۲۳ آذر ۱۳۹۲ - ۰۹:۱۸
راهکار مقابله با نرخ منفی پس‌انداز
رييس سازمان بورس: اوراق مشاركت قابل تبديل به سهام تا پايان امسال منتشر مي‌شود
به گزارش ایران اکونومیست, بازار سرمايه به عنوان يكي از اركان تاثيرگذار اقتصاد كشور، همواره در جذب سرمايه و تامين مالي بنگاه‌هاي بزرگ در سطوح كلان اقتصادي نقش‌آفرين بوده و در حال حاضر نيز با توجه به رويكردهاي اقتصا
دي دولت تدبير و اميد استراتژي‌هاي گوناگون اين بازار در استفاده از انواع روش‌هاي تامين مالي و راهكارهاي توسعه ابزارهاي نوين مالي بيش از پيش مورد استقبال فعالان اقتصادي و بخش خصوصي قرار گرفته است.
در اين راستا كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري به عنوان يكي از تشکل‌های خود انتظام بازار سرمايه، با بهره‌گيري از فرصت به وجود آمده و به منظور بررسي زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري چالش‌هاي مربوطه و راهكارهاي تامين مالي، با همكاري شركت‌هاي تامين سرمايه به برگزاری نخستين همايش بانكداري سرمايه‌گذاري و صنعت اوراق بهادار مبادرت كرد.
بر اين اساس نخستين همايش يك روزه بانكداري سرمايه‌گذاري و صنعت اوراق بهادار با حضور وزير راه، مسكن و شهرسازي، رييس سازمان بورس و مديران ارشد اقتصادي و بازار سرمايه روز چهارشنبه ۲۰ آذرماه در مركز همايش‌هاي بين‌المللي صدا و سيما برگزار شد.
روزهای طلایی بورس و یک پیام مهم
در این همایش، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نخستین سخنران با اشاره به موثر بودن برگزاري اين همايش در شرایط بازار اوليه و تامين مالي بنگاه‌هاي توليدي، همزمانی برگزاري اين همايش با روزهاي طلايي بورس را نشانه پيام مهمي دانست.
وي در اشاره به افزايش ظرفيت بازار سرمايه، ارزش بازار را بالغ بر ۵۲۰ هزار ميليارد تومان و ارزش معاملات آن را از ابتداي سال تاكنون ۹۰هزار ميليارد تومان ذكر كرد كه بايد از اين ظرفيت جديد ايجاد شده در بازار سرمايه در جهت بازار اوليه استفاده شود.
وي در اين ميان يكي از بستر‌هاي موردنظر براي توسعه بازار سرمايه را ظرفيت‌سازي در جهت توسعه منابع انساني ذكر كرد تا به واسطه رشد اين بازار افراد متخصص وارد بازار سرمايه شده و سطح سواد آنها افزايش يابد.
وي همچنين بر لزوم اصلاح فرآيندها نيز تاكيد كرد و گفت: بايد نهادهاي مالي ظرفيت خود را افزايش دهند و برخي از قوانين نيز مانند قانون تجارت اصلاح شود.
صالح‌آبادی از اصلاح قانون مالیات‌ها، توسعه زیرساخت‌های الکترونیکی جهت دسترسی به بازار مالی و لزوم تناسب وزن بازار پول و سرمایه به عنوان دیگر موارد ظرفیت‌سازی نام برد.
وی با مورد توجه قرار دادن نظارت بر بازارهاي مالی، بر ایجاد شورای ثبات مالی در کشور تاکید کرد تا به این واسطه هماهنگی لازم میان دو بازار سرمایه و پول برقرار شود.
او همچنین خواستار تعیین تکلیف برخی متغیرها مانند نظام تعیین نرخ ارز و نرخ سود در نظام بانكي شد و از بحث بهبود فضای کسب و کار برای حمایت از بازار اولیه به عنوان یکی دیگر از بایسته‌های حمایت از بازار اولیه نام برد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه این همایش در بیان راهکارهای تامین مالی، به ایجاد شرکت‌های تامین سرمایه اشاره کرد که طی سال‌های گذشته از جایگاه مناسبی در بازار سرمایه برخوردار شده‌اند.
وی به راه‌اندازی صندوق‌های پروژه اشاره کرد که به عنوان یکی از راهکارهای تامین مالی، سبب شده تا سازمان بورس و اوراق بهادار به مذاکره با وزارت راه و شرکت ملی صنایع پتروشیمی بپردازد تا به این واسطه پروژه‌های مورد نظر از طریق این صندوق تامین مالی شوند.
رییس سازمان بورس به مصوبه هیات وزیران در انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام و انتشار اسناد خزانه اسلامی تا پایان سال اشاره کرد.
انتشار اوراق وقف، اوراق استصناع، اوراق بهادار موجود و اوراق مشارکت، انتشار اوراق منفعت و اوراق سلف موازی از دیگر راهکارهای تامین مالی بود که مورد اشاره رییس سازمان بورس در این همایش قرار گرفت.
وی از هلدینگ‌سازی نیز به عنوان دیگر اقداماتی یاد کرد که با توجه به سهم بالای آنها در بازار سرمایه، تشکیل آنها به عنوان یک ابزار می تواند منجر به تامین مالی پروژه‌ها شود.
صندوق‌های وی‌سی در تامین مالی پروژه‌های مخاطره‌آمیز و افتتاح قریب‌الوقوع بازار دارایی فکری در فرابورس نیز از دیگر مواردی بود که مورد اشاره صالح‌آبادی قرار گرفت.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار که راه‌های تامین مالی در بازار سرمایه را بی‌شمار می‌دانست، از شرکت‌های تامین سرمایه خواست تا ایده‌های جدیدی را در این زمینه طرح و ارائه کنند.
