به گزارش ایران اکونومیست, یکی از برآیندها و نتایج اکثر انتخابات های برگزار شده در کشور ما به ویژه انتخابات ریاست جمهوری این است که از فردای انتخابات شاهد شکاف میان طیف های گوناگون جریان پیروز در انتخابات هستیم.
به عبارت دیگر، ائتلافی که در انتخابات شکل گرفت و منجر به موفقیت و اقبال مردمی نسبت به آنها شد بعد از حاکم شدن و به دست آوردن قدرت به دلایل گوناگون همچون سهم خواهی، تفاوت های فکری و گفتمانی، عدم پایبندی به قول و قرارها، زیاده خواهی برخی جریان های حاضر در ائتلاف و.... کم کم زمینه های شکاف و تفرقه در میان آنها هویدا می شود و مرزبندی گروه های حامی نامزد پیروز در انتخابات مشخص تر می شود و شاید در نهایت منجر به رو در رو قرار گرفتن گروه هایی شود که روزی بخشی از ائتلافی بودند که منجر به پیروزی نامزد حاکم شد.
در انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری نیز به نوعی شاهد این نوع ائتلاف های قبل از انتخاباتی و رقابت های بعد از آن بودیم و هستیم. ائتلافی که میان برخی جریان های اصولگرا، اصلاح طلب، شخصیت های معتدل سیاسی، گروه ها و احزاب مستقل حول محور حسن روحانی شکل گرفت و در نهایت منجر به پیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری شد. اما از سوی دیگر با فروکش کردن تب و تاب انتخابات و دور شدن از سرمستی های بعد از پیروزی کم کم شاهد نوعی اختلاف و رقابت میان برخی جریان های حامی وی در جریان انتخابات هستیم.
مستاجر 4 ساله!
یکی از معضلات فعالیت سیاسی در کشور ما نبود احزاب قدرمند و سازمان یافته است، بطوریکه این امر منجر شده است که در آستانه هر انتخاباتی شاهد شکل گیری ائتلاف های سیاسی میان جریان هایی باشیم که شاید از نظر فکری، گفتمانی و پیشینه فعالیت هایشان چندان قرابتی با هم نداشته باشند اما برای حضور در انتخابات و کسب موفقیت بر روی حداقل ها با یکدیگر ائتلاف می کند تا در فردای انتخابات اگر به پیروزی دست پیدا کردند سهمی از این پیروزی نصیب آنان نیز شود و اگر سهمی از این پیروزی نصیب آنان نشود تیر تند انتقادات است که از سوی آنان به سمت دولت نشانه می رود . از این رو ائتلاف های انتخاباتی شکنده هستند و روی بستر از آب شکل می گیرند و ممکن است با کوچکترین نسیمی از بین بروند.
شکافی که بعد از انتخابات ریاست جمهوری در میان طیف پیروز در انتخابات در حال شکل گیری است، شکاف میان اصلاح طلبان تندرو و جریان اعتدال است. شکافی که در یک طرف آن افراد و گروه هایی قرار دارند که حمایت خود از روحانی را دلیل پیروزی وی در انتخابات می دانند و از این رو به دنبال سهم خواهی و گرفتن امتیاز از دولت هستند و از رویکرد دولت چندان راضی به نظر نمی رسند و در طرف دیگر آن روحانی، کابینه و جریان اعتدال گرای حامی وی قرار دارند که سعی می کنند مرزبندی و خط قرمزهای خود را با جریان های تندرو و افراطی مشخص سازند تا به دام افراط گرایان نیافتند. شکل گیری این شکاف را به نوعی می توان در صحبت های اخیر سعید حجاریان در گفتگو با روزنامه اعتماد مشاهده کرد.
