به گزارش دویچه وله، طالبان جمعآوری وجوهات از مردم را یکی از منابع اصلی عایداتی خود میدانند و از زمان به قدرت رسیدن در سال گذشته به صورت پیوسته از دهقانان، تاجران و کسبه مالیات جمعآوری میکنند.
طالبان براساس فقه اهل سنت وجوهات جمعآوری میکنند، اما از پیروان مذهب جعفری که برخی شرایط و اصول متفاوت در فرایض مالی دینی دارند، نیز وجوهات جمعآوری میکنند. این در حالی است که مقامهای طالبان همواره گفتهاند که پیروان مذاهب مختلف میتوانند آداب و رسوم مذهبیشان را آزادانه انجام دهند.
از سوی دیگر در حالی که وجوهات در فقه حنفی و خمس و زکات در فقه جعفری با مقدار دارایی و درآمد بستگی دارد، طالبان در ولایتهای بامیان و دایکندی به صورت کلی مبلغی را برای هر شورای محل تعیین کردهاند.
رئیس یک شورای محلی در ولسوالی میرامور ولایت دایکندی که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به دویچه وله گفت که طالبان از هر شورای محل تا ۱۱ هزار افغانی وجوهات جمعآوری کردهاند.
او گفت: «طالبان رؤسای شوراهای محل را در بازار رباط احضار کردند و از هر شورای محل مبلغ ۵ هزار الی ۱۱ هزار افغانی وجوهات جمع کردند. اما مردم راضی نیستند، چونکه زکات و خمس خود را [طبق قواعد مذهبی شان] به مردم فقیر و بیبضاعت میدهند.»
به گفته این رئیس شورای محل، ساکنان محل مطابق به قواعد مذهب شیعه خمس را به سادات و زکات را جداگانه به فقرا و یتیمان دادهاند، اما طالبان با زور از مردم وجوهات جمعآوری کردهاند که خلاف مذهب مردم اهل تشیع است. به گفته او پرداخت دوباره فرایض مالی دینی برای مردم این ولایت که اغلباً فقیر و زراعتپیشهاند، یک بار سنگین است.
مسئولان اداره مالی ولایت دایکندی میگویند که در سال گذشته خورشیدی ۷۹ میلیون افغانی عواید جمع آوری شده بود که از این میان ۶۰ میلیون در زمان جمهوریت و ۱۹ میلیون در حکومت طالبان جمعآوری شده، و از آغاز امسال تاکنون ۴۹ میلیون افغانی دیگر نیز مالیات جمعآوری شده است.
صمیم سعیدی، مدیر عواید اداره مالی ولایت دایکندی به دویچه وله گفت که سال گذشته از مردم دایکندی ۱۱ میلیون افغانی وجوهات جمعآوری شده است. او افزود: «اداره زراعت مبلغ سه میلیون افغانی را به اداره مالی واریز کرده است و دیگر پولها را والی قبلی طالبان در دایکندی با خود برده وسند دریافت کرده است.»
در ولایت بامیان نیز بیش از ۸۰ درصد مردم مشغول زراعت و دامداری هستند. آنها از فقر، بیکاری و مشکلات اقتصادی شاکیاند و میگویند که طالبان با زور از آنان وجوهات جمعآوری میکنند.
مسئولان محلی طالبان در ولایت بامیان میگویند که اداره زراعت ۹ میلیون افغانی از دهقانهای این ولایت وجوهات جمعآوری کرده است.
محمد امیر فیضانی، مستوفی طالبان در ولایت بامیان میگوید که از زمان به قدرت رسیدن طالبان تاکنون ۱۱۲ میلیون افغانی از تمام بخشها در این ولایت عواید جمعآوری شده است. او افزود: «ما از اول سنبله الی آخر عقرب ۳۲ میلیون عواید داشتیم و از ماه قوس ۱۴۰۰ الی آخر ماه حمل ۱۴۰۱ مبلغ ۸۰ میلیون افغانی عواید داشتیم.»
محمد سجاد محسنی، عالم دین در بامیان، جمع آوری وجوهات از سوی طالبان را مورد انتقاد قرار داد و گفت: این کار خلاف فقه جعفری است.
به گفته علمای دینی شیعه، آنهایی که اموال، دارایی و محصولاتشان به حد نصاب تعیین شده در فقه برسد، مکلف به پرداخت خمس و زکاتاند، اما از نظر فقه جعفری خمس و زکات به حکومت داده نمیشود، بلکه مستقیماً به سادات، فقرا و مصالح عمومی پرداخت میگردد.
محمد سجاد محسنی، یکی از علمای بامیان به عنوان مثال میگوید هر خانوادهای که حاصل غلاتاش بالاتر از ۱۲۰ سیر هفت کیلویی شود، مکلف به پرداخت زکات میشود و باید یک دهم آن را به فقرا بدهد. این عالم دینی میافزاید: «در فقه جعفری پرداخت زکات به فقیران، اجباری است. اما فقرا از سوی خود خانوادهها تشخیص و برایشان زکات پرداخت میگردد.»
بخش دیگری از فرایض مالی در فقه جعفری «خمس» است که از آن به نام سهم سادات نیز یاد میکنند و کسانی باید از اموال خود خمس پرداخت کنند که بیشتر از حد مصرف سالانهشان باشد.
محسنی گفت:«خمس به دو قسم تقسیم میشود. نیمی از آن، سهم امام است که در مراکز علمیه مصرف میشود و نیم دیگر آن، سهم سادات فقیر است که به آنها پرداخت میگردد.»