به گزارش خبرنگار گردشگری ایران اکونومیست، قیمت هر شب اقامت در هتل برای گردشگر داخلی یک دوم یا یک سوم مبلغی است که یک گردشگر خارجی می‌پردازد، این نظام دو نرخی وقتی اعمال می‌شود که یک گردشگر خارجی، خارج از تور مسافرتی تحت مدیریت یک دفتر خدمات سفر به صورت شخصی به هتل مراجعه می‌کند و هتلدار هزینه اقامت را به دلار یا یورو محاسبه و دریافت می کند.
برخی از کارشناسان صنعت گردشگری معتقدند قیمت اقامت در هتل برای گردشگر خارجی باید نزدیک به قیمت جهانی محاسبه شود، این مبنای محاسبه برای گردشگر داخلی علاوه بر اینکه هزینه های کاهش نرخ اشغال در طول سال را جبران می کند به نوعی پرداخت یارانه سفر به گردشگر داخلی است که هزینه‌ای معادل قیمت جهانی را نپردازد. در مقابل برخی دیگر از فعالان گردشگری دو نرخی‌سازی را حاصل عدم شفافیت و نظارت، ارزیابی می‌کنند و معتقدند این نابسامانی به جذب گردشگر خارجی در کشور ضربه می‌زند.
فرزاد رشیدی فعال گردشگری و مدیر یک هتل در تهران معتقد است که گردشگری و صنعت هتلداری مانند صادرکنندگان کالا برای کشور ارزآوری دارد، با این تفاوت که هتلدار خدمات میهمان نوازی را در مقصد به متقاضی عرضه می کند. دولت می تواند با اجرای سیاست‌های تشویقی، صاحبان و مدیران هتل‌ها را مجاب کند تا برای جبران هزینه‌های خود، بین هزینه اقامت گردشگران داخلی و خارجی تفاوت قائل نشوند و مبنا را بر یک نرخ قرار دهند.
هتلدار برای جبران هزینه‌ها مجبور به دو نرخی‌سازی است/ دونرخی‌سازی از موزه‌ها شروع شد
رشیدی در گفت‌وگو با خبرنگار گردشگری ایران اکونومیست اظهار داشت: بیشترین مخالفان دو نرخی‌سازی توسط هتل‌ها، دفاتر خدماتی هستند، هتل‌ها هزینه اقامت را به دفاتر خدماتی به ریال حساب می‌کنند، اما دفاتر به گردشگران خارجی یورویی یا دلاری می‌فروشند، شاید منطقی هم باشد. زیرا بار سنگین بازاریابی به عهده آنهاست. آنها هستند که در نمایشگاه‌های خارجی تبلیغ و مذاکره می‌کنند تا گردشگر جذب کنند.
فعال صنعت گردشگری تصریح کرد: واقعیت صنعت گردشگری و هتلداری در ایران به گونه دیگری است، قیمت‌ها و هزینه‌ها در ایران به صورت متناوب افزایش پیدا می‌کند و هتلدار باید نرخ هتل را برای گردشگر داخلی با تعرفه‌ای مشخص، ثابت و پایین نگه دارد تا بتواند اتاق‌های هتل را بفروشد و سعی می کند ضررهای خود را با فروش به قیمت بالاتر به گردشگر جبران کند.
رشیدی گفت: دو نرخی‌سازی اقامت در هتل از زمانی شروع شد که نرخ ارز به یک باره جهشی افزایش یافت، جلساتی برگزار شد و برخی از هتل‌ها تصمیم گرفتند هزینه اقامت را از گردشگران خارجی با ارز دلار و یورو و با قیمت‌هایی نزدیک به قیمت جهانی هتل‌ها دریافت کنند.
وی گفت: بدعت دونرخی‌سازی برای گردشگر خارجی از چند سال پیش و از زمان دو نرخی کردن قیمت بلیت بازدید موزه‌ها شروع شد و بعد به هتل‌ها هم سرایت کرد. نکته مهم این است که گردشگر شخصی (کوله‌دار) که خارج از تور دفاتر خدماتی سفر می‌کند، با این مساله مواجه می‌شود، اما مسافرانی که برنامه‌هایشان را دفاتر خدمات سفر می‌بندند، طبق قرارداد همه کارهایشان از ابتدا با نرخی مشخص و با مبنای ارزی با مدیر تور است، اگر چه آژانس اقامت را با ریال از هتل خریداری می‌کند، اما با گردشگر خارجی به قیمت دلار و تقریبا نزدیک به قیمت رایج در هتل‌های منطقه محاسبه و دریافت می‌کند.
