به گزارش ایران اکونومیست، آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد تیر ماه امسال شهروندان تهرانی روزهای آلوده بیشتری را نسبت به تیر ماه سال گذشته تجربه کرده‌اند.
وضعیت هوای تهران در اولین ماه تابستان ۱۴۰۱ و مقایسه آن با سال گذشته نشان می‌دهد که در تیر ماه سال گذشته ۱۷ روز قابل قبول ثبت شد که این عدد امسال به دو روز کاهش یافت. در تیر سال ۱۴۰۰ تنها ۱۳ روز هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز در شرایط ناسالم برای تمام گروه‌ها قرار داشت که این وضعیت در امسال به ۲۵ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و سه روز ناسالم برای همه گروه‌ها رسید.
در تیرماه سال ۱۴۰۰ تهران در شرایط بسیار ناسالم قرار نگرفت، این در حالیست که امسال یک روز بسیار ناسالم را تجربه کرد. در تیرماه هر دو سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ نیز تهران هیچ روزی هوای پاک را به خود ندیده‌است.
برجسته ترین نکته‌ای که در مقایسه کیفیت هوای تیرماه سال جدید و سال گذشته به چشم می‌خورد، ثبت شرایط بسیار ناسالم هوا در روز ۱۳ تیرماه ۱۴۰۱ است. شاخص آلودگی هوا در این روز به عدد ۲۶۱ رسید. افزایش تصاعدی غلظت آلاینده‌ها در این روز به علت خشک شدن آبگیرهای جنوب البرز و جنوب غرب تهران و توده گردوخاکی بود که تهران را تحت تاثیر قرار داد، این توده منشا داخلی داشت و ناشی از وزش باد شدید و خیلی شدید در بخش‌هایی از بیابان‌های استان‌های قزوین و البرز بود به‌گونه‌ای که بر اثر وزش باد غربی به سمت تهران منتقل شده و متاسفانه شدت و غلظت بالایی داشت.
آلاینده شاخص هوای تیرماه سال ۱۴۰۱ نیز مانند تیر ماه سال گذشته ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود و هوای تهران ۱۵ روز با این آلاینده شاخص آلودگی هوا را تجربه کرد. تنها در روزهای ۱۲ و ۱۳ تیرماه که توده گرد و خاک تهران را تحت‌تاثیر قرار داد، ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون تبدیل به آلاینده شاخص هوای تهران شد و ۱۴ روز از تیرماه امسال نیز آلاینده شاخص به ازن تبدیل شد.
کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون عدد ۷۹ و بیشینه آن عدد ۱۴۴ را نشان می‌دهد. کمینه و بیشینه شاخص برای آلاینده ازن نیز ۱۰۲ و ۱۶۲ بود.
به گزارش ایران اکونومیست ذرات معلق کوچکتر از ۱۰ میکرون درشت‌ترند و نسبت به ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون کمتر وارد بخش‌های تحتانی سیستم تنفسی می‌شوند و به طور جزئی خطر کمتری دارند ولی در غلظت‌های بالا و در قیاس با حد مجاز می‌توانند مشکلات زیادی به لحاظ بهداشتی و زیست محیطی در پی داشته باشند.
مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زبادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.
ازن نیز آلاینده ثانویه‌ای است که پیش‌سازهای آن VOCها یا همان ترکیبات آلی فرار و ناکس هستند. این آلاینده‌ها با تابش شدید و مستقیم نور خورشید آلاینده ازن را تولید می‌کنند. خودروهای دیزلی، موتورسیکلت‌های فرسوده و بخارات بنزین پیش‌سازهای ازن هستند همچنین استفاده از سوخت‌های غیر استاندارد در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها می‌تواند در افزایش غلظت ازن نقش داشته باشد. علاوه بر این آلاینده ازن سبب کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مانند سرفه، تنگی نفس، تشدید آسم و سایر بیماری‌های ریوی می‌شود. ازن در مرگ ومیر زودرس نیز تاثیرگذار است.
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.
گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.
در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.