بازار سرمایه به دولت فقط نگاه نکند
وزیر راه و شهرسازی نیز در این همایش به عنوان سخنران بعدی در اشاره به اقدامات صورت گرفته در حوزه خصوصی‌سازی، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در روند خصوصی‌سازی را این موضوع دانست که بنگاه‌ها از طریق بانک‌های سرمایه‌گذاری فرآیند را طی نمی‌کنند.
وی با اشاره به رکود تورمی موجود در اقتصاد کشور، از رشد بالای نقدینگی، تخصیص نامناسب منابع و افزایش هزینه مبادله به عنوان عوامل تشکیل‌دهنده این پدیده نام برد و بازگشت مجدد سرمایه‌ها به سمت بازار سرمایه را به فال نيك گرفت.
عباس آخوندی که بخش عمده این اتفاقات را نتیجه سیاست‌های غلط دولت قبل می دانست، به ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ از سوی مقام معظم رهبری اشاره کرد که به فاصله کوتاهی از پیشنهاد سهام عدالت ارايه شد.
وی یاد‌آور شد: در همان زمان همایشی برگزار شد و بنده اعلام کردم باید جلوی این سیاست گرفته شود، زیرا فواید اجرای سیاست‌ها با عرضه سهام عدالت از بین می‌رود.
وزیر راه وشهرسازی از مدیریت ۴۰ درصدی سهام عدالت دربنگاه‌های کشور به عنوان عاملی در جهت کاهش کارآیی این بنگاه‌ها نام برد که این مساله منجر به عدم پرداخت سود به دارندگان سهام عدالت شده است.
وی در بیان راهکارهای موجود برای تغییر شرایط فعلی اقتصاد، از کنترل رشد نقدینگی از طریق مهار رشد پایه پولي و افزایش سرعت گردش پول در اقتصاد به عنوان مهم‌ترین اقدام نام برد.
وی که نرخ پس‌انداز را نزولی می‌داند از توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه به عنوان اقدامی برای بهبود این وضعیت نام برد.
وی با طرح اين سوال كه تا چه زمانی بازار سرمایه می‌خواهد به عرضه سهام دولتی متکی باشد و آیا اصولا چنین بازاری پایدار خواهد بود يا خير، بر لزوم کاهش میزان وابستگی بازار سرمایه به دولت تاکید کرد.
به گفته او، تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع دولت عرضه شده و تنها ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان باقی مانده است و پس از آن دولت بنگاهی برای عرضه به بازار سرمایه ندارد.
وزير راه وشهرسازي با اشاره به اينكه زمينه‌هاي زيادي در حوزه راه و شهرسازي وجود دارد تا نقدينگي در بستر اقتصاد واقعي جريان يابد تاكيد كرد: آماده استفاده از سرمايه گذاري بانك‌هاي حاضر در بورس براي مشاركت در طرح‌هاي جديد حوزه راه و مسكن هستيم.وي تاكيد كرد: در اين حوزه نياز داريم كه بازار سرمايه با بخش واقعي اقتصاد گره بخورد. بانك‌هاي سرمايه‌گذاري نيز بزرگ‌ترين ماموريتي دارند آن است كه بتوانند به واسطه گره خوردن بازار سرمايه به بخش واقعي اقتصاد باشند.
وی در ادامه به برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی برای توسعه آزادراه‌ها اشاره کرد.
وی با بیان اینکه باید به آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها به عنوان یک کریدور نگاه كرد، از آمادگی کامل این وزارتخانه برای واگذاری آزادراه‌ها به بخش خصوصی خبر داد.
به گفته آخوندی، وزارت راه و شهرسازی حاضر به واگذاری صد درصد پروژه‌های راه‌سازی به بخش خصوصی است و در قیمت‌گذاری و تعيين عوارض هم دخالت نخواهد کرد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اجرای طرح شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) ابراز كرد: تصویب اساسنامه این شهر فرودگاهی، زمینه بزرگی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده است، به طوری که این شهر می‌تواند به عنوان یکی از بنادر خشک لحاظ شود.
لزوم اصلاح نظام قیمت‌ها
عضو شوراي عالي بورس نيز در اين همايش بر نقش بانك‌هاي سرمايه‌گذاري در توسعه بازار اوليه و تامين منابع براي اجراي پروژه‌ها تاكيد كرد.
وي اظهار كرد: براي توسعه بخش واقعي اقتصاد، اين بخش بايد سودآور باشد. بي‌شك اين نقش بانك‌هاي سرمايه‌گذاري است كه مي‌توانند منابع را براي توسعه بخش واقعي اقتصاد تجهيز كنند.
عبده‌‌تبريزي ادامه داد: بالطبع بازار اول نياز به ظرفيت‌هاي سودآور دارد كه در اين ميان دولت بايد بتواند نظام قيمت‌ها را اصلاح كند.
وي تصريح كرد: در این میان در نظر داریم تا بسياري از طرح‌هاي وزارت راه و شهرسازي را از طريق بازار سرمايه تامين مالي كنيم.
روایت مدیر فعال‌ترین تامین سرمایه از اوضاع تامین مالی
همچنين در اين همايش دکتر ولی نادی قمی مديرعامل شركت تامين سرمايه نوين نيز در بيان راهكارهاي تامين مالي در بازار سرمايه، به منابع تامين مالي در جهان اشاره و اعلام كرد: ۵۲ درصد اين منابع را اوراق بدهي، ۲۵ درصد را سهام و ۲۳ درصد را وام تشكيل مي‌دهد و در اين ميان صنايع اصلي تامين مالي در كشور را درآمدها و سرمايه‌گذاري‌هاي دولت، تامين مالي خارجي و پس‌اندازهاي مردمي تشكيل مي دهند.
