میرقاسم مومنی درباره توافق اخیر قطر و عراق برای صادرات گاز و تاثیر آن بر بازار ایران اظهار داشت: در شرایط فعلی مسئله انرژی و بخصوص گاز به عنوان یکی از موضوعات مهم تجاری و امنیتی در جهان نقش خود را پیدا می‌کند، باتوجه به مصارف صنعتی و خانگی نیاز کشورها به واردات گاز زیاد شده به طوری که شاهدیم اکنون صادرات گاز روسیه به اروپا و بخصوص آلمان نقش بسیار مهمی در مبادلات تجاری و امنیتی دارد.
وی افزود: در شرایط فعلی ایران مهمترین تامین‌کننده گاز عراق است اما دو مسئله وجود دارد یکی اینکه تنوع واردات برای عراق مهم است که جز ایران از کشورهایی مثل قطر به عنوان بزرگترین تولیدکننده گاز در منطقه استفاده کند و موضوع بعدی نوع قیمت‌گذاری است، به نظر بنده پروژه انتقال گاز از قطر به عراق علاوه بر مسائل اقتصادی؛ سیاسی هم هست زیرا دولت عراق و کشورهای عربی سعی دارند وابستگی به خط گازی ایران را کمتر کنند تا ایران نتواند از این موضع در معادلات سیاسی عراق استفاده کند.
این کارشناس حوزه انرژی در ادامه با اشاره به اهداف کشورهای منطقه برای حذف ایران از معادلات گاز گفت: ترک‌ها در نظر دارند وابستگی گاز از ایران را کم کنند و از آذربایجان و روسیه گاز خود را وارد می‌کنند، عراق هم همین نظر را دارد و وارد مذاکره با قطر شده، خط لوله صلح بین پاکستان و هند هم که منتفی شد، یعنی همه کشورها سعی دارند وابستگی به ایران از گاز کمرنگ شود.
وی خاطرنشان کرد: ما اکنون از ترکمنستان سواپ گاز داریم اما اگر خط لوله آذربایجان راه بیفتد و رژیم حقوقی خزر حل شود سواپ هم منتفی می‌شود، اکنون ما از ارمنستان برق وارد و گاز صادر می‌کنیم اما اگر خط لوله آذربایجان راه بیفتد مطمئنا ارمنی‌ها سعی می‌کنند از خط لوله گاز آذربایجان استفاده کنند و با ما تهاتر نداشته باشند، بنابراین در شرایط حاضر مهمترین مسئله کشورها حذف ایران از انرژی و نفت و گاز منطقه است و این مسئله به انحای مختلف از جمله تحریم و یا بصورت چراغ خاموش توسط کشورهای همسایه در حال انجام است.
مومنی در ادامه به بازار اروپا اشاره و تصریح کرد: اروپا نفت را به طرق مختلف از مسیر دریای خزر و یا افریقا و امریکا تامین می‌کند، اما مسئله گاز استراتژیک است چون صنایع و منازل به شدت به گاز وارداتی از روسیه وابسته است، حدود 40 درصد گاز اروپا و 60 درصد نیاز آلمان از روسیه تامین می‌شود، این کشور در طول سال‌های گذشته سعی کرده اعمال نفوذ کند، خط لوله نورداستریم1 که از روسیه- اوکراین عبور و به اروپا می‌رفت به خاطر اختلافات با اوکراین چندین بار قطع و یا دچار مشکل شد، به همین دلیل روس‌ها نورداستریم2 را احداث کردند که اوکراین در مسیر عبوری نباشد، درواقع روسیه بشدت به پول گاز صادرتی متکی است و درآمدهای چندین میلیاد دلاری از این حوزه دارد و به هر قیمتی دنبال حفظ بازارهای آن است.
وی در ادامه با اشاره به پشت‌پرده اصلی جنگ‌های منطقه با موضوع گاز بیان داشت: اروپا یک استراتژی داشت و آن اینکه که گاز قطر از طریق سوریه به اروپا منتقل شود و به همین جهت مطالعه و سرمایه‌گذاری‌هایی داشت در این خصوص انقلاب‌های رنگی و سرنگونی دولت اسد در پشت‌پرده مطرح شد، اما روس‌ها با اطلاع از این موضوع که در صورت انتقال خط لوله گاز قطر به اروپا دیگر نیازی به خط نورداستریم یک و دو نخواهد بود، اهرم فشارشان از بین رفته و درآمد چندین میلیارد دلاری را نیز از دست خواهند داد شروع به ایجاد اختلال کردند و با ایجاد پایگاه در بندر طرطوس سوریه درصدد تصرف شاهراه برآمدند تا اجازه ندهند اروپا بتواند از آن مسیر گاز را انتقال دهد.
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: یکی از دلایل حضور روسیه در سوریه و حمایت از بشاراسد و قراردادهای نظامی و امنیتی این بود که بدون اجازه روسیه هیچ خط لوله گازی به اروپا نرود، واقعیت جنگ 44 روزه قره‌باغ نیز این است که روس‌ها به بهانه آزادسازی مناطق اشغالی سعی در کنترل خط لوله گاز از مسیر خزر و ترانزیت را داشته‌اند.
وی تاکید کرد: در هر حال اروپا با ایران هم نمی‌تواند وارد مذاکره گازی شود چون ایران تحریم است، ضمن اینکه روس‌ها برای هر مسیری که امکان تهیه گاز برای اروپا باشد بحران‌سازی می‌کنند. علاوه بر آن بحث صادرات یک بحث فنی است. سوال اینکه آیا ما ظرفیت صادرات داریم یا خیر؟ آیا تکنولوژی داریم؟ آیا تحریم لغو می‌شود؟ آیا امکان جذب سرمایه خارجی داریم؟ آیا مشتری مثل ترکیه داریم که بتوانیم قرارداد بلندمدت منعقد کنیم؟ آیا مسئله سوئیفت حل می‌شود؟
ایلنا
