به گزارش گروه بینالملل ایران اکونومیست، «نایف الکردستانی» از فعالان سیاسی نزدیک به حزب دموکرات کردستان عراق در توییتی با اسائه به حریم مرجعیت عالی شیعیان در این کشور، خشم افکار عمومی را برانگیخت؛ به طوری که عدهای از شهروندان پایتخت واکنش نشان داده و دفتر حزب دموکرات در بغداد را به آتش کشیدند.
ماجرا از این قرار بود که نایف الکردستانی در توییتی نوشت: «من [موافق و] همراه با «مرجعیت عربی» از نسل اهل بیت (سلام الله علیهم) هستم؛ نه مرجعیتهای هندی، فارسی و افغان! زیرا آنها سید نیستند؛ حتی اگر عمامههای مشکی بر سر داشته باشند.» این توییت پیام بسیار روشنی داشت. انتخاب صفتهای هندی، فارسی و افغان نیز کاملا معنادار و هدفمند است؛ زیرا دقیقا با مراجع سهگانه نجف منطبق است. هماکنون در حوزه علمیه نجف اشرف، سه نفر به عنوان مرجع تقلید شناخته میشوند که به ترتیب حضرات آیات سیستانی (ایرانیتبار و فارسیزبان)، اسحاق فیاض (افغانستانی) و بشیر نجفی (هندی) هستند. به این ترتیب کمترین تردیدی نمیماند که نایف الکردستانی قصد داشته به مراجع تقلید و حوزه علمیه نجف اشرف هتاکی کند.
همان طور که انتظار میرفت این توییت، موجی از خشم را در میان شیعیان عراق برانگیخت؛ و حتی دامنه واکنش به آن از جامعه شیعه فراتر رفت و بقیه طوایف ملت عراق را نیز در بر گرفت. با توجه به نقش آیت الله سیستانی در حفظ یکپارچگی و امنیت عراق و مبارزه با تروریسم، بقیه اجزای ملت عراق نیز توهین به مرجعیت را اقدامی ضد امنیتی دانسته و واکنش منفی نشان دادند.
عقبنشینی نویسنده هتاک
حتی خود نایف الکردستانی نیز در ادامه طی چند توییت سعی کرد توییت موهن خود را توجیه کند. او ابتدا در توییتی نوشت: «توییت من در مورد مرجعیت عربی، در راستای حمایت از سید مقتدی صدر، مرجعیت سیاسی و ائتلاف «نجات ملی» بود و هرگز تعریض یا کنایهای نسبت به مرجعیت دینی به ویژه مرجعیت نجف و نماینده عالی آن حضرت آیت الله سیستانی نبود. » او دو ساعت بعد در توییت دیگری با انتشار عکس آقای سیستانی نوشت: «جایگاه مرجعیت نجف و مصداق امروز آن آیت الله سیستانی محفوظ است.» و بالاخره در ساعات پایانی شب گذشته با استفاده از هشتگ «عذرخواهی» نوشت: «از مقام والای مرجعیت و مصداق کنونی آن سید علی سیستانی در نجف بابت سوء تفاهم پیش آمده عذرخواهی میکنم. در همین راستا، ضمن عذرخواهی، توییت اولیه را دیلیت کردم!» اما این موارد باعث نشد تا موج خشم مهار شود؛ تا جایی که بامداد امروز در توییت عجیبی ادعا کرد صفحه توییترش هک شده و او مسئول توییتهایی نیست که در مورد مرجعیت نوشته شده بود! او همچنین به صراحت نوشت: «در اینجا بار دیگر از مرجعیت دینی در نجف اشرف عذرخواهی میکنم و این جایگاه را خط قرمز خود میدانم.»
واکنش حزب دموکرات و ریبر احمد
همان طور که در ابتدای گزارش بیان شد، نایف الکردستانی شخصیتی نزدیک به حزب دموکرات به شمار میرفت و در نتیجه شهروندان پایتخت به دفتر این حزب حمله کردند. با این حال حزب دموکرات با صدور اطلاعیهای اعلام کرد نامبرده هیچ ارتباطی با حزب دموکرات ندارد: «توییت نایف الکردستانی که در آن به مراجع مذهبی توهین کرده است را به شدت محکوم و این حزب تاکید می کند که نایف کردستانی عضو حزب دموکرات نیست و هیچ ارتباط دور یا نزدیک به دموکرات کردستان ندارد و توییت وی بیانگر نظر شخصی او است.»
این در حالی است که ریبر احمد در سال 2018 به عنوان نامزد مورد حمایت این حزب از حوزه انتخاباتی استان نینوی نامزد شده بود. ضمن اینکه تصاویر صفحه شخصی وی نشان میدهد در یک میتینگ انتخاباتی در کنار مسرور بارزانی و نچیروان بارزانی ایستاده است و در تصویر دیگری در یک فضای آرام، در کنار ریبر احمد عکس یادگاری میگیرد.