وي ادامه داد: با تشديد تحريم‌ها به ويژه عليه بخش هيدروكربني و بانكي كشور درآمدهاي دولت كاهش يافت و ايران به يك منطقه پرريسك براي سرمايه‌گذاري تبديل شد.وي از بازارهاي سرمايه و پول به عنوان متقاضيان وجوه مازاد پس‌اندازهاي مردمي و وجوه مازاد دولت و شركت‌ها نام برد. او كه بار اصلي تامين مالي را بر دوش بانك‌ها مي‌داند، از ترازنامه ضعيف بانك‌ها، مطالبات معوق بالا، نسبت ۹۶ درصدي تسهيلات اعطايي به سپرده‌هاي دريافتي و خروج نقدينگي بانك‌ها تحت تاثير نوسان بازار طلا و ارز به عنوان نقاط ضعف بانك‌ها نام برد و از بازار سرمايه به عنوان محلي شفاف براي معاملات ثانويه اوراق بهادار و تامين مالي شركت‌ها ياد كرد.
به گفته مدیرعامل فعال‌ترین تامین سرمایه کشور، حجم تامين مالي از طريق بازار سرمايه در سال گذشته برابر با ۱۳۰ هزار ميليارد تومان و در ۶ ماهه نخست سال جاري ۷۳ هزار ميليارد تومان بوده است.وي در اين ميان به شركت‌هاي تامين سرمايه اشاره كرد و از تامين مالي، خدمات واسطه‌‌گري مالي، خدمات مالي شركتي، مديريت دارايي‌ها، خدمات مديريت ريسك، تحقيقات و توسعه و در نهايت بانكداري اختصاصي به عنوان خدمات و فعاليت‌هاي اين نوع از شركت‌ها ياد كرد.به گفته وي، شركت‌هاي تامين سرمايه از سال ۸۸ تا ۹۲ مبادرت به بازارگرداني ۳۸ هزار و ۱۷۲ميليارد ريال اوراق مشاركت، گواهي سپرده، اوراق اجاره و اوراق مرابحه كرده‌اند. همچنين حجم تعهد پذيره‌نويسي شركت‌هاي تامين سرمايه در اين اوراق ۸۶ هزار و۲۱۲ ميليارد ريال بوده است.
نادی كل دارايي‌هاي تحت مديريت شركت‌هاي تامين سرمايه در صندوق‌ها و بانكداري اختصاصي را ۳۵ هزار ميليارد ريال ذكر كرد و از اوراق مشاركت، اجاره، مرابحه، مضاربه، استصناع، سلف موازي كالايي و گواهي سپرده خاص به عنوان ابزارهاي مبتني بر بدهي و از صندوق زمين و ساختمان، افزايش سرمايه، تاسيس شركت سهامي عام و عرضه سهام، تبديل شركت از سهامي خاص به عام و عرضه سهام، تاسيس شركت سهامي خاص و جذب سرمايه‌گذار به عنوان ابزارهاي مبتني بر سرمايه نام برد.وي در كنار انتشار اوراق مشاركت برخي شهرداري‌هاي كشور همچنين از انتشار اوراق اجاره شركت هواپيمايي ماهان، شركت قطارهاي مسافري و باري جوپار، شركت سرمايه‌گذاري مسكن و اوراق اجاره شركت ليزينگ رايان سايپا و اوراق مرابحه گروه صنعتي بوتان، گواهي‌هاي سپرده خاص معدنی شيراز، شركت توسعه ساختماني البرز تات و گواهي سپرده خاص پتروشيمي زنجان به عنوان ديگر فعاليت‌هاي اين شركت تامين سرمايه در بازار سرمايه كشور نام برد.مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین در ادامه از تاسيس شركت‌هاي سهامي خاص به عنوان يكي از روش‌هاي تامين مالي نام برد كه با هدف تامين نقدينگي موردنياز براي پروژه‌هاي سودآوري و تامين نقدينگي مورد نياز براي طرح ايده يا اختراع صورت مي‌گيرد.
تامین سرمایه از طریق بورس سرعت می‌گیرد
در اين همايش مديرعامل شركت تامين سرمايه بانك ملت نيز در زمينه شناخت ابزارهاي تامين مالي به برنامه پنجم توسعه اشاره كرد كه با توجه به نياز ۱۱۰۰ ميليارد دلاري نقدينگي براي دستيابي به رشد اقتصادی متوسط ۸ درصدي سهم بانك‌ها در تامين اين منابع مالي ۵۱۷ ميليارد دلار (معادل ۴۷ درصد) بازار سرمايه ۱۷۶ ميليارد دلار (معادل ۱۶ درصد)، سرمايه‌گذاري خارجي ۷۷ ميليارد دلار (معادل ۷ درصد)، صندوق توسعه ملي ۱۱۰ ميليارد دلار (معادل ۱۰ درصد) و اعتبارات دولتي ۲۲۰ ميليارد دلار (معادل ۲۰ درصد) است.
وي روش‌هاي تامين منابع از بازار پول و سرمايه را مبتني بر بدهي و سرمايه ذكر كرد و در اشاره به تركيب روش‌هاي تامين مالي در ايران از سال ۸۶ تا ۹۱ اظهار كرد: سهم ۹۳ درصدي بازار پول در تامين مالي در سال ۸۶ به ۷۴ درصد در سال ۹۱ كاهش يافته، در حالي كه سهم بازار سرمايه از تامين مالي از ۴ درصد به ۱۴ درصد افزايش يافته است.
