به گزارش خبرنگار تاریخ و اندیشه ایران اکونومیست، گزارش زیر نگاهی گذرا به اندیشه‌های ایشان دارد که از مصاحبه‌های او با نشریات مختلف به دست آمده است.
در به‌وجودآوردن جمهوری اسلامی چه نیروها و شخصیت‌هایی طلیعه‌دار بودند؟
کسانی که فرهنگ انقلابیون خیابان سرچشمه و میدان شهدا و یزد و تبریز و قم را پذیرفته‌اند. یعنی کسانی که فقط و فقط به رهبری امام به معنای مرجع تقلید فکر می‌کنند. کسانی که صرف‌نظر از تمام وابستگی‌ها، خودشان را دربست در اختیار این جمهوری گذاشته بودند و هنوز هم می‌گذارند. من از این افراد نام نمی‌برم. ولی معتقدم طلیعه‌دار آنها روحانیت مبارز است. روحانیت باصفا و صمیمیتی نسبت به مردم و اسلام، روحانیتی که اسلام در زندگی عملی‌اش پیاده شده و بهترین نمونه آن امام خمینی است.
مردم ساده زیستی را پذیرفته اند
مشکلات اقتصادی جمهوری اسلامی تا چه حد برطرف شده است؟
ما فرهنگ اقتصادی‌مان خیلی پیشرفت کرده است ولی تکنیک اقتصادی‌مان این‌طور نیست. فرهنگ اقتصادی‌مان پیشرفت کرده است به این معنا که مردم ساده‌پوشی را پذیرفته‌اند، ساده‌زیستی به معنای عامش را پذیرفته‌اند، کم‌مصرف کردن را پذیرفته‌اند و مصرف‌های بی‌جا را کنار گذاشته‌اند. شما فقط کراوات را در نظر بگیرید. اگر قبول کنیم که در جامعه ۵ میلیون نفر کراوات بزنند، ۵ میلیون بیست تومان می‌شود صدمیلیونی تومان. فقط ۱۰۰ میلیون پول کراواتی بود که از خارج وارد می‌شد. من چون خودم مدت‌ها بود که کراوات نخریده‌ام، چه‌بسا از قیمت کراوات پرت باشم. کراوات صدتومانی، دویست تومان در این کشور به گردن مردم بسته می‌شد بدون کوچک‌ترین فایده‌ای. امروز مردم به‌ندرت کراوات می‌زنند و آن تشخصی که قبلاً کراوات به طور مصنوعی برای مردم به وجود می‌آورد امروزه نیست و حتی [استفاده از آن] یک نوع بیگانگی از فرهنگ انقلاب به‌حساب می‌آید.
شهیدرجایی نماز خود را به شهیدجواد فکوری وزیر دفاع وقت اقتدا می کنداما از نظر تکنیک اقتصادی تا قبل از تشکیل دولت، ما صددرصد از یک اقتصاد اخذ شده از غرب و آمریکا و اروپا تبعیت می‌کردیم و فرمول‌هایی هم که ارائه می‌شد عمدتاً از آنجا نشات گرفته بود. وقتی دولت تشکیل شد ما خیلی تلاش کردیم اقتصادمان را به اقتصاد اسلامی تبدیل کنیم. تنها کاری که توانستیم بکنیم این بود که جلوی رواج اقتصاد غرب را بگیریم یعنی تلاش کردیم دیگر قوانینی برای مبنای اقتصاد غربی وضع نشود. این که چقدر قوانین بر مبنای اقتصاد اسلامی وضع شده باید صادقانه بگویم که چشمگیر نیست ولی مایوس هم نیستیم. کشورهایی که اخیراً انقلاب کرده‌اند در انتخاب سیستم اقتصادی مملکتشان عجله کردند و به دامان مارکسیسم افتادند. اما ما قطعاً به‌وسیله همین فقهای عزیز روحانی‌مان، می‌توانیم نظام اقتصادی جمهوری اسلامی را پیدا کنیم. شخصاً به‌عنوان نخست‌وزیر تصمیم دارم تا آنجا که برایم مقدور است در مقابل فرمول‌های اخذ شده از غرب و شرق مقاومت کنم.
باید جلوی انحراف از آرمان ها را بگیریم
وظایف امروز مسئولین جمهوری اسلامی چیست؟
من برای مسئولین جمهوری اسلامی و حداقل دولت دو وظیفه قائلم. یکی این که خیلی دقت کنند تا از انحراف انقلاب جلوگیری کنند. همه انقلاب‌های دنیا با این آفت روبرو بوده‌اند و پس از چندی در تفسیر و تحقق آرمان‌های انقلاب، بینشان اختلاف افتاده است و از خطوط اصلی انقلاب کنار رفته‌اند و در رابطه مبارزه هم یک دسته، دسته دیگر را نفی کرده است و انحرافی را به وجود آورده است.ما باید فقط امام و شعارهای ۲۲ بهمن ۵۷ را محور و معیار حرکتمان قرار دهیم.