پروازهای مستقیم به شهرها دلیل کاهش گردشگر خارجی در تهران
رشیدی خاطر نشان کرد: مقصد بیشتر گردشگران خارجی که شخصی سفر می‌کنند، معمولا اصفهان، شیراز، کاشان، یزد و تبریز است و به ندرت دیده می شود که به تهران بیایند ولی بیشتر از طریق دفاتر خدماتی، میهمان هتل‌های تهران هستند، حداقل ما که در تهران هستیم در سه سال گذشته مسافر خارجی کوله‌دار نداشتیم.
وی گفت: معمولا نرخ هتل برای گردشگر خارجی که شخصی به ایران سفر می‌کند، نزدیک به نرخ هتل در استانبول ترکیه یا دُبی و حدود ۵۰ تا ۱۰۰ دلار برای هر شب اقامت محاسبه می‌شود، اما بیشتر این گردشگران که از طریق دفاتر خدماتی به ایران سفر می‌کنند مدیر تور دارند و طبق قراردادهایشان با نرخ ریال حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان اتاق رزرو می‌شود، که برای گردشگر به صرفه‌تر و حدود ۲۰ تا ۲۵ دلار می‌شود. اما اگر آنها شخصا مراجعه کنند چند برابر (۵۰ تا ۱۰۰ دلار) باید پرداخت کنند.
مدیر هتل با اشاره به رابطه پروازهای مستقیم به مقصد با افزایش و کاهش گردشگر در پایتخت، اظهار داشت: از زمانی که پروازهای مستقیم به شهرهای اصفهان و شیراز و مشهد و ... ایجاد شد، دیگر گردشگر در تهران انتظار و اقامت ندارد، که به هتل نیاز داشته باشد، در تهران بیشتر گردشگر داخلی برای اقامت به هتل می‌آید که کفاف تامین هزینه‌های هتلداری را نمی‌دهد.
دو نرخی‌سازی اقامت گردشگران خارجی قطعا بر جذب گردشگر به ایران تاثیر منفی خواهد داشترشیدی افزود: هتلدار تهرانی هم اگر گردشگر خارجی داشته که شخصی به ایران سفر کرده باشد، با همان نرخ تقریبی ۵۰ تا ۱۰۰ دلار از او پول دریافت می‌کند، اگر چه شاید این نرخ‌ها در هتل‌ها و بوتیک‌هتل‌های شهرهای گردشگری دیگر بیشتر از این قیمت‌ها باشد.
وی ادامه داد: اگر بنای هزینه هتل هم دونرخی باشد، معمولا با نرخ هتل‌های کشورهای گردشگرپذیر منطقه ترکیه و امارات مقایسه و محاسبه می‌شود؛ نرخ هتل سه ستاره در میدان تقسیم در استانبول ترکیه از ۲۵ تا ۷۰ دلار، متناوب است، در پاریس هم مراکز اقامتی بین هاستل (Hostel) تا هتل هم تقریبا ۶۰ تا ۷۰ یورو است؛ مگر اینکه خیلی لوکس و لاکچری یا سوئیت با خدمات ویژه باشد که تا ۵۰۰ یورو افزایش می‌یابد، اما نمی‌توان هیچ شباهتی در هتل‌های ایران با آنها یافت که این قیمت‌ها در ایران از گردشگر خارجی گرفته شود.
گردشگر خارجی اوضاع اقتصادی و اجتماعی مقصد را ارزیابی می‌کند
رشیدی توضیح داد: دو نرخی‌سازی اقامت گردشگران خارجی قطعا بر جذب گردشگر به ایران تاثیر منفی خواهد داشت، همه گردشگران قبل از سفر اوضاع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مقصد را مطالعه می‌کنند، حتی واحد پول و هزینه تبدیل واحد پولی و حتی نرخ تورم‌ها را مقایسه و ارزیابی می‌کنند که کدام مقصد و مسیر سفر برایشان صرفه اقتصادی دارد، بعد از آن نقشه فرهنگی مقصد را بررسی و حتی انواع غذا و قیمت رستوران‌ها را هم تحقیق می‌کنند، این روحیه در همه جای دنیا میان همه گردشگران مرسوم است.
فعال گردشگری و مدیر هتل با بیان اینکه ترکیه به هتل‌سازان، زمین مجانی می‌دهد و تا پنج سال هم آنان را از پرداخت مالیات معاف می‌کند، افزود: دولت ما هم می‌تواند مانند سیاست‌های تشویقی که برای صادرکنندگان کالا که ارز به کشور می‌آورد، این نوع سیاست‌ها را برای صنعت هتلداری که خدمات عرضه می‌کنند، در نظر بگیرد تا آنها هم بتوانند نرخ اقامت در هتل را برای گردشگران داخلی و خارجی با قیمت ثابت محاسبه کنند.
