سال 88 معادل 184 هزار و 166 میلیارد ریال بود که از ابتدای سال تا 24 آذر ماه به 719 هزار و 542 میلیارد ریال رسید. حجم معاملات هم در سال 88 بالغ بر 85 هزار و 625 میلیون سهم بود و از ابتدای سال به 136 میلیارد و 729 میلیون سهم رسید.

مدیرعامل شرکت بورس به متوسط حجم روزانه معاملات اشاره کرد و افزود: در سال 88 تعداد 351 میلیون سهم به صورت روزانه در بورس اوراق بهادار معامله می شد، در حالی که از ابتدای امسال، متوسط حجم روزانه معاملات به 764میلیون سهم رسیده است.

وی تصریح کرد: این افزایش در حجم و ارزش معاملات نشان از اعتماد سرمایه گذاران به بازار سهام دارد.

مدیرعامل شرکت بورس با بیان اینکه شاخص های بورسی هم در این مدت رشد کرده اند، افزود: ارزش جاری بازار در سال 88 حدود 651 هزار و 428 میلیارد ریال بود که این رقم از ابتدای سال تاکنون به 4261 هزار و 801 میلیارد ریال رسیده است.

وی گفت: ارزش اسمی بازار نیز از 287 هزار و 502 میلیارد ریال در سال 88 به 673 هزار و 246 میلیارد ریال رسیده است. همچنین متوسط P/E بازار سهام در سال 88 حدود 5.81 مرتبه بود که این رقم در سال 89 به 7.70 مرتبه، در سال 90 به 6.05 مرتبه، در سال 91 معادل 5.35 مرتبه و از ابتدای امسال به 8.15 مرتبه رسیده است.

قالیباف تاکید کرد: شاخص کل هم در سال 88 حدود 12 هزار و 536 واحد بود که امروز به بیش از 87 هزار واحد رسیده است. شاخص سهام شناور آزاد، شاخص 50 شرکت فعال تر و شاخص 30 شرکت بزرگ همگی از سال 88 تاکنون رشدی بیش از 100 درصد را تجربه کرده اند.

وی با تاکید بر اینکه رشدهای صورت گرفته در بورس اوراق بهادار، فرصت های مناسبی را فراهم می کند، ابراز داشت: در حوزه تامین مالی اقدامات خوبی صورت گرفته است، به طوری که در سال 88، جمع افزایش سرمایه و عرضه های اولیه 12 هزار و 348 میلیارد ریال بود که از ابتدای امسال تا دیروز به 125 هزار و 116 میلیارد ریال رسید. این ارقام حکایت از رشد 10 برابری در 5 سال دارد که رشد خوبی محسوب می شود. اما با پتانسیل های موجود در اقتصاد می توان بیشتر در این حوزه فعال بود.

مدیرعامل شرکت بورس با اشاره به لزوم شفافیت در بازار سرمایه و همه اقتصاد گفت: باید در اقتصاد اطلاعات تولید شود و بعد وارد بازار سرمایه شود. این در حالی است که اگر اقتصاد شفاف شود، شفافیت بازار سرمایه بیش از این خواهد بود.

وی توضیح داد: برای توسعه یافتگی های بازار ها شاخص های مختلفی را در نظر می گیرند مانند بحث های ابزار سازی، قانون سازی و   همه در راستای توسعه بازار سرمایه است که اگر اتفاق بیفتد خود را در اعداد و ارقام بازار سرمایه نشان می دهد. مانند نسبت ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی که در سال 88 حدود 18 درصد بوده و امسال به 59 درصد رسیده است. نسبت ارزش معاملات به تولید ناخالص داخلی در سال 88 حدود 5 درصد بوده و امسال به 10 درصد رسیده است.

قالیباف اصل تصریح کرد: اگر این آمار ها رشد یابد و در همان سطح بماند نشان می دهد بازار سرمایه در اقتصاد جایگاه بالایی دارد و نشان دهنده جایگاه پررنگ بازار سرمایه در اقتصاد ملی است.

حضور پررنگ سهام داران حقیقی در بورس

وی در ادامه به ترکیب سهام داران اشاره کرد و افزود: امسال 61 درصد سهام داران حقیقی و 39 درصد حقوقی بودند که این نشان از افزایش استقبال سرمایه گذاران حقیقی دارد.

