در روزهای اخیر مقام های ترکیه بارها از احتمال آغاز دور جدید حملات به شمال سوریه و اعلام آمادگی در این خصوص سخن گفته اند و این اظهارات نگرانی هایی را در ارتباط با شعله ور شدن دوباره درگیری ها در شمال سوریه بین طرف های مختلف حاضر در آن و بروز مشکل برای مردم این مناطق ایجاد کرده است.
سوریه از ماه مارس سال ۲۰۱۱ درگیر توطئه چند وجهی از سوی دشمنان خود نظیر اسرائیل و آمریکا با همراهی برخی از همسایگان در چهار سوی این کشور بوده است که در سال های اخیر تا حدودی فروکش کرده ولی برخی زمینه ها برای آغاز دوباره درگیری ها مانند ادامه اشغال مناطق شمالی این کشور از جمله استان ادلب از سوی تروریست های مورد حمایت کشورهای غربی و وجود گروه های مسلح وجود دارد.
دکتر امیرعبداللهیان پیش از سفر دو روزه به سوریه، در یک سفر چهار روزه به ترکیه با مقام های عالی رتبه این کشور از جمله رجب طیب اردوغان رئیس جمهور و مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه دیدار و گفت و گو کرده بود.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در بدو ورود به سوریه در گفت و گو با خبرنگاران تاکید کرد، بخشی از سفر من به سوریه با این هدف انجام می‌شود که بتوانیم در مسیر استقرار صلح و امنیت در منطقه میان سوریه و ترکیه به عنوان دو کشوری که جمهوری اسلامی ایران روابط مهمی با هر دو طرف دارد، قدم برداریم.
وی تصریح کرد: نگرانی‌های ترکیه را در مورد مسائل امنیتی درک می‌کنیم و قویا مخالف هرگونه اقدام نظامی با هر توجیهی هستیم و برای حل سوء تفاهمات موجود بین ترکیه و سوریه از طریق دیپلماسی و گفت‌وگوی سیاسی تلاش می‌کنیم.
وزیر امور خارجه در پایان دیدار با فیصل مقداد همتای سوری خود نیز در گفت و گو با خبرنگاران با اشاره به اینکه برای حل سوء تفاهمات موجود بین سوریه و ترکیه از مسیر دیپلماسی و گفت‌وگوی سیاسی تلاش می‌کنیم، خاطر نشان کرد: ایران تمام تلاش خود را برای جلوگیری از وقوع جنگ در شمال سوریه به کار خواهد بست.
وی با اشاره به سفر چند روز گذشته به آنکارا افزود: با مقامات ترکیه صحبت و به آنان تأکید کردم که تنها راه حل برای رفع نگرانی آنکارا انجام گفت وگو میان مقامات امنیتی ترکیه و سوریه خواهد بود و هرگونه عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه موجب بی‌ثباتی در منطقه شده و دخالت بیگانه در منطقه نیز نادرست و موجب پیچیده تر شدن اوضاع خواهد شد.
ترکیه از ماه اوت سال ۲۰۱۶ تا اکتبر ۲۰۱۹ چهار عملیات نظامی را در شمال سوریه انجام داده که منجر به ورود ارتش این کشور به عمق ۳۰ کیلومتری خاک سوریه شد. مهم ترین دلیل ترکیه برای این اقدامات نظامی وجود گروه های مسلح و تروریستی در این مناطق و ایجاد منطقه امن اعلام شد.
اکنون نیز آنکارا به بهانه ایجاد یک منطقه خودمختار در شمال سوریه از اعلام آمادگی نیروهای خود برای آغاز دور جدیدی از عملیات نظامی در این مناطق خبر می دهد و همین امر موجب افزایش نگرانی ها از بالا گرفتن دامن دوباره تنش در این مناطق شده است.
محور و هدف مهم دیگر سفر امیرعبداللهیان به سوریه را باید بررسی راه های توسعه و گسترش بیش از پیش روابط دو جانبه با جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.
مناسبات و روابط دو کشور در طول بیش از ۴۰ سال گذشته همواره با سفر مقام های عالی رتبه به پایتخت های یکدیگر رو به توسعه بوده است و دو طرف تلاش دارند تا با توجه به اراده مقام های عالی رتبه سیاسی، مناسبات در دیگر جنبه های نظامی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و زمینه های دیگر نیز همپای مناسبات سیاسی توسعه و گسترش یابد.
با توجه به چنین نگاهی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه تاکنون چند بار حتی در زمان بحران نیز به تهران سفر کرد که آخرین بار در تاریخ ۸ مه ۲۰۲۲ (۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۱) بود که در جریان آن با حضرت آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری و آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت و گو کرد.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در بدو ورود به سوریه در این خصوص نیز تاکید کرد، سفر اخیر رئیس جمهوری سوریه به تهران تاریخی، سرنوشت ساز و نقطه عطف جدیدی در روابط دو کشور به شمار می‌رود و در این سفر وارد مرحله جدیدی از همکاری‌های همه جانبه در حوزه‌های متنوع اقتصادی و تجاری شدیم.
در همین حال با توجه به ادامه تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه سوریه، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز در جریان دیدار با بشار اسد این حملات را محکوم کرد و سکوت محافل غربی و عدم واکنش کشورهای مدعی غرب نسبت به آنها را نشان دهنده استانداردهای دوگانه این کشورها خواند.
وی افزود عدم برخورد جدی با اقدامات مخرب تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد که ادعای کشورهای غربی مبنی بر تلاش برای ثبات امنیت در سوریه واقعی نیست و این موضع آنها موجب افزایش جسارت رژیم نژادپرست صهیونیستی برای تلاش به منظور بر هم زدن اوضاع سوریه می گردد.
بررسی تحولات جهانی و گفت و گو در ارتباط با آن را باید به عنوان سومین و آخرین هدف از سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به سوریه ذکر کرد.
امیرعبداللهیان در جریان این سفر با اشاره به مواضع مشترک تهران – دمشق درباره تحولات منطقه و جهان تاکید کرد: شکی نیست که روابط ایران و سوریه استراتژیک و حضور عالی رتبه هیات های دو کشور، نشان دهنده عمق این روابط است و ادامه این مناسبات نیز نیازمند رایزنی و پیگیری می باشد.
جهان در روزهای اخیر شاهد برگزاری مذاکرات غیرمستقیم دوحه میان ایران و آمریکا با وساطت اتحادیه اروپا، ادامه درگیری در اوکراین، برگزاری اجلاس گروه ۷ و نشست گروه اقتصادی نوظهور بریکس و درخواست ایران برای عضویت در آن بود که تبادل نظر در این ارتباط و نتایج این اجلاس های و نشست ها نیز می تواند بخشی از اهداف سفر امیرعبداللهیان به سوریه باشد.
سخن آخر اینکه با فعال سازی گفت و گو بین ترکیه و سوریه با میانجیگری ایران برای حل مسائل و مشکلات یک دهه اخیر که با تحریک برخی طرف ها و قدرت های فرامنطقه ای صورت گرفت، منطقه می تواند روی آرامش بیشتری را به خود ببیند و در سایه آن رسیدگی به دیگر مشکلات سهل تر خواهد بود و شاید هم قدمی برای این باشد که مشکلات آن به صورت یکجا، پکیجی و با هم حل شود.