وي با اشاره به نوسانات سهم سرمايه‌گذاري خارجي در تامين مالي از سال ۸۶ تا ۹۱ گفت: به‌رغم اين نوسانات اين سهم از ۳ درصد در نهايت به ۱۲ درصد افزايش يافته است.علی قاسمی، سهم بخش نفت براي تامين ۲۸۰ ميليارد دلار منابع مورد نياز براي طرح‌هاي بخش‌هاي مختلف در برنامه پنجم توسعه را ۱۵۰ ميليارد دلار، بخش گاز را ۵۰ ميليارد دلار، بخش معدن را ۲۹ ميليارد دلار، راه‌آهن و خطوط ريلي را ۱۷ ميليارد دلار و وزارت نيرو را ۳۴ميليارد دلار ذكر كرد و از موانع عملياتي و ساختاري به عنوان موانع جذب صنايع مالي پروژه‌ها نام برد.به گفته وي؛ بانك محور بودن تامين مالي در كشور و محدوديت منابع بانك‌ها براي تامين مالي اين حجم از پروژه‌ها، تحريم‌هاي بين‌المللي و در نتيجه كاهش شديد صادرات و درآمد كشور، سرمايه‌بر بودن پروژه‌هاي زيرساختي همچون نفت و گاز، بلوكه شدن منابع مالي كشور، گرايش منابع مالي به سمت بازارهاي موازي غيرمولد و انحراف از بخش واقعي اقتصادي و پاسخگو نبودن روش‌هاي تامين مالي موجود و عدم تنوع در آنها به عنوان موانع ساختاري جذب منابع مالي پروژه‌هاي زيرساختي محسوب مي‌شوند.
قاسمی ادامه داد: از سوي ديگر مشكلات و مسائل اجرايي اوراق سلف نفتي، پيش‌نيازهاي لازم براي باني جهت انتشار اوراق همچون داشتن فعاليت سودآور در دو سال اخير و محدوديت حجمي در نظر گرفته شده در بودجه سالانه در اوراق مشاركت قابل تبديل از موانع عملياتي ابزارهاي نوين محسوب مي‌شوند.مديرعامل شركت تامين سرمايه بانك ملت راهكار را ارائه ساختارها و ابزارهاي مبتني بر نوآوري‌هاي مالي دانست كه شامل تامين مالي ساختار يافته، تامين مالي پروژه‌‌اي و تامين مالي متعارف است، ولي مزيت اساسي تامين مالي پروژه‌‌اي را مبتني بودن آن بر عايدات پروژه عنوان كرد.مدیرعامل شرکت تامین سرمایه ملت در ادامه اظهارات خود از صكوك پروژه محور قابل تبديل (cps)، به عنوان ابزار تركيبي طراحي شده جهت تامين مالي پروژه‌هاي بخش انرژي نام برد كه توسط اين شركت تامين سرمايه جهت بررسي به سازمان بورس و اوراق بهادار پيشنهاد شده است.وي این صکوک را به عنوان اوراق بهاداري با نام و قابل نقل و انتقال براساس عقود استصناع، وكالت، مرابحه و شركت معرفي كرد كه نشان‌دهنده مالكيت مشاع دارندگان آن در دارايي‌هايي است كه در آينده توسط شركت پروژه (باني) ساخته خواهد شد.به گفته وي؛ دارنده اوراق در زمان مشخص اختيار تبديل اوراق به سهام پروژه را خواهد داشت؛ ضمن آنكه اين اوراق در صورت عدم تبديل به سهام در پايان پروژه داراي بازدهي معين سالانه خواهد بود.
درخواست تغییر شرایط ضامن انتشار اوراق در بازار
مدیرعامل تامین سرمایه امید نیز در مقایسه آماری عملکرد بازار سرمایه و پول در حوزه تامین مالی، اظهار كرد: هم‌اکنون در سطح بین‌المللی طبق آخرین آمارها تا پایان سال ۲۰۱۲ معادل ۷۰۰ مورد به ارزش ۱۴۰ میلیارد دلار صکوک منتشر شده که سهم ایران نسبت به این عدد بسیار ناچیز است، در حالی که بیشترین حجم صکوک متعلق به کشور مالزی است كه ۶۰ درصد را از آن خود کرده است.محسن فاضلیان تصریح کرد: از میان ۱۵۰ کشور در مجمع جهانی اقتصاد در حوزه فضای کسب و کار رتبه ۸۲ را داریم، بر این اساس به لحاظ پیشرفته بودن بازار مالی نیز رتبه ۱۳۰ را داریم؛ این آمار پیامی است برای کل تصمیم‌گیران کشور که نهادهای سرمایه‌گذاری را تقویت کنیم.
زمان تبدیل اوراق مشارکت به سهام
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر نیز در بیان موضوع اوراق قابل تبدیل به سهام بر نیاز اقتصاد ایران به ابزارهای نوین مالی و لزوم حرکت بازار سرمایه كشور به سمت بهره‌گیری از این ابزار تاکید کرد و گفت: اوراق مشارکت ابزاری است که شاید امروز در اقتصاد ایران همچون گذشته مورد استقبال واقع نشود و دلیل آن هم سود نامناسب این اوراق در مقابل سایر روش‌های سرمایه‌گذاری است. بهروز زارع افزود: با توجه به ظرفیت رو به اوراق مشارکت، بازار سرمایه ایران نیازمند معرفی اوراقی جدید است تا هم مزیت‌های اوراق مشارکت را حفظ کند و هم با ارائه روشی جدید، سودی بیشتر را عاید سرمایه‌گذاران کند. ارائه طرح اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم و کسب مجوز آن از سوی سازمان بورس موید این نیاز بازار سرمایه است.
بورس یکی از اهرم‌های تامین مالی است
معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان، با طرح این سوال که چرا باید بازار سرمایه را انتخاب کنیم، از بي‌توجهي به بورس به عنوان یکی از اهرم‌های تامین مالی انتقاد کرد و بانک محور شدن اقتصاد کشور را ناشی از دلایلی همچون قدمت بیشتر بانک‌ها نسبت به بورس، وسعت جغرافیایی و فرهنگ‌سازی بانک‌ها، وزن بیشتر منابع بانک‌ها و ساده‌تر بودن تامین مالی از طریق بانک‌ها دانست. ابوالفضل شهرآبادی مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه را مورد بررسی قرار داد و اظهار كرد: امکان تامین مالی با حجم بالا، پرداخت اصل بدهی در سررسید، معافیت مالیاتی، مشارکت سرمایه‌گذاران خرد، تنوع بسیار بالا در بازار سرمایه، وجود نهاد ناظر و نظارت دقیق از مزایای بازار سرمایه برای تامین مالی است. به علاوه تامین مالی در بازار سرمایه بر مبنای سرمایه و بدهی بوده و مزایای ابزار بدهی حفظ مالکیت شرکت و سود باقی مانده است.
