امروز در میز اقتصاد روند اعلام اسامی ابر بدهکاران بانکی با حضور رضا خواه نماینده مجلس و عضو کمیته تحقیق و تفحص مجلس و میر عمادی مدیر ارزیابی سلامت بانک مرکزی و فتحعلی کارشناس اقتصادی بررسی شد
سوال: افشاگری اطلاعات بانک ها در خصوص تسهیلات بانکی با چه هدفی انجام شد؟
آقای رضاخواه نماینده مجلس: در تمام کشورهای دنیا میزان نقدینگی در حال افزایش است اما باید میزان نقدینگی با میزان رشد اقتصادی در کشور دارای تناسب باشد. از سال ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ متوسط رشد نقدینگی کشور ۲۷ درصد افزایش داشته و رشد اقتصادی ۳ درصد بوده است.
سوال: این اعداد با یکدیگر تناسب ندارد و این افزایش نقدینگی به چه شکلی توزیع می شود؟
آقای رضاخواه: پنج شرکت ۳۰ درصد از تسهیلات را دریافت کرده اند. اگر ما حسابرسی کنیم باید ببینیم که سازمان ها این تسهیلات را به چه شکلی هزینه کرده اند، به طور مثا ل بانک ملی چگونه این تسهیلات را به چه شکلی خرج کرده است؟
آیا این تسهیلات در راستای رشد تولید و صنعت کشور هزینه کرده اند بانک ها یا خیر ؟
سوال: آیا این تسهیلات توانسته در زمینه رشد و تولید اقتصاد کشور هزینه شده است یا خیر؟
آقای پوریا فتحعلی کارشناس اقتصادی: باید از مجلس و دولت و رئیس جمهور تشکر کنیم که اجازه دادند این اطلاعات افشا شود.
خیر این تسهیلات در راستای رشد اقتصادي کشور هزینه نشده و با توجه به رشد نقدینگی ۲۷ درصدی در کشور این میزان از تسدر راستای رشد اقتصادی و تولید کشور هزینه نشده است.
از دهه ۵۰ شاهد تورم بوده ایم که دلیل آن خلق نقدینگی و چاپ پول بدون پشتوانه است. در مقایسه ایران با سایر کشورها مشخص می شود که ایران بر خلاف سایر کشورها که رشد اقتصادی آنها با رشد نقدینگی آنها برابری دارد رشد اقتصادی ایران بسیار کمتر از رشد نقدینگی است که آسیب آن تورم است.
این اطلاعات به ما کمک می‌کند که مشخص شود چه کسانی بیشترین پول چاپ می‌کنند و ناترازی هایشان را تأمین مالی می‌کنند. و مهم ترین کارکرد این اطلاعات است.
سوال: چرا حجم زیادی از تسهیلات به شرکت های زیر مجموعه بانک ها هدایت شده است؟
آقای علی اکبر میر عمادی مدیر ارزیابی نظام سلامت بانک مرکزی: بانک مرکزی تا کنون در سه مرحله اطلاعاتی را منتشر کرده است.در ارتباط با اعطای تسهیلات دو آیین نامه ۱.وجود تسهیلات و تعهدات کلان است ۲ .آیین نامه تسهیلات و اشخاص مختلف است که هر دو این آیین نامه ها در شواری پول و اعتبار به تصویب رسیده است.
بانک ها باید مواردی که در این آیین نامه ها آمده است را رعایت کنند و در صورتی عدم رعایت این اطلاعات بانک مرکزیبا متخلفان در این بخش برخورد خواهد کرد.
افشای این اطلاعات میتواند موجب نظارت مکانیزم عمومی و انضباط بازار شود.
سوال: این حد حدود پرداخت تسهیلات در چند دهه قبل آیا رعایت شده است؟
آقای میر عمادی: اشخاصی که تسهیلات دریافت کردند لزوما افراد بدحسابی نیستند و ممکن است بنگاه های باشند که در فرایند تولید به کار گرفته اند و اشتغال ایجاد کرده باشند. ممکن است حد و حدود ها رعايت نشده باشد اما این دریافت کنندگان اشتغال ایجاد کرده اند.
برخی بانک ها آیین نامه ها را به طور کامل رعایت کردند و برخی خیر.این آیین نامه مربوط به سال ۸۲ است. طی سال های گذشته بانک های خاطی به هیئت انتظامی بانک ها فرستاده شده اند و با آنها برخورد شده است.
سوال: آیا آماری از برخورد ها دارید؟
آقای میر عمادی: از تعداد آنها آماری در دسترس نیست. چند سال اخیز از تعدادی بانک برخورد شده و صرفا و از تذکر و اخطار تا معرفی به هئیت انتظامی صورت گرفته است.
