اردیبهشت ۹۷ بود که با بازگشت تحریمهای آمریکا علیه ایران دو شرکت بزرگ لوازم خانگی کرهای علیرغم داشتن سهم چشم گیری از بازار لوازم خانگی ایران، با بدعهدی تصمیم به خروج رسمی از بازار کشور گرفتند.
با خروج این دو برند از بازار داخلی، تولیدکنندگان داخلی مجالی برای تنفس پیدا کردند و توانستند با استفاده از فرصت پیش آمده، رکوردهای خوبی در تولید لوازم خانگی ثبت کنند و با سرمایه گذاریهای جدید و عظیمی که در حوزه «تحقیق و توسعه» و توسعه خطوط تولید انجام شد، به تدریج خلأ کرهای ها را در بازار پر کردند و توانستند تعمیق ساخت داخل را به بالای ۷۰ درصد برسانند. با این حال هم اکنون تولیدکنندگان لوازم خانگی در تأمین برخی مواد اولیه دچار مشکل شدهاند و با توجه به محدودیتهای ارزی، واردات به سختی انجام میشود.
مشکلات در تأمین مواد اولیه و گران بودن اغلب این کالاها، در حالیست که دولت سیزدهم تاکید بسیاری بر صادرات لوازم خانگی دارد و آنطور که وزارت صمت برنامهریزی کرده «باید تا سال آینده در حوزه لوازم خانگی نسبت صادرات به واردات به ۵۰ درصد برسد و در سال ۱۴۰۲ به یک تراز متعادل برسیم و در سال ۱۴۰۴ صادرات حداقل ۲ برابر واردات شود.»
مشکل تأمین مواد اولیه هنوز حل نشده است
در این رابطه عباس هاشمی دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در گفتوگو با خبرنگار مهر، در مورد وضعیت تأمین مواد اولیه لوازم خانگی، اظهار کرد: بخش قابل توجهی از مواد اولیه از داخل تأمین میشود اما به طور کلی مشکلات مربوط به تأمین مواد اولیه، مسئلهای نیست که به صورت مقطعی حل شود. در حال حاضر در تأمین پلیمر ABS بیشترین مشکل را داریم. این ماده که اغلب برای تولید قطعات داخلی یخچال مورد استفاده قرار میگیرد تنها توسط دو واحد پتروشیمی تولید میشود و متأسفانه عرضه این ماده اولیه کافی نیست و همین کمبود عرضه باعث افزایش قیمت میشود. همچنین در تأمین ورق پیش رنگ شده و ورق هات لمینیت نیز مشکل داریم.
وی افزود: عدم تأمین به اندازه این مواد روی کیفیت نهایی کالا نیز اثر میگذارد؛ از سویی دیگر تولید داخلی این مواد نه تنها کافی نیست بلکه در کیفیت نیز تعریفی ندارد.
تعدیل تعرفه واردات مواد اولیه لوازم خانگی از سال ۱۴۰۱
هاشمی گفت: از وزارت صمت درخواست کردیم که تا زمانی که ظرفیت سازی مناسبی در تولید داخل صورت نگرفته، تعرفهها را متناسب با میزان تولید تعدیل کنند تا واردات مواد اولیه مورد نیاز تسهیل شود. وزارت صمت پیشنهاد را به کمیسیون ماده یک تحویل میدهد و احتمالاً از ابتدای سال ۱۴۰۱ واردات این مواد تسهیل خواهد شد.
وی تاکید کرد: وقتی مواد اولیه مورد نیاز تأمین شود هم تولید افزایش مییابد و هم منجر به افزایش کیفیت میشود و تولیدکننده نیز به راحتی میتواند مواد اولیه را تأمین کند.
بزرگترین مشکل صادرات لوازم خانگی، رفع تعهد ارزی است
هاشمی در مورد صادرات لوازم خانگی نیز با بیان اینکه فردا با وزیر صمت جلسهای در این رابطه داریم، گفت: بزرگترین مشکل در مسیر صادرات لوازم خانگی رفع تعهد ارزی است. این مشکل برای واحدهایی که عمق ساخت داخل بیشتری دارند، گستردهتر است و این واحدها مورد ظلم واقع شدهاند.
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران تصریح کرد: قیمتهای خرید مواد اولیه تولید داخل بر اساس قیمتهای جهانی و نرخ روز ارز در بازار آزاد محاسبه میشود؛ یعنی واحد تولیدی مواد اولیه ایرانی را با قیمت ارز آزاد می خرد و اگر صادراتی انجام دهد باید ارز حاصل از صادرات را با نرخ نیما که ۵-۴ هزار تومان با بازار آزاد تفاوت دارد، در سامانه نیما عرضه کند؛ در حالی که محصول با نرخ ارز آزاد تولید شده است.
هشدار نسبت به برچیده شدن صادرات لوازم خانگی
وی گفت: تداوم این شرایط منجر به برچیده شدن صادرات لوازم خانگی خواهد شد. میگویند اقتصاد باید درونزا و برونگرا باشد اما از آن طرف واحدها شدیداً تحتالشعاع تصمیمات دولت هستند و نمیتوانند به راحتی کار کنند.
هاشمی در مورد میزان صادرات لوازم خانگی، اظهار کرد: در ۱۰ سال گذشته میانگین صادرات ۲۷۰ میلیون دلار بوده است؛ گاهی این عدد به ۳۴۰ میلیون دلار و گاهی به ۱۸۰ میلیون دلار رسیده است اما میانگین همان ۲۶۰ تا ۲۷۰ میلیون دلار است.
دبیر انجمن صنایع لوازم خانگی ایران تاکید کرد: این اعداد برای لوازم خانگی ایران مناسب نیست. طبق برنامه وزارت صمت باید تا ۲ سال دیگر ۵۰ درصد ارزی را که استفاده میکنیم از محل صادرات کسب کنیم. بنابراین برنامه دولت باید به سمت تسهیل و افزایش صادرات باشد. این مساله یک امر الزامی بوده و تعارف بردار نیست.
مهر