دي دولت تدبير و اميد استراتژي‌هاي گوناگون اين بازار در استفاده از انواع روش‌هاي تامين مالي و راهكارهاي توسعه ابزارهاي نوين مالي بيش از پيش مورد استقبال فعالان اقتصادي و بخش خصوصي قرار گرفته است.در اين راستا كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري به عنوان يكي از تشکل‌های خود انتظام بازار سرمايه، با بهره‌گيري از فرصت به وجود آمده و به منظور بررسي زمينه‌هاي سرمايه‌گذاري چالش‌هاي مربوطه و راهكارهاي تامين مالي، با همكاري شركت‌هاي تامين سرمايه به برگزاری نخستين همايش بانكداري سرمايه‌گذاري و صنعت اوراق بهادار مبادرت كرد.
بر اين اساس نخستين همايش يك روزه بانكداري سرمايه‌گذاري و صنعت اوراق بهادار با حضور وزير راه، مسكن و شهرسازي، رييس سازمان بورس و مديران ارشد اقتصادي و بازار سرمايه روز چهارشنبه ۲۰ آذرماه در مركز همايش‌هاي بين‌المللي صدا و سيما برگزار شد.
روزهای طلایی بورس و یک پیام مهم
در این همایش، رييس سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نخستین سخنران با اشاره به موثر بودن برگزاري اين همايش در شرایط بازار اوليه و تامين مالي بنگاه‌هاي توليدي، همزمانی برگزاري اين همايش با روزهاي طلايي بورس را نشانه پيام مهمي دانست.
وي در اشاره به افزايش ظرفيت بازار سرمايه، ارزش بازار را بالغ بر ۵۲۰ هزار ميليارد تومان و ارزش معاملات آن را از ابتداي سال تاكنون ۹۰هزار ميليارد تومان ذكر كرد كه بايد از اين ظرفيت جديد ايجاد شده در بازار سرمايه در جهت بازار اوليه استفاده شود.
وي در اين ميان يكي از بستر‌هاي موردنظر براي توسعه بازار سرمايه را ظرفيت‌سازي در جهت توسعه منابع انساني ذكر كرد تا به واسطه رشد اين بازار افراد متخصص وارد بازار سرمايه شده و سطح سواد آنها افزايش يابد.
وي همچنين بر لزوم اصلاح فرآيندها نيز تاكيد كرد و گفت: بايد نهادهاي مالي ظرفيت خود را افزايش دهند و برخي از قوانين نيز مانند قانون تجارت اصلاح شود.
صالح‌آبادی از اصلاح قانون مالیات‌ها، توسعه زیرساخت‌های الکترونیکی جهت دسترسی به بازار مالی و لزوم تناسب وزن بازار پول و سرمایه به عنوان دیگر موارد ظرفیت‌سازی نام برد.
وی با مورد توجه قرار دادن نظارت بر بازارهاي مالی، بر ایجاد شورای ثبات مالی در کشور تاکید کرد تا به این واسطه هماهنگی لازم میان دو بازار سرمایه و پول برقرار شود.
او همچنین خواستار تعیین تکلیف برخی متغیرها مانند نظام تعیین نرخ ارز و نرخ سود در نظام بانكي شد و از بحث بهبود فضای کسب و کار برای حمایت از بازار اولیه به عنوان یکی دیگر از بایسته‌های حمایت از بازار اولیه نام برد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در ادامه این همایش در بیان راهکارهای تامین مالی، به ایجاد شرکت‌های تامین سرمایه اشاره کرد که طی سال‌های گذشته از جایگاه مناسبی در بازار سرمایه برخوردار شده‌اند.
وی به راه‌اندازی صندوق‌های پروژه اشاره کرد که به عنوان یکی از راهکارهای تامین مالی، سبب شده تا سازمان بورس و اوراق بهادار به مذاکره با وزارت راه و شرکت ملی صنایع پتروشیمی بپردازد تا به این واسطه پروژه‌های مورد نظر از طریق این صندوق تامین مالی شوند.
رییس سازمان بورس به مصوبه هیات وزیران در انتشار اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام و انتشار اسناد خزانه اسلامی تا پایان سال اشاره کرد.
انتشار اوراق وقف، اوراق استصناع، اوراق بهادار موجود و اوراق مشارکت، انتشار اوراق منفعت و اوراق سلف موازی از دیگر راهکارهای تامین مالی بود که مورد اشاره رییس سازمان بورس در این همایش قرار گرفت.
وی از هلدینگ‌سازی نیز به عنوان دیگر اقداماتی یاد کرد که با توجه به سهم بالای آنها در بازار سرمایه، تشکیل آنها به عنوان یک ابزار می تواند منجر به تامین مالی پروژه‌ها شود.
صندوق‌های وی‌سی در تامین مالی پروژه‌های مخاطره‌آمیز و افتتاح قریب‌الوقوع بازار دارایی فکری در فرابورس نیز از دیگر مواردی بود که مورد اشاره صالح‌آبادی قرار گرفت.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار که راه‌های تامین مالی در بازار سرمایه را بی‌شمار می‌دانست، از شرکت‌های تامین سرمایه خواست تا ایده‌های جدیدی را در این زمینه طرح و ارائه کنند.
بازار سرمایه به دولت فقط نگاه نکند
وزیر راه و شهرسازی نیز در این همایش به عنوان سخنران بعدی در اشاره به اقدامات صورت گرفته در حوزه خصوصی‌سازی، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در روند خصوصی‌سازی را این موضوع دانست که بنگاه‌ها از طریق بانک‌های سرمایه‌گذاری فرآیند را طی نمی‌کنند.