وظیفه دوم این است که بیاییم آرمان‌های انقلاب را بررسی و برای تحقق آنها تلاش کنیم.
مثلاً من به‌عنوان دولت باید از خود بپرسم چگونه باید زندگی کنم؟ چگونه با مردم برخورد کنم؟ چگونه با گروه‌های مختلف جامعه برخورد کنم؟ چگونه حق را به حق‌دار بدهم؟ همچنین وزرای من در کابینه، هرکدام باید عدالت اسلامی را رعایت کنند و با گرایش به سمت اسلام، هر چه بیشتر جامعه را به سمت اسلام با رغبت تر کنیم.
مذاکره واقعی در جبهه‌هاست
مذاکره واقعی در جبهه‌ها صورت می‌گیرد و برادران رزمنده ما با گلوله‌های آتشین و خون‌های رنگین خود دارند مذاکره می‌کنند و خوشبختانه پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای حاصل شده است. قدرت سازمان ملل کمتر از قدرت کشورهای غیرمتعهد است. برای این که باز این امید است که کشورهای غیرمتعهد به خودشان متکی باشند درحالی‌که سازمان‌ها هر چه بزرگ‌تر می‌شوند در اختیار ابرقدرت‌ها قرار می‌گیرند و در جهت آنها حرکت می‌کنند.
در سازمان ملل چیزی عایدمان نمی‌شود
در مجامع بین‌المللی چیزی عاید ما نمی‌شود. وقتی برای شرکت در سازمان ملل عازم بودم خدمت امام رفتم. امام فرمودند از این مجامع چیزی عاید ما نمی‌شود.
ماهیت آمریکا برای ما روشن است. برای ما کارتر و ریگان فرقی ندارند. ما می‌دانستیم که برای آنها حقوق بشر هم مسخره است.
آمریکا در ایران سفارتخانه نداشت!
هدف ما در گروگان‌گیری لانه جاسوسی، عمدتاً سیاستی بود که می‌خواستیم آمریکا را رسوا کنیم و به‌عنوان جنایت‌کار در دنیا معرفی کنیم که تا حد زیادی در این امر موفق بوده‌ایم. آمریکا در ایران سفارتخانه نداشت، این یک لانه جاسوسی بود. آمریکا در این لانه جاسوسی برای روزنامه‌ها تصمیم می‌گرفت و در هر کاری دخالت می‌کرد. دانشجویان پیرو خط امام با تسخیر سفارتخانه و افشای اسناد آن، این مسئله را ثابت کردند. اشغال این جاسوس خانه، سبب محاصره اقتصادی و انزوای ما شد که به نظر من یکی از ثمربخش‌ترین نتایج این حرکت انقلابی بود.
نفت یک سلاح است
هدف انقلاب ما پاک‌سازی جامعه و تصفیه استثمارگران و انگل‌های جامعه بود. در این روند ممکن است ما سبب بیکاری هم شده باشیم. اما تورم بیشتر ناشی از تحریم اقتصادی و جنگ است. بگویید ببینیم کدام کشور است که دچار تورم نباشد؟ ما نفت را برای سوزاندن و استفاده‌های مادی نمی‌خواهیم. بلکه از آن در جهت مبارزه با امپریالیسم استفاده خواهیم کرد چرا که از نفت هم می‌شود به‌عنوان سلاح استفاده کرد.
کمر آمریکا شکست
وقتی آمریکا محاصره اقتصادی می‌کرد امام جالب‌ترین و عمیق‌ترین جمله را در رابطه با این برخورد بیان کردند و آمریکا با شنیدن این جمله کمرش شکست. زیرا امام نگفت هر جور باشد خوراک و ماشین به دست می‌آوریم بلکه گفت ما هر روز، روزه می‌گیریم. این جمله بود که کمر آمریکا و هم فکران او را در صحنه مبارزه حق و باطل شکست.
سیستم عرضه و تقاضا، سیستمی غربی است
مساله عرضه و تقاضا در تعیین قیمت‌ها یک سیستم غربی است و ما در اسلام هیچ دلیلی نداریم که اگر جنس در بازار کم بود قیمت آن بالا رود.
مردم باید به ترتیب استضعاف در سطح کشور مورد توجه قرار گیرند زیرا مردمی هم هستند که از آب معمولی و یا از نان محرومند.
منابع:
بیست و پنج سال در ایران چه گذشت؟، داود علی بابایی، جلدهای دوم، سوم، چهارم و پنجم
شهید محمدعلی رجایی، مؤلف سید شجاع‌الدین میر طاووسی
برای مشاهده عکس‌های تاریخی ایران اکونومیست به صفحه اینستاگرام ایران اکونومیست تاریخ مراجعه کنید.
