توسعه پارس جنوبی به‌عنوان پایتخت و قطب تولید گاز کشور، همواره یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کلان کشور بوده تا برداشت حداکثری از این میدان مشترک تداوم داشته باشد. بر پایه آخرین گزارش‌ها، هم‌اکنون برداشت گاز ایران از این میدان مشترک از همسایه خود، یعنی قطر پیشی گرفته، اما ادامه این روند، نیازمند سرمایه‌گذاری و همراهی بیش از پیش نهادهای کلان تصمیم‌ساز کشور است. همسو با توسعه‌های کمّی، افزایش کیفیت و تنوع محصولات تولیدی نیز از دیگر برنامه‌ها برای تکمیل زنجیره ارزش در پارس جنوبی به‌شمار می‌آید و در سال‌های گذشته در حوزه کاهش مشعل‌سوزی، بهره‌گیری از کنتورهای هوشمند، افزایش کیفیت محصولات تولیدی و... اقدام‌های قابل‌تأملی اجرایی شده است. در ادامه، گفت‌وگو با سید مهدی شفیعی مطهر، مدیر مهندسی شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی را می‌خوانیم.
چه اقدام‌های توسعه‌ای در سطح مجتمع گاز پارس جنوبی در جریان است؟
مجتمع گاز پارس جنوبی، به دلیل جایگاه ملی و بین‌المللی که در صنعت نفت و گاز کشور دارد، همواره در بخش‌های مختلف آن، اقدام‌های توسعه‌ای در حال بررسی و انجام است. برای مثال، یکی از اقدام‌های توسعه‌ای که در سطح پروژه‌های ملی قرار دارد، راه‌اندازی و بهره‌برداری از واحد تولید ماده بودارکننده گاز شهری (اودرانت) است. با توجه به اینکه گاز طبیعی، ماده‌ای بی‌رنگ و بی‌بوست، برای جلوگیری از خطرات ناشی از نشت احتمالی این ماده، ضروری است از ماده‌ای هشداردهنده استفاده شود، به همین دلیل در دنیا از برخی ترکیبات گوگردی به‌دلیل بوی نافذ و تندی که دارند، استفاده می‌شود.
پیش از این، ماده یادشده از خارج کشور تأمین می‌شد که محدود بودن کشورهای تولیدکننده و شرایط تحریم‌های بین‌المللی، تأمین آن را دچار مشکلاتی کرده بود، بنابراین با اقدام‌هایی که از سال‌ها پیش در زمینه خودکفایی این ماده آغاز شد، نخستین واحد تولیدکننده ماده بودار در ایران، در پالایشگاه اول با ظرفیت تولید سالانه ۸۰۰ تن، راه‌اندازی شده و به بهره‌برداری رسیده است، همچنین طرحی جامع، متشکل از پروژه‌های ارتقای سطح ایمنی و آتش‌نشانی پالایشگاه‌های مجتمع در هشت گروه، تدوین و به تصویب هیئت مدیره شرکت ملی گاز رسیده که برای انجام آنها در افق سه‌ساله برنامه‌ریزی شده است.
همسو با افزایش میزان دقت در محاسبه گازهای تولیدی، چه اقدام‌هایی برای نصب کنتورهای هوشمند در مجتمع انجام شده است؟
پروژه سیستم‌های نوین اندازه‌گیری کمّی و کیفی گاز از سوی شرکت مهندسی و توسعه گاز ایران و با نظارت این مجتمع در پالایشگاه‌های اول، دوم، سوم و پنجم مجتمع طراحی و احداث شده و هم‌اکنون، فرآیند بهره‌برداری از آنها از سوی این شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی در حال انجام است. در دیگر پالایشگاه‌های مجتمع هم این سیستم‌ها مستقر است و به فراخور در مراحل راه‌اندازی، رفع عیوب و بهره‌برداری قرار دارند.