وی با اشاره به رکود تورمی موجود در اقتصاد کشور، از رشد بالای نقدینگی، تخصیص نامناسب منابع و افزایش هزینه مبادله به عنوان عوامل تشکیل‌دهنده این پدیده نام برد و بازگشت مجدد سرمایه‌ها به سمت بازار سرمایه را به فال نيك گرفت.
عباس آخوندی که بخش عمده این اتفاقات را نتیجه سیاست‌های غلط دولت قبل می دانست، به ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ از سوی مقام معظم رهبری اشاره کرد که به فاصله کوتاهی از پیشنهاد سهام عدالت ارايه شد.
وی یاد‌آور شد: در همان زمان همایشی برگزار شد و بنده اعلام کردم باید جلوی این سیاست گرفته شود، زیرا فواید اجرای سیاست‌ها با عرضه سهام عدالت از بین می‌رود.
وزیر راه وشهرسازی از مدیریت ۴۰ درصدی سهام عدالت دربنگاه‌های کشور به عنوان عاملی در جهت کاهش کارآیی این بنگاه‌ها نام برد که این مساله منجر به عدم پرداخت سود به دارندگان سهام عدالت شده است.
وی در بیان راهکارهای موجود برای تغییر شرایط فعلی اقتصاد، از کنترل رشد نقدینگی از طریق مهار رشد پایه پولي و افزایش سرعت گردش پول در اقتصاد به عنوان مهم‌ترین اقدام نام برد.
وی که نرخ پس‌انداز را نزولی می‌داند از توسعه صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه به عنوان اقدامی برای بهبود این وضعیت نام برد.
وی با طرح اين سوال كه تا چه زمانی بازار سرمایه می‌خواهد به عرضه سهام دولتی متکی باشد و آیا اصولا چنین بازاری پایدار خواهد بود يا خير، بر لزوم کاهش میزان وابستگی بازار سرمایه به دولت تاکید کرد.
به گفته او، تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از منابع دولت عرضه شده و تنها ۴۰ تا ۵۰ هزار میلیارد تومان باقی مانده است و پس از آن دولت بنگاهی برای عرضه به بازار سرمایه ندارد.
وزير راه وشهرسازي با اشاره به اينكه زمينه‌هاي زيادي در حوزه راه و شهرسازي وجود دارد تا نقدينگي در بستر اقتصاد واقعي جريان يابد تاكيد كرد: آماده استفاده از سرمايه گذاري بانك‌هاي حاضر در بورس براي مشاركت در طرح‌هاي جديد حوزه راه و مسكن هستيم.وي تاكيد كرد: در اين حوزه نياز داريم كه بازار سرمايه با بخش واقعي اقتصاد گره بخورد. بانك‌هاي سرمايه‌گذاري نيز بزرگ‌ترين ماموريتي دارند آن است كه بتوانند به واسطه گره خوردن بازار سرمايه به بخش واقعي اقتصاد باشند.
وی در ادامه به برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی برای توسعه آزادراه‌ها اشاره کرد.
وی با بیان اینکه باید به آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها به عنوان یک کریدور نگاه كرد، از آمادگی کامل این وزارتخانه برای واگذاری آزادراه‌ها به بخش خصوصی خبر داد.
به گفته آخوندی، وزارت راه و شهرسازی حاضر به واگذاری صد درصد پروژه‌های راه‌سازی به بخش خصوصی است و در قیمت‌گذاری و تعيين عوارض هم دخالت نخواهد کرد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اجرای طرح شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) ابراز كرد: تصویب اساسنامه این شهر فرودگاهی، زمینه بزرگی برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده است، به طوری که این شهر می‌تواند به عنوان یکی از بنادر خشک لحاظ شود.
لزوم اصلاح نظام قیمت‌ها
عضو شوراي عالي بورس نيز در اين همايش بر نقش بانك‌هاي سرمايه‌گذاري در توسعه بازار اوليه و تامين منابع براي اجراي پروژه‌ها تاكيد كرد.
وي اظهار كرد: براي توسعه بخش واقعي اقتصاد، اين بخش بايد سودآور باشد. بي‌شك اين نقش بانك‌هاي سرمايه‌گذاري است كه مي‌توانند منابع را براي توسعه بخش واقعي اقتصاد تجهيز كنند.
عبده‌‌تبريزي ادامه داد: بالطبع بازار اول نياز به ظرفيت‌هاي سودآور دارد كه در اين ميان دولت بايد بتواند نظام قيمت‌ها را اصلاح كند.
وي تصريح كرد: در این میان در نظر داریم تا بسياري از طرح‌هاي وزارت راه و شهرسازي را از طريق بازار سرمايه تامين مالي كنيم.
روایت مدیر فعال‌ترین تامین سرمایه از اوضاع تامین مالی
همچنين در اين همايش دکتر ولی نادی قمی مديرعامل شركت تامين سرمايه نوين نيز در بيان راهكارهاي تامين مالي در بازار سرمايه، به منابع تامين مالي در جهان اشاره و اعلام كرد: ۵۲ درصد اين منابع را اوراق بدهي، ۲۵ درصد را سهام و ۲۳ درصد را وام تشكيل مي‌دهد و در اين ميان صنايع اصلي تامين مالي در كشور را درآمدها و سرمايه‌گذاري‌هاي دولت، تامين مالي خارجي و پس‌اندازهاي مردمي تشكيل مي دهند.
وي ادامه داد: با تشديد تحريم‌ها به ويژه عليه بخش هيدروكربني و بانكي كشور درآمدهاي دولت كاهش يافت و ايران به يك منطقه پرريسك براي سرمايه‌گذاري تبديل شد.وي از بازارهاي سرمايه و پول به عنوان متقاضيان وجوه مازاد پس‌اندازهاي مردمي و وجوه مازاد دولت و شركت‌ها نام برد. او كه بار اصلي تامين مالي را بر دوش بانك‌ها مي‌داند، از ترازنامه ضعيف بانك‌ها، مطالبات معوق بالا، نسبت ۹۶ درصدي تسهيلات اعطايي به سپرده‌هاي دريافتي و خروج نقدينگي بانك‌ها تحت تاثير نوسان بازار طلا و ارز به عنوان نقاط ضعف بانك‌ها نام برد و از بازار سرمايه به عنوان محلي شفاف براي معاملات ثانويه اوراق بهادار و تامين مالي شركت‌ها ياد كرد.
