عبدالرحیم گواهی دبیرکل اسبق سازمان همکاری اقتصادی (اکو) با تاکید بر اینکه اجلاس سران اکو فرصت خوبی است که به بهانه آن کشور‌های بزرگ منطقه گردهم آمده و رایزنی کنند، گفت: اصل اجلاس را در جهت اهداف اکو آنقدر مهم نمی‌دانم که جلسات جانبی نشست در راستای کم کردن تنش بین اعضا اکو می‌تواند موثر و مفید باشد.
وی معتقد است که اوضاع منطقه و جهان از زمان تاسیس اکو فرق زیادی کرده است. یک روزی این سازمان و سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان بازوی آمریکا در منطقه بودند، اما اکنون این سه کشور چیزی به اسم اشتراک کامل در دوستی با آمریکا ندارند، ایران که مطلقا ارتباطی نداشته و حتی خصومت هم دارد. دو کشور دیگر یعنی ترکیه و پاکستان نیز به نحوی رویکردهایشان متفاوت است. از مسائل سوریه در نظر بگیرید تا عرب‌هایی که خیلی از آن‌ها با ما دوستی ندارند و نزدیکی غیر قابل انکار پاکستان با طالبان و... همه این‌ها باعث شده که به طور کلی شرایط فرق داشته باشد.
دبیرکل اسبق اکو می گوید: اگر همه سران کشور‌های عضو در سطح روسای جمهور شرکت کنند و نخست وزیر و معاون اول نفرستند فرصت خوبی است تا بتوانند در مورد مسائل دو جانبه نیز رایزنی و گفت‌وگو کنند، مثلا رئیس جمهور کشورمان در مدت برگزاری اجلاس فرصت پیدا می‌کند تا با علی اف رئیس جمهور آذربایجان نیز درباره مسائل به وجود آمده گفت‌وگو کند، بنابراین اجلاس سران اکو فرصت خوبی است که به بهانه آن کشور‌های بزرگ منطقه گردهم آمده و رایزنی کنند، در واقع اصل اجلاس را در جهت اهداف اکو آنقدر مهم نمی‌دانم که جلسات جانبی نشست در راستای کم کردن تنش بین اعضا اکو می‌تواند موثر و مفید باشد.
اکو یک سازمان منطقه‌ای دولتی محسوب می‌گردد که در سال ۱۹۸۵ از سوی ایران، پاکستان و ترکیه با هدف پیشبرد همکاری‌های اقتصادی، فنی و فرهنگی میان کشور‌های عضو تاسیس شد. اکو در واقع جانشین سازمان همکاری منطقه‌ای برای توسعه (RCD) می‌باشد که از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۹ موجودیت داشت. در سال ۱۹۹۲، سازمان هفت عضو کشور جدید را به عضویت پذیرفت که عبارتند از: افغانستان – آذربایجان، قزاقستان – قرقیزستان – تاجیکستان – ترکمنستان و ازبکستان.
گواهی درباره اینکه چرا تاکنون اکو نتوانسته جایگاه و دستاورد‌های قابل قبولی در سطح جهان داشته باشد، می گوید: حجم روابط اقتصادی خودمان با کشوری مثل ترکیه یا آذربایجان را با حجم روابط امارات و آمریکا مقایسه کنید. چرا باید حجم روابط ما با ترکیه با این همه امکاناتی که داریم در این سطح باشد یک کالا از ایران به ترکیه رفته بعد از آنجا با تغییر اسم به کشور دیگری ارسال می‌شود در حالی که باید تفاهم منطقی وجود داشته باشد.
منطقه اکو از دورنمای روشن تجاری برخوردار است. علیرغم ترکیب جمعیتی جوان آن، اکو در قالب یک سازمان موفق و خوش آتیه منطقه‌ای توسعه یافته است. جایگاه بین المللی آن رشدی فزاینده دارد. با وجود این، سازمان با چالش‌هایی در خصوص اهداف خود روبرو است. از همه مهمتر، منطقه فاقد زیر ساختار و نهاد‌های مناسبی است که سازمان بتواند اهداف توسعه‌ای خود را دنبال و از منابع موجود منطقه‌ای حداکثر استفاده را کرد.
این دیپلمات پیشین کشورمان همچنین گفت: در یک دوره دبیرکل اکو بودم، واقعیت این است که ترک‌ها و پاکستانی‌ها نمی‌گذاشتند فعالیت‌ها منطقی انجام شود، معتقدم ما باید کلان اندیشی کنیم. اکو یکی از جا‌هایی است که کلان اندیشی می‌خواهد، باید در این رویکرد جدی باشیم، در منطقه‌ای قرار داریم که همسایگان خواه ناخواه رویکردی به غرب دارند و هنوز غربی‌ها و در رأس آن‌ها آمریکا در تصمیمات حساس حضور دارند، تعاملات هند با آمریکا را ببینید. با این شرایط قدرت مانور ما کم می‌شود، آمار ما با همسایگان دور دست و برخی از همسایه‌ها با آمریکا نشان می‌دهد مشکل کار جای دیگری است، باید در تصمیمات مان بازنگری و تعدیل کنیم. اگر بخواهیم اکو را فعال کنیم و سیاست خارجی و تجارت خارجی مان را رونق دهیم باید به نوع رفتار اعتدال گرایانه برسیم. با تغییر رویکرد‌ها رونق و توسعه به وجود می‌آید و سرمایه گذاری‌ها افزایش پیدا می‌کند.
بیش از ۱۲ سال است که کشور‌های عضو اکو جهت تسریع در توسعه منطقه‌ای از طریق تلاش‌های مشترک خود همکاری می‌کنند. در کنار پیوند‌های نزدیک فرهنگی و تاریخی مشترک، کشور‌های عضو توانسته‌اند تا از روابط موجود زیر ساختاری و تجاری امید‌های خود را به واقعیت‌های ملموسی تبدیل کنند. اکو مبادرت به تعریف چندین پروژه بر اساس طرح‌های اولویت دار مبتنی بر همکاری کرده، که عبارتند از: انرژی – تجارت – حمل و نقل – کشاورزی و کنترل مواد مخدر.