سوال: آمار تسهیلات بانک ها کامل نیست چه زمانی این آمارها کامل می شود؟
آقای میر عمادی: با بانک ملی ،خاور میانه و صنعت معدن و سرمایه اینگونه نیست که اینگونه اطلاعات را به بانک مرکزی نداده باشند بلکه اطلاعات ارسال شده اما باید این اطلاعات را بانک مرکزی راستی آزمایی کند نکاتی وجود داشته که باید توسط بانک مرکزی مدنظر قرار داده و بررسی شود. این اطلاعات باید فصلی منتشر شود و ما از قانون گدار که تکلیف کرده جلوتر هستیم. به محض مورد پالایش قرار گرفتن اطلاعات و اطمینان از درستی اطلاعات برای عموم مردم منتشر خواهد شد.
انتشار اطلاعات غلط توسط بانک مرکزی درست نیست.
سوال: سال های زیاد رصد و پایش می شود اما اطلاعات بانک مرکزی نشان می دهد که مشکوک است اما با اصل ماجرا تفاوت دارد چرا؟
آقای رضا خواه: بخش قابل توجه مشکل بر گردن بانک مرکزی است.
سوال: به طور مثال ایران مال که از بانک آینده وام گرفته آیا بانک مرکزی متوجه این موضوع نبوده؟
آقای رضا خواه: یکی از مشکلات اصلی عدم توجه جدی بانک مرکزی است. بانک مرکزی ۶۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات داده است به یکی از شرکت های زیر مجموعه آیا بانک مرکزی متوجه نبوده است آیا بانک مرکزی فقط به هیئت انتظامی معرفی کرده و هیچ عملکرد دیگه ای نداشته است؟
۱۵۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات مربوط به فرزند آوری و ازدواج بود که بانک مرکزی با دلیل ایجاد تورم مخالفت می کرد اما شاهد آن هستیم که ۳هزار ۴۲۱میلیارد تومان تسهیلات را بانک ها به شرکت های زیر مجموعه پرداخت کرده اند
بانک مرکزی به وظیفه خود عمل نمی کند اما ۱۶۹ هزار میلیارد تومان شرکت های زیر مجموعه تسهیلات دریافت کرده اند.
بانک مرکزی موظف است تمام اطلاعات را منتشر کند تنها ۲۷ درصد آن را منتشر کرده است. در فصل اول باید ۱۰۰ درصد منتشر کرده است .
سوال: طبق قانون بودجه در فصل اول ۱۰۰ درصد باید منتشر می شد چرا نشده است؟
آقای میر عمادی:۲۷ درصد از کل تسهیلات است و ما فقط ۴ بانک را داریم که اطلاعاتشان منتشر نکردیم.مجموع خالص تسهیلات بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. بسیاری از تسهیلات در دايره شمول نیست
بانک مرکزی در چارچوب ابزار ها نظارتی میتواند با بانک های خاطی برخورد بکند.
سوال: به عنوان قانون گذار چه ابزارهای را در اختیار بانک مرکزی قرار داده است. چرا به شرکت های زیان ده تسهیلات داده شده است؟
آقای میرعمادی: ما نمی‌توانیم به جای اعضای هیئت مدیره بانک ها تصمیم گیری کنیم.ممکن است فشار های بوده باشد و این تسهیلات داده شده باشد. اگر مصادیق باشد و تخلف باشد باید با این تخلفات برخورد شود
سوال: بانک دی تسهیلات سر رسید ندارد آیا چنین چیزی ممکن است؟
آقای میرعمادی: طبق آیین نامه سال ۸۲ اگر تسهیلات و تعهدات با لحاظ ۱۰ درصد سرمایه نظارتی باشد کلان است و سرمایه نظارتی کم است
سوال : تاکی اطلاعات کامل می شود؟
آقای میرعمادی:تا پایان شهریور اطلاعات کامل منتشر می شود تاکنون وچهار بانک مانده شده به محض اینکه به نقطه ثابتی برسد منتشر خواهد شد.
سوال: تغییر تحولات داشته ایم نرسیم به این مشکلات چه کاری باید انجام دهیم؟
آقای فتحعلی: شرکت های خودرو ساز در انحصار است.۱۱۴ هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد ۴۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات گرفته اند این شرکت ها رفته به سرمایه گذار گفته است که یا باید تسهیلات بدهید و یا کارگران را اخراج کنیم که همین موضوع باعث پرداخت تسهیلات شده است.
