سرنوشت متفاوت دو ایرانی در اروپا

 «مهدی طارمی و علیرضا بیرانوند از لژیونرهای فوتبال ایران هستند که با وجود اشتراکات زیاد، مسیرهای متفاوتی را در پیش گرفته‌اند. این دو که کم‌وبیش در زمره محبوب‌ترین بازیکنان پرسپولیس، موفق‌ترین بازیکنان تیم ملی و لژیونرهای سرشناس فوتبال ایران هستند، اکنون حال و روز متفاوتی دارند؛ یکی رو به افول رفته و دیگری چنان درخشیده که تیم کنونی‌اش با وجود بزرگی، برایش کوچک به نظر می‌آید. مقایسه علیرضا بیرانوند و مهدی طارمی از این جهت مورد توجه است که اوج فوتبال هر دو در پرسپولیس بوده و با وجود پست‌های مختلف، هر کدام در زمره بهترین‌ها در تیم ملی بوده‌اند ولی چه شده که علیرضا بیرانوند در سراشیبی است و مهدی طارمی در راه رسیدن به قله؟

کار سخت دروازه‌بانی که می‌خواست اروپا را فتح کند

علیرضا بیرانوند یکی از بهترین دروازه‌بان‌های کنونی ایران است. او مصداق بارز سختکوشی است. زندگی بیرانوند آن‌ قدر سناریوهای مختلف دارد که ساختن تنها یک فیلم از آن نمی‌تواند بیانگر تمامی واقعیات باشد. با وجود این، زندگی حرفه‌ای او قطعا به قبل و بعد از حضورش در پرسپولیس خلاصه می‌شود. «بیرو» در پرسپولیس شناخته‌شده‌تر شد، در آسیا درخشید و تبدیل به دروازه‌بان شماره یک تیم ملی شد. از بیرانوندی که در ترکیب پرسپولیس بازی می‌کرد به‌ عنوان یکی از دو دروازه‌بان برتر وقت آسیا نام برده می‌شود. علیرضا برای داشتن زندگی حرفه‌ای بهتر تصمیم گرفت مثل بسیاری دیگر راهی فوتبال اروپا شود تا شگفتی‌های زندگی‌اش را کامل کند. او برای شروع دوران جدید، آنتورپ در لیگ بلژیک را برگزید. با وجود هشدارهایی که به او برای این انتخاب داده شده بود، علیرضا می‌گفت فقط شش ماه در این تیم می‌ماند و بعد به یکی از تیم‌های مطرح اروپایی می‌رود. روحیه بیرانوند ستودنی بود ولی فکرش را هم نمی‌کرد شش ماه روی نیمکت بنشیند تا تازه فرصت بازی‌کردن به دست بیاورد. حضور در بلژیک همان‌ طور که انتظارش می‌رفت برای بیرانوند خوب نبود. او در این لیگ ۱۰ بار بازی کرد، ۱۱ بار گل خورد و چهار نوبت هم موفق به ثبت کلین‌شیت شد. نیمکت‌نشینی و سکونشینی‌های متوالی باعث شد این دروازه‌بان تصمیم به جدایی بگیرد. شاید انتخاب تیم جدید ولو به‌ عنوان بازیکن قرضی، دومین اشتباه بیرانوند در اروپا بود. او توسط آنتورپ به تیمی ضعیف‌تر در فوتبال اروپا و این بار در لیگ پرتغال یعنی بواویشتا رفت؛ به این امید که احیا شود.

«بیرو» این بار از همان هفته‌های نخست به تمرین رسید، بیمار نبود، مصدومیت نداشت و مشکل ویزا هم تهدیدش نمی‌کرد. انتظار می‌رفت در این تیم ضعیف پرتغالی که دروازه‌بان اصلی‌اش ۴۰‌ساله بود، بیرانوند خیلی سریع تبدیل به ستاره شود ولی او حتی در همین تیم هم هفت هفته نیمکت‌نشین شد تا این که بالاخره از هفته هفتم تا چهاردهم و قبل از آن که مصدوم شود، فرصت بازی برای بواویشتا را به دست آورد. آمارش در این مدت هم چندان درخشان نیست. هشت بازی، ۶۷۵ دقیقه حضور، ۱۵ گل خورده و تنها دو کلین‌شیت. از این دو کلین‌شیت هم فقط یکی مربوط به ۹۰ دقیقه حضور کاملش در زمین مسابقه است. بدتر آن که از همان ۴۵ دقیقه بازی در هفته چهاردهم لیگ پرتغال تا همین حالا که بیست‌وپنج هفته از این لیگ سپری شده، دیگر بازی به علیرضا بیرانوند نرسیده است! او قریب به سه ماهی می‌شود روی نیمکت می‌نشیند! غروب او به حدی است که حالا جایگاهش در تیم ملی را هم از دست داده و پشت سد دروازه‌بان سر حالی به اسم امیر عابدزاده گیر کرده است. بیرانوندی که رفته بود شش‌ماهه اروپا را تسخیر کند، دو فصلی است از روی نیمکت این تیم به نیمکت تیم دیگری منتقل شده است. ستاره آینده‌دار فوتبال ایران که استعدادیاب تورینو روزگاری درباره‌اش گفته بود می‌تواند سری A را شگفت‌زده کند، حالا حتی در ترکیب تیم ناتوانی همچون بواویشتا هم بازی نمی‌کند. بیرو که با مهار پنالتی رونالدو در جام جهانی و کلافه‌کردن ژاوی در لیگ قهرمانان آسیا روزهای نابی را در فوتبال ایران سپری می‌کرد، حالا دو راه بیشتر ندارد؛ ماندن در اروپا بدون تضمین بازی یا بازگشتن به ایران با تضمین صد درصدی بازی.