وی در این مصاحبه با بیان این که دولت در مجموع یک مقداری از اعتدال به سمت راست نزدیکتر است، گفت: معنی اعتدال میانه صرف نیست، معنای دقیق‌ترش انصاف است. اگر این تعریف را قبول داشته باشیم، این سوال را جواب دهیم که اگر یک چوبی داشته باشیم که یک طرفش 80 کیلو و طرف دیگرش 20 کیلو باشد مرکز ثقل آن چوب در حالت آزاد کجا هست؟ در وسط آن یا نزدیکتر به وزنه سنگین‌تر؟ این مثال را برای این زدم که به طور دقیق‌تر به آرای آقای روحانی در انتخابات دقت کنید. آرای ایشان سه برابر آرای نفر اول اصولگرایان، آقای قالیباف بود و این به معنای آن است که اعتدال به معنای رعایت انصاف و عدل نه صرفا میانه، باید به وزن سنگین‌تر اصلاح‌طلبان در دولت بینجامد که این به اندازه کافی دیده نمی‌شود. بنابراین اعتدال یعنی تقسیم منصفانه نسبت به پایگاه رای، نه صرف حد وسط راست و چپ.
انتقاد از روحانی صرفاً به همین جا ختم نمی شود و در گوشه و کنار و در محافل شخصی نیز اصلاح طلبان تندرو زبان به انتقاد از روحانی باز می کنند. چنانکه به گزارش خبرگزاری ها چندی پیش برخی عناصر تندرو اصلاحات در جلسه‌ای که در لواسان برگزار شد اعلام کرده‌اند که روحانی رای شکننده ای دارد و او مستاجر 4 ساله می‌باشد و اگر با اصلاح‌طلبان زاویه پیدا کند قرارداد او تمدید نخواهد شد.
اما آغاز شکاف و افتراق های میان اصلاح طلبان تندرو و جریان اعتدال گرای حاکم صرفاً به بعد از انتخابات محدود نمی شود، بلکه ریشه این شکاف ها به روزهای قبل از انتخابات باز می گردد که در مقابل برخی از جریان های متعدل اصلاح طلب که روحانی را به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان معرفی کرده بودند، اصلاح طلبان تندرو روحانی را «اصلاح طلب بدلی» دانستند و عملکرد وی را خارج از گفتمان اصلاح طلبی قلمداد کردند. اما در نهایت با رد صلاحیت آیت الله هاشمی و حمایت وی و محمد خاتمی از روحانی و کناره گیری محمدرضا عارف تن به حمایت از روحانی دادند. همچنین یکی دیگر از اصلاح طلبان تندرو در سال 1387 هنگامی زمزمه هایی مبنی بر حضورروحانی در انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری مطرح شده بود، گفت: نامزد جبهه اصلاحات بايد تفکر اصلاح‌طلبي داشته باشد و روحاني اصلاح‌طلب نيست.
نتیجه این شکاف چه خواهد شد؟
حسن روحانی خود را یک شخصیت معتدل سیاسی می داند که وامدار هیچ یک از گروه ها، احزاب و جریان ها نیست و آنچه که برای وی مهم است اعتدال گرایی و دوری از افراط و تفریط است و نوع چینش کابینه وی و حضور چهره هایی از هر دو جناج نیز به خوبی بیانگوی این امر می باشد.
از این رو باید گفت که نوع گفتمان روحانی و عملکرد وی در آینده به طور قطع مورد انتقاد افراطیون اصلاح طلب قرار خواهد گرفت و آنان خواهان سهم خواهی و گرفتن امتیازات بیشتر در دولت می شوند که این امر با رویه مورد نظر روحانی در تضاد قرار خواهد گرفت. از سوی دیگر، باید گفت که موفقیت احتمالی روحانی در آینده موجب خواهد شد که جریان ها و گروه های تندروی اصلاح طلب به حاشیه روند و در این وضعیت آنان از هیچ کوششی برای به حاشیه بردن دولت و ناکام کردن وی دریغ نخواهند کرد و همانطور که زمانی دولت در اختیار آنان بود و شعار «عبور از خاتمی» را سر دادند شاید در برخورد با روحانی با توجه به اینکه از امکانات رسانه ای قوی تری وم موثرتری نسبت به حامی اعتدال گرای روحانی برخوردارند نسبت به وی موضعی رادیکالتر و تهاجمی تر اتخاذ کند و افکار عمومی را علیه وی بسیح نمایند.
گزارش تحلیلی شفاف
