وحید مفید در گفت‌وگو با ایران اکونومیست، در پاسخ به این سوال که تفاوت شیر فرادما، ESL، استرلیزه، پاستوریزه در چیست؟ گفت: اگر بخواهیم تفاوت این فرآیندها را به‌طور ساده توضیح دهیم باید بگوئیم که هر یک از این نام ها بیان کننده نوعی از فرآیند آلودگی زدایی از محصولات لبنی است که به سلامت محصول و نیز ماندگاری آن بدون اینکه از نگهدارنده استفاده شده باشد، کمک می‌کند.
وی ادامه داد: در فرآیند پاستوریزه کردن، میزان و زمان حرارت دادن شیر کوتاه‌تر است. بنابراین شیرهای پاستوریزه ماندگاری بین 5 تا 7 روز دارند و حتما باید در یخچال نگهداری شوند. ولی در مورد شیرهای ESL که مخفف extended shelf life است، مدت ماندگاری به شرط نگهداری در یخچال بیش از روش پاستوریزه است. در واقع هم میزان و هم زمان حرارت دهی به شیر در این روش با روش پاستوریزه متفاوت است و هم فرایند های اضافی نظیر میکروفیلتراسیون بر روی شیر انجام می شود و مهمتر از آن، بسته بندی این محصول به گونه ای است که نگهداری و فاسد نشدن تا یک ماه را امکان پذیر می کند.
این کارشناس صنعت لبنیات افزود: در مورد محصولات استریل و فرادما( UHT)، اعمال حرارت به شیر نسبت به فرآیند های دیگر بیشتر است و نوع جنس متفاوت و شرایط بسته بندی نیز اسپتیک و خاص است تا امکان نگهداری تا شش ماه و در دمای محیط و نه یخچال، البته تا زمانی که درب محصول باز نشود را ممکن کند.
عضو هیات علمی دانشکده علوم تغذیه و صنایع غذایی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید براینکه برخلاف تصور عوام، شیر استریل نگهدارنده و افزودنی ندارد، گفت: بهترین کیفیت شیرخام راهی خطوط تولید استریل می شود و تنها این فرآیند حرارت دهی و بخصوص بسته بندی در پاکت های خاص چند لایه است که اجازه ورود هوا و نور را نمی‌دهد، باعث می شود که امکان نگهداری شیر و جلوگیری از فساد آن تا چند ماه فراهم آید. به همین دلیل است که توصیه می شود برای شیر مدارس حتما از شیر استریل که نیاز به حمل و نقل سرد ندارد و کیفیت آن هم به دلیل لزوم رعایت استانداردها مشخص است و تخلف ناپذیر است، استفاده شود.