پورتو برای مهدی کوچک شده است

اگر سرنوشت ستاره‌ای که از پرسپولیس به دروازه‌های تیمی در پرتغال رسیده چندان خوب از آب درنیامده، در عوض سرنوشت مهاجم سابق این تیم که حالا با القاب مختلفی از او یاد می‌شود، کاملا درخشان شده است. مهدی طارمی، هیولای سه‌چشم پورتو این روزها اگر بهترین بازیکن لیگ این کشور نباشد، قطعا یکی از بهترین‌هاست. او هم مثل علیرضا بیرانوند فوتبالش را به قبل و بعد از حضور در پرسپولیس گره زده است ولی احتمالا بر خلاف علیرضا در انتخاب تیم‌هایش برای مسیر دوران حرفه‌ای مشورت و دقت بیشتری داشته است. طارمی بعد از پرسپولیس به الغرافه قطر رفت و با وجود شایعات زیاد مبنی بر این که قرار است به ایران برگردد، سر از لیگ پرتغال و تیم گمنام ریوآوه درآورد. در آنجا باشکوه ظاهر شد؛ ۳۷ بار بازی کرد، ۲۱ گل زد و پنج پاس گل هم داد. کار به جایی کشید که دو تیم سرشناس پرتغال یعنی پورتو و بنفیکا برای در اختیار گرفتن او سر و دست شکستند. سرانجام بخت با پورتو همراه شد تا ستاره خط حمله تیم ملی ایران را در اختیار داشته باشد. طارمی در اولین فصل حضورش در پورتو، هفت هفته روی نیمکت نشست ولی درست از همان اولین دیداری که فرصت بازی‌کردن به دست آورد، نشان داد مربی پورتو درباره‌اش اشتباه کرده است.

از همان زمان تا به الان که دومین فصل حضورش در جمع بهترین تیم پرتغال را سپری می‌کند، لحظه‌ای دست از غافلگیری برنداشته است. طارمی تا به الان مجموعا ۸۴ بازی کرده که ۴۰ گل زده و ۳۴ پاس گل هم به هم‌تیمی‌هایش داده است! آمار او در همین فصل هم دیوانه‌کننده است. ستاره سابق پرسپولیس که در مقطعی از فصل جدید در امر گل‌زنی ناکام مانده بود، حالا مدت‌هاست موتورش روشن شده و با گل یا پاس گل‌هایش، فوتبال اروپا و به‌ویژه فوتبال پرتغال را حیرت‌زده کرده است. در این فصل بعد از ۲۴ بازی، طارمی ۱۳ گل زده دارد و ۱۲ بار هم به هم‌تیمی‌هایش پاس گل داده است. این آمار نشان می‌دهد مهدی طارمی به‌تنهایی روی ۴۰ درصد گل‌هایی که تیمش زده تأثیرگذار است. او که با همین تعداد گل این روزها در رده چهارم برترین گل‌زنان لیگ پرتغال ایستاده، بدشانس است که با توجه به سن‌وسالش دیر به فوتبال اروپا معرفی شده است. این دیر معرفی‌شدن البته مشکلی برای طارمی به وجود نیاورده؛ چون همین حالا تیم‌های سرشناسی از پنج لیگ معتبر اروپایی دندان تیز کرده‌اند تا مهاجم ۲۹‌ساله تیم ملی ایران را به خدمت بگیرند. بسیاری می‌گویند سقف تیم پورتو برای مهدی کوتاه شده و او برخلاف علیرضا بیرانوند که ظاهرا چاره‌ای برای بازگشت به فوتبال ایران ندارد، توانایی درخشیدن در ترکیب تیم‌های بزرگ انگلیسی و اسپانیایی را دارد؛ این به شرطی است که پورتو رضایت بدهد با رقمی معقول، مهاجم ایرانی‌اش را بفروشد. شاید پورتویی‌ها زودتر از بقیه می‌دانستند که طارمی چه مهره ارزشمندی است که خیلی سریع بند ۶۰‌ میلیون‌ یورویی به او چسباندند تا کمتر تیمی برای خریدنش هوایی شود.»

 شرق