قالیباف با اشاره به اینکه یکی از روش های توسعه بازار سرمایه معاملات برخط است، ادامه داد: ارزش معاملات برخط از ابتدای سال تاکنون به 203 هزار و 665 میلیارد ریال رسیده است، در حالی که در مدت مشابه سال قبل، 29 هزار و 265 میلیارد ریال بود. حجم معاملات برخط هم از ابتدیا سال 50 میلیارد و 702 میلیون سهم بود، در حالی که در مدت مشابه قبل، 11 میلیارد و 648 میلیون سهم به صورت برخط جابه جا شد.

وی تصریح کرد: بر این اساس، نسبت ارزش معاملات برخط به معاملات نرمال از ابتدای امسال، 41 درصد است، در حالی که این نسبت برای دوره مشابه قبل، 24 درصد بوده است.

وی به اقدامات انجام شده در بورس اوراق بهادار اشاره کرد و گفت: راه اندازی بازار ابزار مشتقه، پذیرش صندوق های قابل معامله در بورس ( ETF)، طراحی مکانیزمی برای بهره گیری از کارکردهای فروش استقراضی (قرارداد سلف سهام)، مطالعه ابزارهای مالی قابل معامله در بورس مبتنی بر ابزارهای بیمه، معرفی قرارداد اختیار فروش تبعی، حذف خرید گروهی (18 آبان)، افزایش زمان جلسه معاملات (29 آبان)، نقل و انتقال یا صدور و ابطال واحدهای سرمایه گذاری از طریق بورس، معرفی صندوق های پروژه ای و طراحی شاخص راهبری شرکتی از جمله اقدامات انجام شده در حوزه بازار سرمایه است.

مدیرعامل شرکت بورس به چالش های موجود در این حوزه اشاره و خاطرنشان کرد: تامین مالی پایین، فعال نبودن بازار اولیه، عدم توسعه بازار ثانویه بدهی، سرمایه گذاری خارجی، عدم شفافیت اقتصاد، عدم آشنایی عموم مردم با بازار سرمایه و پایین بودن سهام شناور آزاد از جمله چالش های موجود در بازار سرمایه است.

قالیباف ادامه داد: بازار سرمایه در زمان رونق دارای ادبیات مالی خیلی ساده ای است و در همین دوره باید تامین مالی را انجام داد، زیرا زمان رکود این فرصت ایجاد نمی شود. این در حالی است که طی چند سال اخیر بازار با رشد خوبی به جلو حرکت کرده است، اما هنوز جای خالی تامین مالی در اقتصاد وجود دارد.

وی با تاکید بر اینکه بازار سرمایه محل مناسبی برای تامین مالی است، ابراز داشت: صندوق پروژه برای هلدینگ های بزرگی که در بازار سرمایه هستند، یک راه حل است که پروژه ها در صندوق ریخته و یونیت های این صندوق ها وارد بازار شود.

مدیرعامل شرکت بورس گفت: در کشور بازار بدهی که مبتنی بر اوراق بهادار باشد توسعه نیافته و نیاز است که در این حوزه کارهای زیادی انجام شود. در دنیا قیمت اوراق قرضه مانند سهام شناور است و ما باید به سمتی برویم که سرمایه گذار بتواند بازده خود را براساس ریسکی که از شرکت احساس می کند و بر اساس ارزشی که پول کشور دارد تنظیم کند. وی توضیح داد: 60 درصد ارزش بازار در ترکیه بدهی است و مابقی سهام است. توسعه ابزار بدهی سبب می شود که ارزش بازار اوراق بهادار در اقتصاد ملی افزایش یابد.

قالیباف اصل تصریح کرد: یک خلاء که در بورس وجود دارد سرمایه گذار خارجی است. در سال 88 آیین نامه سرمایه گذارخارجی به میزان زیادی تسهیل شد و سرمایه گذار خارجی که به بورس می آید می تواند شراکت 10 درصد یک شرکت را بخرد و اگر استراتژیک باشد می تواند فراتر از 10 درصد را بخرد و کنترل شرکت را به عهده بگیرد.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر سرمایه گذاران خارجی در بورس ایران فعال نیستند، افزود: حضور سرمایه گذار خارجی می تواند یک فرصت خوبی برای بازار سرمایه باشد. در بورس هایی مانند ترکیه، مصر و اردن حدود 60 درصد از سهام شناور آزاد در اختیار سرمایه گذار خارجی است.