اوگور شاهین، برگزیده جایزه مصطفی (ص)، دانشمندی که تقریباً یک سال پیش اولین واکسن کرونا را ساخت، اخیراً در مورد سویۀ جدید ویروس کرونا و نحوه مقابله با آن از طریق تزریق دوز یادآور واکسن در سراسر جهان صحبت کرده است.
شاهین در مصاحبه با اشپیگل گفت: اومیکرون «گونه ای غیرمنتظره» بود. جهش ویروسها در کل اتفاقی طبیعی است، اما سویۀ جدید سارس کووید ۲ با کمال تعجب خیلی زود اتفاق افتاده است.
وی اظهار داشت: وقوع این سویۀ جدید را تا یک سال دیگر انتظار نداشتبم اما اکنون این سویه در بین ما است.
شاهین گفت: در ابتدا مشخص نبود که آیا این سویه به راحتی میتواند از سیستم ایمنی فرار کند یا خیر. اما خوشبختانه مشخص شد که اومیکرون سویهای با فرار ناقص است که اصولاً با واکسیناسیون قابل کنترل است.
شاهین اظهار کرد: ما برنامههایی برای یافتن پاسخ به این جهش داریم و از بهار سال پیش برای مقابله با سویه های جدید این ویروس آماده شدهایم. بر اساس دادههای اولیه مطالعه آنها، افرادی که حداقل سه دوز واکسنِ بایوانتک را دریافت کردهاند، اکنون باید به خوبی در برابر سویۀ اومیکرون محافظت شوند.
وی خاطرنشان کرد: سه دوز به طرز قابل توجهی این سویه را خنثی میکند. دادههای بیشتر مطالعۀ ما قدرت حفاظت سه دوز واکسن و طول زمان اثربخشی آن را نشان خواهند داد.
برگزیدۀ جایزۀ مصطفی (ص)، ضمن تصریح مراحل این مطالعه، گفت: اولین کاری که ما در آزمایشگاه انجام میدهیم بررسی چگونگی مهار ویروسها و جذب آنها به سلولها توسط آنتی بادیها است. اگر آنتی بادیها این کار را بهخوبی انجام دهند، از عفونت و در نتیجه بیماری در هر سطحی جلوگیری میکنند.
شاهین ادامه داد: دومین مؤلفه ای که ما بررسی میکنیم، عملکرد حافظه سیستم ایمنی از طریق سلولهای T است. حتی در غیاب آنتی بادیها، حافظه خوب ایجاد شده توسط واکسیناسیون موجب مبارزۀ موفقیتآمیز سلولهای T با ویروس پس از عفونت میشود. در مورد اومیکرون، ما معتقدیم سلولهای T باید تا حد زیادی موثر باشند. بنابراین محافظت خوبی در برابر بیماری شدید وجود دارد، حداقل به طور موقت.
شاهین در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط فعلی افراد چه مدت پس از دریافت دوز دوم نیاز به تزریق دوز یادآور دارند، گفت: اگر اومیکرون به گسترش خود ادامه دهد، که به نظر میرسد اینطور باشد، ارائه واکسن یادآور پس از سه ماه از لحاظ علمی منطقی خواهد بود.
شاهین همچنین خاطرنشان کرد: اگر سویۀ اومیکرون همچنان غالب باشد، برای افرادی که دوز سوم را دریافت میکند، تزریق دوزی دیگر در تابستان مورد نیاز خواهد بود.
وی اظهار کرد: با این حال، دوز چهارم نیز میتواند واکسنی باشد که با سویۀ اومیکرون سازگار شده است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر کفایت تزریق دوزهای یادآور با واکسن فعلی و عدم نیاز به یک واکسن سفارشی پاسخ داد: ما باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا اومیکرون غالب میشود و پس از آن شرایط بالینی چگونه است. پاسخ به همه این سوالات چند هفته دیگر طول خواهد کشید.
شاهین در مورد اومیکرون گفت: در چند روز گذشته غرق در این فکر بودم که چرا ما باید در حال حاضر شاهد سویهای مانند اومیکرون باشیم؛ چه چیزی باعث ایجاد این سویه شده است. اوایل سال گذشته نگران افرادی که سیستم ایمنی سرکوب شده دارند، بودم.
وی ادامه داد: به نظر من این دقیقاً همان اتفاقی است که برای اومیکرون افتاد: ویروس توانست روند تکامل طولانی مدت خود را در گروه کوچکی از افراد طی کند.
شاهین در پاسخ به این سوال که آیا این سویه تنها تصادفی ناخوشایند بود یا اینکه چنین گونههای به شدت جهش یافتهای تهدیدی دائمی هستند، پاسخ داد: «مطمئناً ممکن است به دفعات بیشتر اتفاق بیفتد. اساساً به این صورت است که با شیوع اومیکرون، سویۀ ویروسی که بعد از آن میآید باید چیز جدیدی برای جهش به نسل بعدی داشته باشد. در این صورت ما دائماً با یک پاتوژن جدید روبرو خواهیم بود.