لازم به ذکر است که ریبر احمد وزیر داخلی حکومت محلی اقلیم کردستان عراق و نامزد ریاست جمهوری مورد حمایت حزب دموکرات در واکنش به این توییت، بامداد امروز اعلام کرد: «با دستور مستقیم من، آقای نایف الکردستانی بازداشت شد؛ زیرا در توییت خود به جایگاه مقدس مرجعیت دینی تعرض کرده بود. او هماکنون در اختیار دستگاه قضا قرار دارد تا ترتیبات قانونی در حق وی اعمال شود. ما معتقدیم آزادی بیان نباید ابزاری باشد تا به رهبران دینی و ملی توهین شود؛ به ویژه جایگاه مرجعیت دینی که هرگز نمیتوان نسبت به هر گونه تعدی به آن سکوت کرد. بار دیگر باید تأکید کنم نامبرده تنها مواضع شخصی خود را بیان کرده است. موضع حکومت [محلی] اقلیم کردستان و اهالی کردستان واضح و صریح است؛ ما به مرجعیت رشید عراق و جهان اسلام احترام میگذاریم و نقششان را تمجید و تجلیل میکنیم.»
به نظر میرسد پیشدستی ریبر احمد در این ماجرا و تأکید بر اینکه «شخصا دستور بازداشت نایف الکردستانی را دادم» نشان دهنده این است که نامبرده از انتشار عکسهای خود در کنار نایف الکردستانی برآشفته شده و نگران است مبادا همین عکس به یک چالش جدی در مسیر دستیابی به منصب ریاست جمهوری تبدیل شود.
واکنشهای فعالین دینی و رسانهای
توهین به مرجعیت اعلای شیعیان در عراق، واکنشهای مختلفی را برانگیخته است. خالد الملا، رئیس جمعیت علمای اهل سنت عراق در صفحه شخصی خود نوشت: «اساسا چیزی به اسم مرجعیتهای هندی، پاکستانی وجود خارجی ندارد؛ بلکه مرجعیت اسلامی است. ضمن اینکه اگر مرجعی «سید» باشد، یعنی از نسل [حضرت] فاطمه (علیها السلام) است. خاندان اهل بیت(ع) به علت مضایقات و سختیها مجبور به مهاجرت شدند [و البته بخشی از نسلشان امروزه خارج از مناطق عربنشین هستند.] اما توهین و تعدی به حریم مرجعیت، تجاوز و تعدی به ارزشهای والای جامعه است و امنیت و ثبات عراق را تهدید میکند؛ من آن را تلاشی برای ایجاد درگیری میان اجزای جامعه عراق میدانم.»
بنگین ریکانی از رهبران حزب دموکرات کردستان نیز در توییتی شدیدا به نایف الکردستانی حمله کرد و مدعی شد «افراد کجفهم و کوتهنظر، معنای کلام و توییتهای خود را نمیفهمند و تنها بحران درست میکنند... چگونه توقع داری دیگران به تو احترام بگذارند، در حالی که تو به آنان احترام نمیگذاری؟»
حسین الصافی از فعالین رسانهای عراق در این مورد نوشت: «تا کی میخواهید به شخصیتهای شریف شیعی توهین کنید. این بار به مقام آیت الله سیستانی تعدی کردهاید و ما هرگز از آن نمیگذریم. ضمن اینکه ثابت میشود شما مزدور طائفهگرا هستید.»
علی سندباد از فعالین رسانهای نزدیک به جریان حکمت ملی به رهبری سید عمار حکیم، به کنایه نوشت: «یک کُرد خواستار حمایت از مرجعیت عربی است! به شما میگویم مرجعیت دینی، خطر قرمز ماست...»
محمود الربیعی سخنگوی دفتر سیاسی جنبش عصائب اهل الحق نیز در این مورد نوشت: «پاسخ کسانی که به مراجع بزرگوار ما، حشد مقدس ما و مقاومت قهرمان ما توهین میکنند را ندهید. بگذارید آنها مانند سگهای ولگرد در شبها پارس کنند! هیچ انسانی با پارسهای سگ همصحبت نمیشود! در میان آنها جاهل، کینهورز، دشمن و البته افراد فرومایه وجود دارند.»
محمود یاسین از فعالین سیاسی کردستان عراق در مورد توهین به مرجعیت شیعیان نوشت: «هرگز فراموش نمیکنیم نقش مرجعیت تازه درگذشته آیت الله سید محسن حکیم را که هرگونه جنگ با کردستان را حرام خواند. و همچنین نقش مرجعیت اعلی آیت الله سید علی سیستانی را در خاطر داریم که در زمان تدوین قانون اساسی، از حقوق کردها حمایتها و پشتیبانیهای میکرد. »
آتش کشیدن دفتر حزب دموکرات کردستان
در همین حال، شب گذشته گروهی از شهروندان عراق با تجمع در برابر دفتر نمایندگی حزب دموکرات کردستان در بغداد، شعارهایی در محکومیت تعدی به مقام مرجعیت سر دادند. در حاشیه این تجمع، گروهی وارد ساختمان دفتر نمایندگی حزب دموکرات شده و ضمن به آتش کشیدن دفتر نمایندگی، تعدادی از اسناد و... را خارج کردند.
در تجمع شب گذشته، پرچمهای «کتائب حزب الله»، «کتائب سید الشهدا» و «جنبش عصائب اهل الحق» در دستان معترضان وجود داشت؛ اما هیچ کدام از این گروهها از حمله به دفتر حزب دموکرات حمایت نکردهاند. لازم به ذکر است که سال گذشته نیز گروه «ربع الله» به دفتر حزب دموکرات در بغداد حمله کرده بود که واکنشهای مختلفی را در فضای سیاسی عراق برانگیخت.