عظیم امیدی و علیرضا کارگزار خبرنگاران ایران اکونومیست از چند روز پیش از طریق رومانی به اوکراین رفته‌اند که گزارشهای آنان طی روزهای قبل در منتشر شده است. مهدی خانعلی‌زاده دیگر خبرنگار نیز از طریق لهستان وارد اوکراین شده است و او نیز روزنوشت‌ها و گزارشهای خود را از آنچه دیده است با مخاطبان به اشتراک می‌گذارد.
آنچه در ادامه می‌آید روزنوشت شماره 4 آقای مهدی خانعلی‌زاده است:
باور کردنش سخت است که ارتش روسیه با پیاده‌نظام خود، در روزها اول جنگ حتی به چند ده کیلومتری قلب پایتخت اوکراین هم رسیده و حدود یک ماه با تانکهایش در محلات و روستاهای اطراف کی‌یف حضور داشته است.
این ابهام و باورناپذیری فقط زمانی رفع می‌شود که چند لاشه از تانک‌های تی90 روس‌ها را – که حالا تبدیل به سند افتخار اوکراینی‌ها شده – در گوشه و اطراف می‌بینیم؛ یعنی مسکو اگر قصدی برای تصرف کی‌یف داشت، در همان چند روز اول کار را تمام می‌کرد.
چیزی که معمولاً رسانه‌های خبری به مردم نشان می‌دهند، درگیری‌های دورادور و به صورت بمباران هوایی از سوی روس‌هاست، اما چیزی که ما در جاده کی‌یف به سمت خارکف (دومین شهر بزرگ اوکراین و یکی از خطوط مقدم درگیری طرفین) می‌بینیم، یک جنگ شهری تمام عیار است.
موانع بتنی و فولادی از سوی نظامیان اوکراینی به نحوی طراحی شده که جلوی پیشروی سریع و راحت تانک‌های روسی را بگیرد. در این مسیر، هر چه تخریب هست مربوط به گلوله‌های تانک است و نه موشک‌های هواپیما.
اما خطر حملات هوایی پر حجم ناوگان روسیه تا اندازه‌ای بالاست که هر چند ساعت یکبار، هشدار حملات هوایی به صورت عمومی روی تلفن همراه مردم نمایش داده می‌شود.
مقررات منع رفت و آمد هم به صورت عمومی از ساعت 10 شب در سراسر کشور اجرا می‌شود و تقریباً از این ساعت به بعد، هیچ چراغ روشنی در هیچ شهری از اوکراین وجود ندارد؛ یک کشور در تاریکی مطلق! تا جایی که وقتی نور چراغ قوه موبایلم را روشن کردم تا حداقل پله‌های پیش رو را ببینم، با تذکر یکی از همراهانمان روبرو شدم.
تجربه یک شب اقامت در «پولتاوا» در 70 کیلومتری خارکف هم به ما اثبات کرد که «ترس از جنگ» فراگیرتر از خود جنگ است؛ یعنی تمام این مقررات برای «تقریباً هیچ» وضع شده است.
البته در روزهای ابتدایی جنگ، چنین وضعیتی لازم بوده، ولی با فروکش کردن التهابات، همچنان این قوانین باقی مانده‌اند و وضعیت توسط دولت به حالت عادی برگردانده نشده است.
وضعیت در خارکف هم تقریباً به همین شکل است. هر چقدر بیشتر از روزهای ابتدایی جنگ و شوک عجیبی که به مردم وارد شده بود، فاصله می‌گیریم، وضعیت شهر رو به عادی شدن می‌رود. سرویس حمل و نقل عمومی فعال است و دانش‌آموزان هم به مدرسه می‌روند.
البته فضای شهر کاملاً امنیتی است؛ تا جایی که برای عکس گرفتن از یک مرکز خرید هم بلافاصله توسط پلیس، مواخذه می‌شوید و عکس را از تلفن همراه شما پاک می‌کنند.
چیزی که امروز فهمیدم، نحوه تبلیغات درباره جنگ است؛ جنگی که حداقل بر اساس چیزی که ما مشاهده کردیم، محدود به منطقه دونباس و نهایتاً مرزهای شمالی خارکف است، اما به عنوان یک تهاجم سراسری به اوکراین معرفی می‌شود. انگار روس‌ها هم خیلی زود فهمیدند که کار نباید به جاهای باریک برسد...
