به گزارش روز دوشنبه ایران اکونومیست به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا بر سر تجارت با آسیا با یک دوراهی روبرو شده، چراکه وی نمی تواند برای جبران آنچه که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۷ انجام داد و ایالات متحده را از پیمان تجاری اقیانوس آرام خارج کرد، به پیوستن دوباره به این توافق بیندیشد. درواقع توافقی که ترامپ از آن خارج شد، صرف نظر از محتوای آن، از نظر سیاسی برای واشنگتن بسیار زیان بار بودند و آمریکایی ها حضور در این توافق را یکی از دلایل نابودی مشاغل می دانستند.
اکنون به نظر می رسد بایدن جایگزینی دیگر برای این پیمان پیدا کرده است. وی قرار است در جریان سفر به توکیو، امروز دوشنبه فهرست کشورهایی را که به توافق اقتصادی هند و اقیانوس آرام (IPEF) می پیوندند، اعلام کند.
پیمان جدید بر چه اساس است؟
اگرچه نحوه عملکرد پیمان جدید ایندوپسیفیک مشخص نیست، اما بیانیه امروز دوشنبه نشانگر آغاز گفت‌وگوها میان کشورهای شرکت کننده بر سر تصمیم گیری در مورد چارچوب آینده این پیمان خواهد بود. به عبارت کلی، پیمان جدید نشانگر تعهد واشنگتن به ادامه حضور به عنوان یک قدرت پیشرو در آسیا است.
«جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید در توضیح پیمان جدید ایندوپسیفیک گفت که توافق جدید بر ادغام بیشتر اقتصادهای هند و اقیانوس آرام، تنظیم استانداردها و قوانین، به ویژه در زمینه های جدید مانند اقتصاد دیجیتال و همچنین تلاش برای اطمینان از وجود زنجیره های تامین ایمن و انعطاف پذیر متمرکز است.
به گفته کارشناسان، ضرورت وضع استانداردهای جدید برای تجارت جهانی، تنها نیاز مردم آمریکا نیست. چراکه جهان شاهد بود چگونه بروز یک همه‌گیری جهانی کل زنجیره تامین را مختل کرد، کارخانه ها را به تعطیلی کشاند، حرکت کشتی های باری را به تاخیر انداخت، بنادر را از فعالیت بازداشت و باعث تورم در سطح جهانی شد. این آسیب‌پذیری‌ها به ویژه پس از بروز جنگ در اوکراین، آشکارتر گردید و باعث جهش بی سابقه بهای انرژی و غذا در مناطق مختلف جهان شد.
جزئیات پیمان جدید را چه کسی تعیین می کند؟
مذاکرات با کشورهای شریک حول چهار محور یا موضوع خواهد بود و مسئولیت اصلی این کار به صورت مشترک بر عهده نماینده تجاری آمریکا و وزارت بازرگانی آن است.
نماینده تجاری آمریکا مذاکرات حول محور تجارت عادلانه را انجام می دهد که این امر شامل تلاش برای پشتیبانی از کارگران ایالات متحده در برابر هرگونه خطر از دست دادن شغل است، به ویژه آنکه ورود چین به سازمان تجارت جهانی در سال ۲۰۰۱ منجر به موج اخراج کارگران از کارخانه ها شد. درواقع همین امر هم مسبب اصلی خشم آمریکایی ها و پیروزی ترامپ در انتخابات سال ۲۰۱۶ بود؛ کسی که به عنوان رئیس جمهور به محض ادای سوگند در سال ۲۰۱۷ ایالات متحده را از پیمان اقیانوس آرام خارج کرد.
وزارت بازرگانی نیز بر مذاکرات بر روی سه محور دیگر متمرکز می شود؛ از جمله انعطاف پذیری زنجیره تامین، زیرساخت ها و تغییرات آب و هوایی و مالیات و مبارزه با فساد.
چه کسانی امکان پیوستن به پیمان جدید (IPEF) را دارند؟
کاخ سفید اعلام کرده است که پیمان جدید ایندوپسیفیک یک پلت فرم باز خواهد بود. هرچند این ایده مورد انتقاد چین قرار گرفته است. دولت پکن بر این باور است که هر توافق انحصاری جدید می تواند منجر به آشفتگی بیشتر در منطقه شود.
هرچند گزارش ها حاکی از آن است که در توافق جدید ایندوپسیفیک برخی حساسیت های چین به عنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان نیز لحاظ شده است؛ از جمله جزیره خودمختار تایوان که چین آن را متعلق به خود می‌داند، از حضور در این پیمان مستثنی شده است. این استثنا به ویژه از آنجاکه تایوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو در زمینه تراشه های کامپیوتری بوده مورد توجه قرار گرفته است. به عقیده ناظران از آنجاکه تراشه ها یکی از عناصر مهم اقتصاد دیجیتال و بخشی از مذاکرات پیمان ایندوپسیفیک است، نبود تایوان در این پیمان تاثیرگذار خواهد بود.
سالیوان در اظهاراتی با اشاره به چشمگیر بودن عدم حضور تایوان در پیمان جدید تجاری گفت که هر گونه مذاکره تجاری با تایوان یک به یک انجام خواهد شد.
وی افزود: ما به دنبال تعمیق مشارکت اقتصادی خود با تایوان از جمله در مورد فناوری پیشرفته و تامین نیمه هادی ها هستیم. اما در وهله نخست ما این موضوع را به صورت دوجانبه دنبال می کنیم.
روند مذاکرات پیمان جدید ایندوپسیفیک چه اندازه به طول می انجامد؟
به گفته یک مقام دولت آمریکا که خواست نامش فاش نشود، توافق جدید به محض شروع مذاکرات عملی می شود که انتظار می‌رود بین ۱۲ تا ۱۸ ماه به طول انجامد. وی با بیان اینکه مهلت تعیین شده برای یک توافق تجاری جهانی بسیار کم است، افزود ایجاد اجماع در داخل آمریکا هم در روند این پیمان بسیار موثر خواهد بود.
بایدن در ادامه سفر آسیایی خود که از روز جمعه آغاز شده، برای نخستین بار در مقام رئیس جمهور آمریکا به ژاپن سفر کرده و امروز دوشنبه با «کیشیدا فومیو» نخست وزیر ژاپن ملاقات و روز سه شنبه نیز در اجلاس گروه کشورهای چهارگانه "کواد" شرکت خواهد کرد و با رهبران ژاپن، هند و استرالیا گفت‌وگو می کند.
