بسیاری از روزه داران و شب زنده داران ماه مبارک رمضان که برای شب های احیاء سنگ تمام می گذارند، با پشت سر گذاشتن شب بیست و سوم، اینگونه تلقی می کنند که تقدیر الهی آنان رقم خورده و تکلیفشان تا سال آینده مشخص شده است در حالی که برای آخرین شب ماه مبارک و شب اول ماه شوال سفارش های فراوانی برای احیا و مناجات با خدا شده است. پیامبر اکرم (ص) ۱۰ شب آخر ماه مبارک رمضان را به عبادت و مناجات می پرداختند.
البته باید این شب را برای کنار گذاشتن فطریه نیز درنظر گرفت. رهبر معظم انقلاب در این باره فرمود: از غروب شب عید فطر می‌تواند فطریه را بپردازد یا کنار بگذارد و بنابر احتیاط واجب، مکلّف باید فطریه را پیش از نماز عید بدهد، اما اگر نماز عید نمی‌خواند، می‌تواند دادن فطریه را تا ظهر تأخیر بیاندازد و در صورتی که دسترسی به فقیر دارد کنار گذاشتن فطریه، کافی نیست.
برای شب اول شوال یعنی شب عید فطر سفارش هایی شده تا مبادا از فضیلت های آن غافل بمانیم که ثواب احیای آن کمتر از شب قدر نیست. اولین عمل وارد شده غسل کردن هنگام غروب آفتاب در آخرین ساعت های ماه رمضان است و دومین عمل نیز شب‌زنده‌داری به نماز، دعا، استغفار و درخواست از خداست.
سوم این که پس از نماز مغرب و عشا و همچنین در روز عید فطر بعد از نماز صبح و نماز عید این جملات را تکرار کنیم الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد، الحمدلله علی ما هدانا و اله الشکر علی ما اولینا. یعنی خدا بزرگ‌تر از آن است که وصف شود، معبودی جز او نیست و خدا بزرگ‌تر از آن است که وصف شود. ستایش ویژه خداست بر آنچه ما را بدان هدایت کرد و او را سپاس بر آنچه به ما ارزانی داشت.
همچنین تاکید شده بعد از نماز مغرب، دست‌ها را رو به آسمان بلند کنیم و بگوییم: یا ذا المن و الطول، یا ذالجود، یا مصطفی محمد و ناصره، صل علی محمد و آل محمد و اغفرلی کل ذنب احصیته و هو عندک فی کتاب مبین. یعنی ای صاحب مهر و قدرت و توانایی، ای دارای جود، ای برگزیننده محمّد و ای یاور او، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر من بیامرز هر گناهی که شماره نمودی‌اش و آن پیش تو در کتابی آشکار است.
سپس به سجده می رویم و صد مرتبه می گوییم اتوب الی الله و آنگاه از درگاه الهی حاجت هایمان را می خواهیم.
پنجمین عمل وارد شده در این شب زیارت امام حسین (ع) است که زیارت مخصوص این شب در مفاتیح آمده است.
ششمین سفارش نیز گفتن ۱۰ مرتبه ذکر یا دائم الفضل علی البریه، یا باسط الیدین بالعطیه، یا صاحب المواهب السنیه، صل علی محمد و آله خیر الوری سجیه است که جزو ذکرهای شب جمعه هم هست.
اعمال و اذکار دیگری نیز برای این شب وارد شده که مشتاقان می توانند به مفاتیح الجنان مراجعه کنند.
