تولید تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) در داخل کشور

به گزارش گروه علم وآموزش ایران اکونومیست، تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی از جمله بخش‌های مصرفی این نوع میکروسکوپ‌ها به شمار می‌رود، این قطعه روی میکروسکوپ‌های AFM نصب می‌شود، تا بتوان با استفاده از آن از سطح مورد نظر در مقیاس نانومتری تصویربرداری کرد.

تیپ میکروسکوپ AFM نیز در حین کار دچار مشکلاتی می‌شود که نیاز به تعویض روزانه دارد. تا پیش از این، تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی وارداتی بود و در طول سال‌های اخیر با افزایش قیمت دلار، واردات و تهیه آن از سوی مراکز تحقیقاتی با مشکلاتی مواجه شد. کشورهای آمریکا، سوئیس، آلمان و روسیه از جمله سازندگان تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی هستند که درحال حاضر شرکت نانوحسگرهای هوشمندی لوتوس موفق به ساخت این قطعه در داخل کشور شده است.

میلاد قارونی عضو هیات‌ مدیره این شرکت، در سال ۱۳۹۵ در چالشی با عنوان ساخت تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) شرکت کرد؛ چالشی که ستاد ویژه توسعه فناوری‌نانو به منظور طراحی و ساخت این تیپ‌ها در داخل کشور برگزار کرد. در این چالش هفت طرح برای حضور در مرحله ساخت نمونه اولیه برگزیده شدند و به تدریج و بر مبنای گزارش‌ها و ارزیابی نتایج بدست آمده قارونی در میان برگزیدگان راه‌یافته به مرحله دوم، موفق به ساخت نمونه‌ای مطابق با مشخصات اولیه اعلام شده در فراخوان چالش شد و به عنوان برنده نهایی چالش شناخته شد.

این دانش‌آموخته دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران، طی‌سال‌های بعد اقدام به تجاری‌سازی این فناوری کرد و در حال حاضر این قطعه با یک چهارم قیمت جهانی آن تولید می‌شود.

تیپ میکروسکوپ AFM در طیف وسیعی از رشته‌ها نظیر فیزیک جامدات، دانش و فناوری شبه رساناها، مهندسی مولکولی، شیمی و فیزیک پلیمر، زیست‌فناوری مولکولی، زیست‌فناوری سلولی و دارو کاربرد دارد. تغییرات در ویژگی‌های فیزیکی و تغییر در چیدمان اتمی با دستکاری اتمی از جمله کاربردهای تیپ میکروسکوپ است.

با کمک این ابزار میکروسکوپی می‌توان ضمن شناسایی اتم‌ها در سطح، تعاملات بین یک اتم خاص و اتم‌های همسایه آن را ارزیابی کرد، در زیست‌فناوری مولکولی، تیپ میکروسکوپی می‌تواند برای مطالعه ساختار و ویژگی‌های مکانیکی یا اجتماع پروتئین‌ها استفاده شود. تیپ میکروسکوپ نیروی اتمی در زیست‌شناسی سلولی را می توان در تشخیص سلول سرطانی از غیرسرطانی بر اساس سختی سلول‌ها به کار برد.

شرکت نانوحسگرهای هوشمند لوتوس در تولید تیپ میکروسکوپ، ایران را خودکفا کرده و به صورت کامل این دانش بومی شده است.