این کارشناس بازارسرمایه به بررسی اثرات جنگ روسیه و اوکراین در اقتصاد جهان، پرداخت و گفت: غرابت تهران و مسکو در چند سال اخیر با پیشرفت قابل توجه و کم‌سابقه ای نسبت به ۴۰ سال گذشته مواجه شده و تنیده شدن اهداف استراتژیک و راهبردی دو کشور را رقم زده است، به طوریکه همبستگی‌های سیاسی و اقتصادی دو چندانی در دو کشور همسایه ایجاد کرده است.
او ادامه داد: نکته قابل تاملی که در این بین هوشیاری بیشتر دولت‌مردان را می طلبد، به زمان شروع جنگ روسیه و اوکراین و بهره برداری حداکثری روسیه از مذاکرات وین باز می‌گردد.
پورتدین افزود: روسیه به عنوان یکی از پنج قدرت شورای امنیت در حالی وارد جنگ با اوکراین شده که به دلیل مراودات بالای نفت، گاز و انرژی در سطح بین‌المللی (صادرات ۴۲۵ میلیارد دلاری روسیه به اروپا) تبعات و تحولات خاصی در صنایع جهان ایجاد خواهد شد.
او ادامه داد: در زمان اتحاد جماهیر شوروی، اوکراین از نظر سیاسی و اقتصادی پس از روسیه، دومین قدرت بزرگ منطقه بود و بعد از فرانسه، دومین کشور وسیع اروپا به شمار می رفت؛ کشوری که از دید افراد بومی ساکن به دو دسته تقسیم شده به طوری که ساکنان بخش‌های شرقی و جنوبی، اغلب روس زبان، ارتدوکس و طرفدار روسیه بوده و ساکنان بخش‌های غربی، کاتولیک و طرفدار غرب، کی‌یف نیز خاستگاه و محل بنیان کلیسای ارتدوکسِ روسیه هستند.
پورتدین ادامه داد: بسیاری از صنایع اصلی و مادر (پنج پایگاه بزرگ نظامی و موشکی اتمی شوروی، منجمله «پایگاه نوزدهم شکاری راکوو» در قلب اوکراین یکی از مهمترین پایگاه‌های موشکی اتمی شوروی) اتحاد جماهیر شوروی در اوکراین وجود داشت که پس از فروپاشی، به اوکراین تعلق گرفت.
اروپایی‌ها و جایگزینی گاز روسی
این کارشناس بازارسرمایه افزود: بحران صادرات گاز روسیه به کشورهای اروپایی، اروپا را وادار به تلاش برای جایگزینی گاز و نفت روسیه کرده است؛ در این بین ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان و مجاورت جغرافیایی مطلوب، گزینه مناسبی برای اروپایی ها به شمار می‌آید.
پورتدین توضیح داد: بر اساس انعقاد قرارداد جدید ۷۰ میلیون یورویی نفت در برابر کالای مابین ایران و روسیه، دو کشور همکاری نزدیکی در بخش‌های مختلف از جمله احداث و نگهداری ﺗﺄسیسات تولیدی، توسعه زیر ساخت های شبکه برق، بخش نفت و گاز و تجارت ماشین‌آلات، تجهیزات، کالاهای مصرفی و محصولات کشاورزی خواهند داشت؛ قراردادی که تحریم‌های کشورهای غربی ضد دو کشور ایران و روسیه را کم رنگ خواهد کرد.
او ادامه داد: روسیه با الحاق شبه جزیره کریمه بر تنگه کرچ و دریای آزو به طور کامل بر آب‌های آزاد مدیترانه مسلط شده به طوریکه در بحران سوریه ناوهای دریایی روسیه نقش مهمی در بندر طرطوس و انتقال سلاح به سوریه ایفا کردند، قدرت‌نمایی که می‌تواند برای ایران که سال‌هاست از منافع حمل و نقل دریایی بی بهره بوده، سودمند تلقی و عامل بازدارنده دشمنان کشور شود.
توقف فولاد اوکراین و ایران به عنوان بازار هدف
پورتدین تصریح کرد: کشور اوکراین سالانه حدود ۲۱ میلیون تن فولاد تولید می‌کند که با صادرات حدود ۱۵ میلیون تنی، درواقع ۷۰% از تولید خود را به دنیا صادر می‌کند؛ اما اکنون بنادر عمده اوکرایین شامل Odessa و Mariupol هدف موشک قرار گرفته و تعطیل شده‌اند، سایر بنادر شامل Chernomorsk و Pivdenny و Nikolaev و Dneprobugsky و Berdyansk نیز به دلیل ایمنی تعطیل شده اند.