چه اقدام‌هایی برای افزایش بازده تجهیزات مجتمع گاز پارس جنوبی اجرا شده یا در دستور کار قرار دارد؟
به‌طور معمول افزایش بازخورد تجهیزات به‌منظور افزایش میزان تولید محصولات مجتمع صورت می‌گیرد. بسیاری از این اقدام‌ها، بنا به ماهیت موضوع و تجهیز، شامل تغییر شرایط فرآیندی آن تجهیز، تعویض یا اضافه کردن یدکی تجهیز و... است. این‌گونه اقدام‌ها نیز همواره در دستور کار یا در حال بررسی است. برای نمونه، یکی از مهم‌ترین مواردی که هم‌اکنون در دستور کار قرار دارد، افزایش بازخورد بازیابی واحدهای استحصال اتان پالایشگاه‌های مجتمع است که برای این منظور، بررسی‌ها و مطالعات اولیه انجام شده و حتی در برخی موارد تست‌های عملیاتی نیز صورت گرفته است. با توجه به اهمیت موضوع، لزوم تغییرات قابل‌توجه فرآیندی یا تأمین برخی تجهیزات خاص، مدیریت مهندسی در حال پیگیری برای اخذ یک شرکت مشاور توانمند در این حوزه است.
تعدادی از پروژه‌های منتج از ممیزی انرژی تجهیزات نیز در این حوزه در سطح پالایشگاه‌های مجتمع در حال اجراست. افزون بر این، یکی دیگر از اقدام‌هایی که به‌تازگی در دست اقدام قرار دارد و به افزایش بازخورد کمپرسورهای BOG پالایشگاه‌ها و بهبود شرایط صادرات گاز مایع منجر خواهد شد، تعویض بخشی از عایق‌های سرد موجود در خطوط صادرات گاز مایع است.
آیا در حوزه حفظ محیط زیست از جمله اصلاح و ساخت تصفیه پساب صنعتی، بهداشتی و زباله‌سوز واحد صنعتی پساب، طرح‌های جدیدی اجرا و احداث شده است؟
به‌منظور کاهش مشعل‌سوزی و انتشار دی‌اکسید گوگرد، طرحی جامع متشکل از سه گروه پروژه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در افق یک تا پنج سال تدوین شده و به تصویب هیئت مدیره شرکت ملی نفت رسیده که برای feed engineering و تهیه اسناد، مشاور دریافت شده است.
درباره وضع ارتقای واحدهای تصفیه پساب، بر اساس تصمیم‌های وزارت نفت، مسئولیت انجام مطالعات مهندسی و اجرای طرح‌های ارتقای آن در پالایشگاه‌های پارس جنوبی به شرکت نفت و گاز پارس محول شده که این شرکت با اخذ مشاور و با همکاری مجتمع گاز پارس جنوبی، به‌عنوان یکی از اعضای کارگروه راهبری پروژه، مطالعات امکان‌سنجی و پایه ارتقای تصفیه‌خانه‌های سایت یک و دو را به سرانجام رسانده است.
در آخرین نشست کارگروه راهبری در شهریورماه امسال، شرکت پیمانکار اجرایی مربوط به سایت ۲ مشخص شده و به‌زودی کار خود را آغاز خواهد کرد، درباره سایت یک همچنان در مرحله تصمیم‌گیری از سوی کارگروه راهبری است.
با توجه به سهم این شرکت در تأمین سبد انرژی کشور و اهمیت صیانت و بهره‌وری مناسب از تجهیزات مستقر در منطقه ساحلی پارس جنوبی مشتمل بر هشت پالایشگاه و خطوط لوله، نیروگاه و تأسیسات مشترک در سایت یک به مساحت ۱۵۰۰ هکتار و پنج پالایشگاه و تأسیسات مشترک در سایت ۲ به مساحت بیش از ۱۰۰۰ هکتار که به این شرکت واگذارشده، نیازمند پشتیبانی فنی و تلاش مضاعف کارکنان متخصص و دارای انگیزه‌ای است که بتوانند کار در شرایط سخت و تحریم را به‌خوبی تاب آورند و به سرانجام برسانند، زیرا انتظار می‌رود نهادهای کلان تصمیم‌گیر کشور، با درک این موضوع، مجموعه وزارت نفت را بیش از پیش در این مهم یاری دهند.
شانا