به گفته مدیرعامل فعال‌ترین تامین سرمایه کشور، حجم تامين مالي از طريق بازار سرمايه در سال گذشته برابر با ۱۳۰ هزار ميليارد تومان و در ۶ ماهه نخست سال جاري ۷۳ هزار ميليارد تومان بوده است.وي در اين ميان به شركت‌هاي تامين سرمايه اشاره كرد و از تامين مالي، خدمات واسطه‌‌گري مالي، خدمات مالي شركتي، مديريت دارايي‌ها، خدمات مديريت ريسك، تحقيقات و توسعه و در نهايت بانكداري اختصاصي به عنوان خدمات و فعاليت‌هاي اين نوع از شركت‌ها ياد كرد.به گفته وي، شركت‌هاي تامين سرمايه از سال ۸۸ تا ۹۲ مبادرت به بازارگرداني ۳۸ هزار و ۱۷۲ميليارد ريال اوراق مشاركت، گواهي سپرده، اوراق اجاره و اوراق مرابحه كرده‌اند. همچنين حجم تعهد پذيره‌نويسي شركت‌هاي تامين سرمايه در اين اوراق ۸۶ هزار و۲۱۲ ميليارد ريال بوده است.
نادی كل دارايي‌هاي تحت مديريت شركت‌هاي تامين سرمايه در صندوق‌ها و بانكداري اختصاصي را ۳۵ هزار ميليارد ريال ذكر كرد و از اوراق مشاركت، اجاره، مرابحه، مضاربه، استصناع، سلف موازي كالايي و گواهي سپرده خاص به عنوان ابزارهاي مبتني بر بدهي و از صندوق زمين و ساختمان، افزايش سرمايه، تاسيس شركت سهامي عام و عرضه سهام، تبديل شركت از سهامي خاص به عام و عرضه سهام، تاسيس شركت سهامي خاص و جذب سرمايه‌گذار به عنوان ابزارهاي مبتني بر سرمايه نام برد.وي در كنار انتشار اوراق مشاركت برخي شهرداري‌هاي كشور همچنين از انتشار اوراق اجاره شركت هواپيمايي ماهان، شركت قطارهاي مسافري و باري جوپار، شركت سرمايه‌گذاري مسكن و اوراق اجاره شركت ليزينگ رايان سايپا و اوراق مرابحه گروه صنعتي بوتان، گواهي‌هاي سپرده خاص معدنی شيراز، شركت توسعه ساختماني البرز تات و گواهي سپرده خاص پتروشيمي زنجان به عنوان ديگر فعاليت‌هاي اين شركت تامين سرمايه در بازار سرمايه كشور نام برد.مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین در ادامه از تاسيس شركت‌هاي سهامي خاص به عنوان يكي از روش‌هاي تامين مالي نام برد كه با هدف تامين نقدينگي موردنياز براي پروژه‌هاي سودآوري و تامين نقدينگي مورد نياز براي طرح ايده يا اختراع صورت مي‌گيرد.
تامین سرمایه از طریق بورس سرعت می‌گیرد
در اين همايش مديرعامل شركت تامين سرمايه بانك ملت نيز در زمينه شناخت ابزارهاي تامين مالي به برنامه پنجم توسعه اشاره كرد كه با توجه به نياز ۱۱۰۰ ميليارد دلاري نقدينگي براي دستيابي به رشد اقتصادی متوسط ۸ درصدي سهم بانك‌ها در تامين اين منابع مالي ۵۱۷ ميليارد دلار (معادل ۴۷ درصد) بازار سرمايه ۱۷۶ ميليارد دلار (معادل ۱۶ درصد)، سرمايه‌گذاري خارجي ۷۷ ميليارد دلار (معادل ۷ درصد)، صندوق توسعه ملي ۱۱۰ ميليارد دلار (معادل ۱۰ درصد) و اعتبارات دولتي ۲۲۰ ميليارد دلار (معادل ۲۰ درصد) است.
وي روش‌هاي تامين منابع از بازار پول و سرمايه را مبتني بر بدهي و سرمايه ذكر كرد و در اشاره به تركيب روش‌هاي تامين مالي در ايران از سال ۸۶ تا ۹۱ اظهار كرد: سهم ۹۳ درصدي بازار پول در تامين مالي در سال ۸۶ به ۷۴ درصد در سال ۹۱ كاهش يافته، در حالي كه سهم بازار سرمايه از تامين مالي از ۴ درصد به ۱۴ درصد افزايش يافته است.
وي با اشاره به نوسانات سهم سرمايه‌گذاري خارجي در تامين مالي از سال ۸۶ تا ۹۱ گفت: به‌رغم اين نوسانات اين سهم از ۳ درصد در نهايت به ۱۲ درصد افزايش يافته است.علی قاسمی، سهم بخش نفت براي تامين ۲۸۰ ميليارد دلار منابع مورد نياز براي طرح‌هاي بخش‌هاي مختلف در برنامه پنجم توسعه را ۱۵۰ ميليارد دلار، بخش گاز را ۵۰ ميليارد دلار، بخش معدن را ۲۹ ميليارد دلار، راه‌آهن و خطوط ريلي را ۱۷ ميليارد دلار و وزارت نيرو را ۳۴ميليارد دلار ذكر كرد و از موانع عملياتي و ساختاري به عنوان موانع جذب صنايع مالي پروژه‌ها نام برد.به گفته وي؛ بانك محور بودن تامين مالي در كشور و محدوديت منابع بانك‌ها براي تامين مالي اين حجم از پروژه‌ها، تحريم‌هاي بين‌المللي و در نتيجه كاهش شديد صادرات و درآمد كشور، سرمايه‌بر بودن پروژه‌هاي زيرساختي همچون نفت و گاز، بلوكه شدن منابع مالي كشور، گرايش منابع مالي به سمت بازارهاي موازي غيرمولد و انحراف از بخش واقعي اقتصادي و پاسخگو نبودن روش‌هاي تامين مالي موجود و عدم تنوع در آنها به عنوان موانع ساختاري جذب منابع مالي پروژه‌هاي زيرساختي محسوب مي‌شوند.