این کارشناس بازارسرمایه با اشاره به صنعت فولاد اوکراین افزود: صنعت فولاد این کشور که شامل دو غول فولادی ArcelorMittal Kryvyi Rih و Metinvest است، در شرایط کنونی توقف فعالیت خود را اعلام کرده و معادن مرتبط نیز به دلایل ایمنی، تعطیل شده‌اند که همگی از توقف صادرات فولاد اوکراین حکایت دارد؛ این موضوع ادامه افزایش قیمت صادراتی فولاد ایران را رقم زده و می تواند بازار هدف مطلوبی (ایتالیا، ترکیه، مصر، لهستان، بلغارستان، الجزایر، عراق و لبنان) برای صنعت فولاد کشور(فخوز، ارفع، کاوه، فولاد، هرمز و ذوب) تلقی شود.
او گفت: صادرات حدود ۸۰ درصدی گاز و نفت خام روسیه از مسیر ۵ خط لوله واقع در خاک اوکراین به اروپا انجام می‌شود که از اهمیت بسیار بالای اوکراین برای روس‌ها حکایت دارد و اوکراین را تبدیل به مهمترین کشور اروپای شرقی از دید اقتصادی، ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک برای روس‌ها کرده است.
این کارشناس بازارسرمایه تاکید کرد: تحریم روسیه از سوی اروپا و امریکا، این کشور را نیازمند شرکای جدیدی خواهد کرد که کشور همسایه ثروتمند ایران می‌تواند یکی از گزینه‌های اصلی شراکت باشد و منافع بی‌شماری را نصیب ایران کند.
جهش قیمت اوره و آمونیاک
پورتدین در بررسی دیگر بازارهای بین المللی تحت تاثیر جنگ روسیه گفت: در بازارهای بین المللی، اوره و آمونیاک در نتیجه حمله روسیه به اوکراین با جهش قیمتی مواجه شده‌اند؛ البته توقف تولید اوره اوکراین چندان مهم نبوده، اما ادامه تحریم‌های غرب بر علیه روسیه، می‌تواند توازن بازار را بر هم زده و عرضه اوره روسیه را تحت تاثیر قرار دهد. موضوعی که می‌تواند به دنبال خود جهش قیمتی کود، اوره و آمونیاک و مواد غذایی را به همراه داشته باشد.
او افزود: این اتفاق می‌تواند برای واحدهای پتروشیمی ایران از جمله شپدیس، شیراز، کرماشا، خراسان و شلرد سودمند باشد. در سوی دیگر، آمریکا برای جلوگیری از ادامه جهش قیمتی (شاخص قیمت اوره در ناحیه NewOrlean آمریکا این هفته ۳۰% صعود کرد که بالاترین جهش قیمتی در ۴۵ سال اخیر است) صادرات نفت روسیه را هنوز تحریم نکرده، رخدادی که شرایط پیچیده ای برای تمامی کامودیتی ها ایجاد کرده و توازن عرضه و تقاضا را برهم خواهد زد.
اتحاد همسایگان و عقب‌نشینی ناتو
پورتدین در ادامه توضیح داد: از طرفی متحد استراتژیک ایران، دولت سوریه، نزدیک‌ترین متحد روسیه نیز به شمار می‌رود تا جایی که سوریه یکی از مشتریان اصلی تسلیحات نظامی روسیه بوده و سرمایه‌گذاران روسی حدود ۲۰ میلیارد دلار در این کشور سرمایه‌گذاری کرده اند؛ سوریه تنها کشور خارج از منطقه شوروی است که روس‌ها در آن پایگاه نظامی دارند و همه دلایل مورد اشاره سبب شده، کشور سوریه برای ایران و روسیه اهمیت ویژه‌ای داشته و با شروع بحران اوکراین و اروپای شرقی، تمرکز غربی‌ها از سمت آن به سمت همسایگانش مانند ایران معطوف شود.
او بیان کرد: کم رنگ شدن احتمال عضویت همسایگان ایران و کشورهای آسیای مرکزی نظیر گرجستان، آذربایجان و ارمنستان در ناتو (پیمان آتلانتیک شمالی) و برعکس اتحاد بیشتر کشورهای همسایه همانند روسیه و ایران، موجب عقب‌نشینی ناتو در منطقه و کاهش آهنگ نفوذ رقیب سنتی ایران، ترکیه (به عنوان کشور عضو ناتو) شده است.
سنا
