کارشناس صنعت آرد در گفتوگو با خبرنگار ایران اکونومیست اظهار داشت: مدیران صنایع نسبت مسائل صنعت خود بسیار آگاهتر بوده و نسبت به فریب و محدودیت توسط دولت نگران هستند و با توجه به سابقه نه چندان خوب تعیین نرخ دولت برای کالاها، مدیران صنایع سعی دارند دقت لازم را داشته و آنالیزهای کافی را داشته باشند و موضوعاتی را ببینند که دولت قادر به درک آنها نیست و تمام این مسائل را به قیمت تمام شدهای تبدیل کنند و دولت با اطلاعات اندکی که دارد این موارد میشنود و تایید میکند.
کریم سبزیان افزود: در رابطه با موضوع نان فانتزی و ماکارونی دقیقا این اتفاق افتاده است. دولت نرخ گندم را آزاد کرده اما به این معنا نیست که آن را وارد بورس کند که هر کسی که نیاز دارد گندم را از بورس تهیه کند. باید این مقوله به اقتصاد آزاد واگذار شود و بنگاهداری و تسلط دولت به حداقل برسد. اگر از ابتدا دولت گندم را ذخیره کند و توسط مدیران آگاه به صورت شفاف در بورس کالا عرضه شود و مورد معامله قرار گیرد، در این صورت قیمت گندم واقعی میشود. در ادامه گندم به آرد تبدیل میشود، دولت برای کارخانجات و صنایع آرد نیز در این مرحله لیست قیمتی ارائه کرده است. انجمنهای صنفی آرد نیز سعی دارند هزینههای سنگینی را به دولت ارائه دهند و یک سری مسائل را به نام شفافیت اما غیر شفاف به گوش دولت برسانند و آنالیز قیمتی صورت گیرد و دولت با توجه به این مسائل قیمت را تعیین میکند.
وی عنوان کرد: در حال حاضر برای آرد قیمت سنگینی چیزی حدود ۱۶ هزار تومان به ازای یک کیلوگرم تعیین شده است و رقم بالایی به حساب میآید، چراکه در آردهای سبوس گرفته شده حدود ۱۴ درصد رطوبت وجود دارد و در آرد سبوس گرفته شده ۱۲ هزار تومانی اگر ۱۴ درصد رطوبت نیز اضافه شود عملا افت گندمی که در بوجاری که قابل محاسبه است را این رطوبت سفت میکند. با وجود اینکه گندم بوجاری میشود و با ۱۰ درصد افت همراه است اما چون در کارخانجات آرد دولتی افزایش رطوبت با میزان ۱۴ درصد وجود دارد همان ۱۰ درصد درجا جبران میشود و از نظر افتی نباید در قیمت کارخانجات لحاظ شود.
سبزیان تاکید کرد: در قدم بعدی دولت سقف را تعیین میکند، بسیار واضح و شفاف است که اگر دولت قیمتگذاری نکند کارخانههای وارد عرصه رقابت میشوند و زمانی که رقابت ایجاد شود قیمتها کاهشی میشود و وارد مرحله کسب رضایت مشتری و مشتریمداری میشوند و قیمتها به شدت کاهش مییابد.
این کارشناس صنعت آرد یادآور شد: در حال حاضر قیمت آرد ۱۲ هزار تومان به ازای یک کیلوگرم رسیده است و فرض شود که دولت خود را از قیمتگذاری آرد بیرون بکشد و دخالتی نکند، زمانی که قیمت نهایی آرد را عرضه و تقاضا تعیین کرد میتوان آرد را با قیمتی حدود 5/13 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم داشته باشیم. در این صورت صنایع بعدی همچون ماکارونی آرد را با قیمت ۱۶ هزار تومان خریداری میکنند و این سیکل معیوب تکرار میشود و آنالیز قیمت به دولت داده میشود و دولت را قانع میکنند که هزینههای آنها بالا است و به عنوان مثال قیمتی معادل ۳۴ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم برای ماکارونی تعیین میشود.
وی ابراز کرد: دولت اگر این قسمت را نیز به بازار واگذار کند ماکارونی با آرد 5/13 هزار تومان با قیمتی حدود ۲۰ هزار تومان به دست مصرفکننده میرسد. به صورت شفاف باید گفت که قیمتگذاری، مداخله دولت، ورود ناآگاهانه دولت کار را خراب میکند. دولت باید متوجه شود که خود با وجود کارشناسان ضعیف موجب گرانیها شده است. هر کجا و برای هر موردی آزادسازی قیمت بدون دخالت انجام شد مسیر خیلی راحتتر طی میشود. دست و ابزار دولت باید از دخالتها کوتاه شود تا قیمتها کاملا شفاف تنظیم شود.
سبزیان خاظرنشان کرد: بر اساس شنیدهها کارخانههای ماکارونی ایرانی مجهز به بهترین تکنولوژی و خط تولید هستند و محصولی باکیفیتی را تولید و به بازار عرضه میکنند، بنابراین این محصول میتواند وارد عرصه رقابت شود و قیمتها براساس عرضه و تقاضا تعیین شود. در این معادله مجهولی به نام دخالت دولت وجود دارد که نتایج این مداخله مشخص نیست و صاحبان صنایع دقت به خرج میدهند و برای دخالتهای شدیدتر پیشبینی میکنند و از ابتدای کار قیمت را در بالاترین حالت تعیین میکنند. این روند همیشگی است که اکنون با عدم شفافیت قیمتها مواجه هستیم و مقصر تمام این اتفاقها و افزایش قیمتها فقط دخالت دولت است.