قاسمی ادامه داد: از سوي ديگر مشكلات و مسائل اجرايي اوراق سلف نفتي، پيش‌نيازهاي لازم براي باني جهت انتشار اوراق همچون داشتن فعاليت سودآور در دو سال اخير و محدوديت حجمي در نظر گرفته شده در بودجه سالانه در اوراق مشاركت قابل تبديل از موانع عملياتي ابزارهاي نوين محسوب مي‌شوند.مديرعامل شركت تامين سرمايه بانك ملت راهكار را ارائه ساختارها و ابزارهاي مبتني بر نوآوري‌هاي مالي دانست كه شامل تامين مالي ساختار يافته، تامين مالي پروژه‌‌اي و تامين مالي متعارف است، ولي مزيت اساسي تامين مالي پروژه‌‌اي را مبتني بودن آن بر عايدات پروژه عنوان كرد.مدیرعامل شرکت تامین سرمایه ملت در ادامه اظهارات خود از صكوك پروژه محور قابل تبديل (cps)، به عنوان ابزار تركيبي طراحي شده جهت تامين مالي پروژه‌هاي بخش انرژي نام برد كه توسط اين شركت تامين سرمايه جهت بررسي به سازمان بورس و اوراق بهادار پيشنهاد شده است.وي این صکوک را به عنوان اوراق بهاداري با نام و قابل نقل و انتقال براساس عقود استصناع، وكالت، مرابحه و شركت معرفي كرد كه نشان‌دهنده مالكيت مشاع دارندگان آن در دارايي‌هايي است كه در آينده توسط شركت پروژه (باني) ساخته خواهد شد.به گفته وي؛ دارنده اوراق در زمان مشخص اختيار تبديل اوراق به سهام پروژه را خواهد داشت؛ ضمن آنكه اين اوراق در صورت عدم تبديل به سهام در پايان پروژه داراي بازدهي معين سالانه خواهد بود.
درخواست تغییر شرایط ضامن انتشار اوراق در بازار
مدیرعامل تامین سرمایه امید نیز در مقایسه آماری عملکرد بازار سرمایه و پول در حوزه تامین مالی، اظهار كرد: هم‌اکنون در سطح بین‌المللی طبق آخرین آمارها تا پایان سال ۲۰۱۲ معادل ۷۰۰ مورد به ارزش ۱۴۰ میلیارد دلار صکوک منتشر شده که سهم ایران نسبت به این عدد بسیار ناچیز است، در حالی که بیشترین حجم صکوک متعلق به کشور مالزی است كه ۶۰ درصد را از آن خود کرده است.محسن فاضلیان تصریح کرد: از میان ۱۵۰ کشور در مجمع جهانی اقتصاد در حوزه فضای کسب و کار رتبه ۸۲ را داریم، بر این اساس به لحاظ پیشرفته بودن بازار مالی نیز رتبه ۱۳۰ را داریم؛ این آمار پیامی است برای کل تصمیم‌گیران کشور که نهادهای سرمایه‌گذاری را تقویت کنیم.
زمان تبدیل اوراق مشارکت به سهام
مدیرعامل شرکت تامین سرمایه سپهر نیز در بیان موضوع اوراق قابل تبدیل به سهام بر نیاز اقتصاد ایران به ابزارهای نوین مالی و لزوم حرکت بازار سرمایه كشور به سمت بهره‌گیری از این ابزار تاکید کرد و گفت: اوراق مشارکت ابزاری است که شاید امروز در اقتصاد ایران همچون گذشته مورد استقبال واقع نشود و دلیل آن هم سود نامناسب این اوراق در مقابل سایر روش‌های سرمایه‌گذاری است. بهروز زارع افزود: با توجه به ظرفیت رو به اوراق مشارکت، بازار سرمایه ایران نیازمند معرفی اوراقی جدید است تا هم مزیت‌های اوراق مشارکت را حفظ کند و هم با ارائه روشی جدید، سودی بیشتر را عاید سرمایه‌گذاران کند. ارائه طرح اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم و کسب مجوز آن از سوی سازمان بورس موید این نیاز بازار سرمایه است.
بورس یکی از اهرم‌های تامین مالی است
معاون تامین مالی شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان، با طرح این سوال که چرا باید بازار سرمایه را انتخاب کنیم، از بي‌توجهي به بورس به عنوان یکی از اهرم‌های تامین مالی انتقاد کرد و بانک محور شدن اقتصاد کشور را ناشی از دلایلی همچون قدمت بیشتر بانک‌ها نسبت به بورس، وسعت جغرافیایی و فرهنگ‌سازی بانک‌ها، وزن بیشتر منابع بانک‌ها و ساده‌تر بودن تامین مالی از طریق بانک‌ها دانست. ابوالفضل شهرآبادی مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه را مورد بررسی قرار داد و اظهار كرد: امکان تامین مالی با حجم بالا، پرداخت اصل بدهی در سررسید، معافیت مالیاتی، مشارکت سرمایه‌گذاران خرد، تنوع بسیار بالا در بازار سرمایه، وجود نهاد ناظر و نظارت دقیق از مزایای بازار سرمایه برای تامین مالی است. به علاوه تامین مالی در بازار سرمایه بر مبنای سرمایه و بدهی بوده و مزایای ابزار بدهی حفظ مالکیت شرکت و سود باقی مانده است.
دنیای اقتصاد
گزارش خطا
آخرین اخبار