هورمون‌هایی که سرنخ‌ ابتلا به زوال عقل در زنان هستند

به گزارش ایران اکونومیست و به نقل از نوروساینس نیوز، پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که رویدادهای زندگی که بر سطح هورمون زنانه استروژن تأثیر می‌گذارند، ممکن است با خطر ابتلای زنان به زوال عقل در مراحل بعدی زندگی مرتبط باشند.

این پژوهش حاکی از این است که برخی از رویدادهای مربوط به باروری مانند آغاز زودهنگام یا دیررس قاعدگی، یائسگی زودرس و "زهدان‌برداری" یا "هیسترکتومی"(Hysterectomy)، با افزایش خطر ابتلا به زوال عقل همراه هستند. همچنین، رابطه مشابهی بین تعداد فرزندان و خطر زوال عقل در مردان و زنان مشاهده شد.

"جسیکا گونگ"(Jessica Gong)، پژوهشگر "موسسه سلامت جهانی جورج"(George Institute for Global Health) گفت: اگرچه به نظر می‌رسد که رویدادهای تولید مثل مرتبط با تغییرات در سطح هورمون زنان ممکن است در خطر زوال عقل نقش داشته باشند اما رابطه دقیق میان آنها هنوز ناشناخته است.

وی افزود: اگرچه خطر ابتلا به زوال عقل با افزایش سن بیشتر می‌شود اما ما هنوز نمی‌دانیم که مشاهده بالاتر بودن میزان آن در زنان صرفا به این دلیل است که عمر طولانی‌تری دارند یا خیر. در هر حال، این امکان وجود دارد که عوامل تولید مثل مخصوص زنان بتوانند برخی از تفاوت‌های مربوط به جنسیت را توضیح دهند.

زوال عقل در حال تبدیل شدن به یک اپیدمی جهانی است و تخمین زده می‌شود که در حال حاضر ۵۰ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده باشد. پیش‌بینی می‌شود که میزان ابتلا به این بیماری تا سال ۲۰۵۰، سه برابر شود که عمدتا به خاطر پیر شدن جمعیت است. میزان زوال عقل و مرگ و میر مرتبط با آن، در زنان بیش از مردان است.

"استرادیول"(Estradiol)، غالب‌ترین شکل استروژن در دوران باروری، از آغاز قاعدگی تا یائسگی به شمار می‌رود و "استریول"(Estriol)، استروژن اولیه در دوران بارداری است. استفاده از هورمون‌هایی که از بیرون بدن منشا می‌گیرند، مانند قرص‌های ضد بارداری مصرف‌شده طی سال‌های باروری و "درمان جایگزینی هورمون"(HRT) در سنین بالاتر نیز می‌تواند بر سطح استروژن تأثیر بگذارد.

پژوهشگران برای بررسی جامع‌تر این روابط، داده‌های مربوط به ۲۷۳ هزار و ۲۴۰ زن بدون زوال عقل را که در "بانک زیستی بریتانیا"(UK Biobank) ثبت شده بودند، تجزیه و تحلیل کردند. آنها پس از بررسی عوامل دیگری که می‌توانستند نتایج را تحت تأثیر قرار دهند، دریافتند که موارد زیر با افزایش خطر زوال عقل مرتبط هستند.

• قاعدگی زودرس و دیررس، نخستین زایمان در سن پایین و هیسترکتومی، به ویژه هیسترکتومی بدون برداشتن یک یا هر دو تخمدان با جراحی یا انجام دادن هیسترکتومی پس از برداشتن تخمدان

گونگ گفت: با توجه به هورمون‌های بیرونی، استفاده از قرص‌های ضد بارداری با خطر کمتر زوال عقل همراه بود اما یافته‌های پژوهش ما، ارتباط بین درمان جایگزینی هورمون و خطر زوال عقل را تایید نکرد.

پژوهشگران این موضوع را مطرح کردند که تنوع خطر در زنان ممکن است با فرزندآوری مرتبط نباشد زیرا الگوی مشابهی بین تعداد فرزندان و خطر زوال عقل در میان تعداد مشابهی از مردان در همان پژوهش مشاهده شد.

گونگ اضافه کرد: ما دریافتیم که افزایش خطر زوال عقل مرتبط با قاعدگی زودرس، در میان زنانی که موقعیت اجتماعی پایین‌تری دارند، بیشتر است. محرومیت اجتماعی می‌تواند عامل تعیین‌کننده مهمی در خطر زوال عقل و همچنین، سایر جنبه‌های سلامت زنان باشد.

با توجه به افزایش موارد ابتلا به زوال عقل و فقدان یک درمان قابل توجه، تمرکز بر کاهش خطر ابتلا به این بیماری است.

گونگ افزود: پژوهش بیشتری لازم است تا بفهمیم که آیا این تفاوت‌ها با قرار گرفتن مادام‌العمر در معرض استروژن بدن مرتبط است یا خیر و این که آیا استفاده از هورمون بیرونی می‌تواند بر خطر ابتلا به زوال عقل تأثیر بگذارد یا خیر. یافته‌های ما ممکن است در شناسایی زنان پرخطر برای شرکت کردن در آزمایش‌های بالینی آینده، ارزیابی اقدامات پیشگیرانه و درمان‌های بالقوه مفید باشند.

این پژوهش، در مجله "PLOS Medicine" به چاپ رسید.