به گزارش خبرنگار حوزه علم و آموزش ایران اکونومیست، امیرعلی سیف الدین در نشست پیاده‌سازی سند تحول دولت در حوزه فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در سخنانی با اشاره به اینکه از ابتدای دهه نود کشور از توسعه دانشگاه محور به سمت دانش بنیان محوری حرکت کرد:متاسفانه در طی کردن مسیر دانش بنیانی که نکته مهم آن، اندازه اقتصاد این حوزه است، دچار بی توجهی شده ایم.
وی با تاکید براینکه، در خوشبینانه ترین حالت حجم کنونی اقتصاد دانش بنیان در کشور ۳۰۰ هزارمیلیارد تومان و حجم اقتصاد آموزش عالی نیز با احتساب دانشگاه آزاد حداکثر ۵۰ هزار میلیارد تومان است، افزود: در مجموع اگر بخواهیم به دلار روز حساب کنیم کل حجم اقتصاددانش بنیان و آموزش عالی کشور سرجمع ۸ میلیارد دلار می شود.
سیف الدین افزود: در این شرایط اگر نرخ رشد سالانه را ۲۵ درصد در نظر بگیریم، طی چهار سال آتی و با تلاش فرآوان حجم این اقتصاد دانش بنیان و آموزش عالی حداکثر دو برابر یعنی ۱۶ میلیارد دلار خواهد شد که این در برابر درآمد کشور که در بدبینانه ترین حالت ۴۵۰ میلیارد دلار است عددی محسوب نمی شود.
استاد دانشگاه تهران در ادامه بحث اقتصاد حوزه دانش بنیان را یکی از چالش های جدی دانست و افزود:ما در رابطه با موضوعی بحث می کنیم که از درآمد قابل توجهی برخوردار نیست و این نگاه به طور حتم مشکل آفرین است و اقتصاد دانش بنیان را هرچقدر هم به شکل فعلی جلو ببریم باز به سرمنزل نخواهیم رسید.
وی در ادامه، توجه به تفاوت دو مفهوم توسعه فعالیت های دانش بنیان و توسعه دانش بنیان شدن فعالیت ها را بسیار مهم خواند و افزود:با جابجایی دو کلمه در این عبارت ها، اقتصاد نیز از زمین تا آسمان فرق می کند.
رییس گروه آموزش عالی پژوه ش و فناروی سازمان برنامه و بودجه در ادامه با اشاره به زحمات مسوولان حوزه علم و فناوری کشور در طول سالهای اخیر در حوزه اقتصاد دانش بنیان گفت:دکترستاری در طول سالهای اخیر بخصوص در توسعه حوزه فرهنگ اقتصاد دانش بنیان بسیار خوب خوب فعالیت کردند و در کنار رسانه ای کردن هرچه بیشتر این اقتصاد و کمک مقام معظم رهبری، این حوزه یک جهشی داشته است که به طور حتم این حوزه نیازمند حمایت های نهادهای بالادستی و البته اجماع در پایین دست است.
سیف الدین تاکید کرد: یکی از بحث های جدی امروز که باید مورد توجه سیاست گذاران حوزه علم و فناوری قرار گیرد این است که در چه وسعتی فعالیت می کنند، یا باید اقتصاد را به انحاء مختلف بزرگ کنیم یا اینکه رویکردمان را تغییر دهیم.
وی با بیان اینکه، در سند تحول دولت مردمی باید اولویت های حوزه علم و فناوری مشخص شود، افزود: باید مشخص شود که کدام صنایع از جمله هوافضا، آی تی، بیوتکنولوژی یا نانو فناوری مهمتر هستند و اگر همه مهم باشند یعنی اینکه هیچکدام مهم نیستند، زیرا حداقل باید اولویت یک و دو سه مشخص شود.ضمن اینکه در بخش صنعت نیز همین است باید در سند تحول مشخص شود کدام صنایع مثلا آیا حمل نقل مهم است یا خیر، کدامیک باید حفظ و کدامیک قربانی شود.
استاد دانشگاه تهران اظهار کرد:در سند تحول دولت مردمی در حوزه اقتصاد دانش بنیان به زنجیره توجه شده است، اما اولویت ها مورد غفلت واقع شده است.
وی همچنین یکی از دیگر مواردی که در سند تحول مورد غفلت واقع شده، چالش های مربوط به حوزه آموزش عالی دانست و گفت: در بسیای از موارد این سند سکوت کرده است و ما یک چالش های جدی داریم که از کنار آن راحت عبور کرده ایم. بعنوان مثال آیا نظام آموزش عالی کشور باید مبتنی بر تقاضا باشد.
سیف الدین با بیان اینکه موضوع بحث گردش نخبگان در کشور از مشکل ساختاری برخوردار است، افزود: به عنوان مثال اکنون اولویت جذب در بسیاری از دستگاه ها مثل صدا و سیما، وزارت نفت، قوه قضاییه، وزارت امور خارجه و نیروی انتظامی دانشگاه های خود این بخش ها است و متاسفانه این مسئله اشتغال و سیر گردش نخبگانی کشور را دچار مشکل کرده است.
وی تصریح کرد: برنامه سند تحول دولت مردمی بخصوص در فرآیندها بسیار خوب تنظیم شده، اما در نتیجه گرایی یک مقدار دارای ابهام است که آیا به عنوان مثال اگر اقداماتی در حوزه علم و فناوری انجام دادیم، آیا نظام علم و فناوری کشور پیشرفت خواهد کرد یا خیر و این مسائل نیازمند توجه لازم است.
