عوامل بنیادین و ژئوپلیتیکی باعث شده اند قیمتهای نفت از ابتدای سال ۲۰۲۲ به میزان ۲۰ درصد افزایش پیدا کند و به بالاترین رکورد از پاییز سال ۲۰۱۴ صعود کند. قیمت بالای ۹۰ دلار در هر بشکه بیش از ۶۰ درصد بالاتر از قیمت مشاهده شده در مدت مشابه سال ۲۰۲۱ است و بسیاری از تحلیلگران می گویند طولی نخواهد کشید که نفت از مرز ۱۰۰ دلار در هر بشکه عبور می کند.
غولهای نفتی و کشورهای تولیدکننده نفت اوپک پلاس از مزایای صعود قیمتهای نفت بهره مند شده و جریان نقدینگی و سود فربه و درآمدهای نفتی دولتی را تجربه می کنند. اگرچه این مزایای خوب قیمتهای بالای نفت بدون شک برای فاینانس ابرغولهای نفتی، اعضای اوپک و روسیه مثبت است اما بازار در این فکر است که در چه قیمتی، نابودی تقاضا استارت می خورد.
در چنین مقطعی با توجه به عرضه بسیار محدود نفت، قیمتهای نفت بالای ۹۰ دلار و احتمالا ۱۰۰ دلار در هر بشکه می تواند یکی از معدود علاجها برای قیمتهای بالای نفت در میان مدت باشد. در بلندمدت، نفت ۹۰ دلاری یا ۱۰۰ دلاری باعث سرمایه گذاریهای بالادستی بیشتر می شود که در دو سال گذشته نسبت به بهبود تقاضا در پساکرونا، به شدت ناکافی بوده اند.
نفت ۱۰۰ دلاری می تواند علاج قیمتهای بالای نفت باشد. با این حال ممکن است پیش از این تولیدکنندگان تحت تاثیر قیمتهای بالا، سرمایه گذاری در تولید را تقویت کنند، رشد تقاضا به دلیل قیمتهای بالا آهسته شود.
تحلیلگران شرکت "انرژی اسپکتس" هفته گذشته در یادداشتی نوشتند: تنها راه برای متوازن کردن بازار در میان مدت، قیمتهای بالای نفت است تا رشد تقاضا آهسته شود. با این حال عرضه بیشتر نفت در حال حاضر چالش بیشتری در مقایسه با دوران پیش از شیوع کرونا دارد. به گفته تحلیلگران شرکت تحقیقاتی "ریستاد انرژی"، مسائل محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی و گذار به سوی سوختهای پاک برای غولهای انرژی بین المللی و همچنین انضباط مالی تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا با محدودیتهای زنجیره تامین، کمبود نیروی کار و هزینه تورم دست به دست هم داده اند. نفت ۱۰۰ دلاری ممکن است در تئوری باعث افزایش تولید نفت آمریکا شود اما محدودیتهای زنجیره تامین و و هزینه بالای استخراج نفت شیل، احتمالا رشد تولید را ملایمتر می کند.
سرمایه گذاری جهانی در عرضه نفت در سال ۲۰۲۱ در مقایسه با سال ۲۰۲۰ افزایش یافت و انتظار می رود امسال هم رشد کند. با این حال همه موسسات پیش بینی کننده می گویند این سرمایه گذاریها همچنان پایینتر از سطح پیش از دوران پاندمی ویروس کرونا هستند. غولهای نفتی سرمایه گذاریهای اکتشاف را چندان افزایش نداده اند و صنعت نفت شیل آمریکا هم برای حفظ تولید به افزایش سرمایه گذاری نیاز دارد. طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی، سهم غولهای نفتی از مجموع هزینه بالادستی اکنون ۲۵ درصد در مقایسه با ۴۰ درصد در اواسط دهه ۲۰۱۰ است.
برخلاف غولهای نفتی، شرکتهای ملی نفت به خصوص ادنوک ابوظبی و آرامکوی سعودی سرمایه گذاری بیشتری در تولید جدید انجام می دهند تا ظرفیت تولید خود را به میزان یک میلیون بشکه در روز تا پایان دهه جاری بالا ببرند.
با این حال در کوتاه مدت عوامل بنیادین به این اشاره می کنند که عرضه از بهبود تقاضا عقب مانده و قیمتهای نفت را بالاتر برده است و بحران اوکراین که تهدید اختلال عرضه نفت روسیه را برانگیخته، رشد قیمت را تشدید کرده است.
به گفته تحلیلگران، علاج کوتاه مدت قیمتهای بالای نفت این است که به نقطه ای برسند که تقاضا را تحت تاثیر قرار دهند اما به نظر می رسد فعلا به چنین مرحله ای نرسیده اند.
در سیکلهای قبلی افزایش قیمت، نفت ۸۰ دلاری باعث شد کشورهای مصرف کننده نفت از تولیدکنندگان بخواهند تولیدشان را بالا ببرند. بازار این مراحل را پشت سر گذاشته و تولیدکنندگان اوپک پلاس به درخواستها برای تولید بیشتر نفت توجهی نکرده و سیاست تولید خود را تغییر نداده اند. تولیدکنندگان معدودی هم ظرفیت مازاد تولید کافی برای جبران کمبود عرضه تولیدکنندگان دیگر دارند.
بر اساس گزارش اویل پرایس، تحلیلگران در روزهای اخیر به شبکه سی ان بی سی گفتند: قیمت هر بشکه نفت ممکن است امسال به ۱۰۰ دلار و حتی بالاتر از آن صعود کند. مایکل تران، استراتژیست کالا در شرکت "آر بی سی کپیتال" در این باره نوشت: قیمت نفت بالاتر خواهد رفت تا به سطحی برسد که باعث از بین رفتن تقاضا شود.
ایسنا
