از امروز ۲۴ آبان ماه بیست و نهمین دوره هفته کتاب با شعار «جای خالی را با کتاب خوب پر کنیم» در سراسر کشور آغاز می‌شود. در این هفته هزار و ۳۰۰ برنامه مرتبط با حوزه کتاب برگزار می‌شود.
جلال صابری نژاد مدیرمسئول انتشارات آریترین، درباره برگزاری هفته کتاب و اجرای طرح پاییزه کتاب مصادف با این هفته ابراز کرد: برگزاری طرح پاییزه کتاب و مسابقات کتابخوانی در هفته کتاب در اقتصاد نشر تأثیری مقطعی می‌گذارد. در شرایط کنونی که فاصله میان برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به صورت فیزیکی افتاده است، برگزاری طرح پاییزه کتاب می‌تواند در اقتصاد نشر تأثیر بگذارد؛ اما کافی نیست.
وی ادامه داد: پایداری اقتصاد نشر یکی از عواملی است که می‌تواند در فروش کتاب تأثیر بگذارد. برنامه‌ریزی‌های جامع در زمینه کتابخوانی، ایجاد فرهنگ جامع کتابخوانی، برگزاری منظم برنامه‌های فرهنگی مرتبط با کتاب از طریق صداوسیما، مصاحبه با نویسندگان، تاریخ نگاران و افراد مرتبط با حوزه نشر از جمله اقداماتی است که می‌تواند در آوردن کتاب به سبد خانوار‌ها موثر باشد. این اقدامات باید در طول سال و زمانبندی مشخصی انجام شود.
مدیرمسئول انتشارات آریترین با اشاره به اینکه نباید برنامه‌های حوزه کتاب تنها به هفته کتاب منحصر شود، اظهار کرد: هیچ مستندی درباره تاریخ کتابخوانی و پایتخت کتاب ساخته نمی‌شود. تا به حال افرادی می‌خواستند در این زمینه مستند تولید کنند؛ اما مواردی از جمله بودجه و سازماندهی باعث شده به مرحله اجرا نرسد.
صابری نژاد ادامه داد: معمولاً یکی از عواملی که سد راه ساخت مستند در زمینه تاریخ کتابخوانی شده، بحث‌های هماهنگی بوده است. همواره نگاه مدیران ما به فعالیت در زمینه کتابخوانی به هفته کتاب محدود بوده است. این نگاه باید گسترده‌تر شود و مدیران، مشاوران فرهنگی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مقوله کتاب در دوره جدید نگاهی نو داشته باشند.
میزان تأثیرگذاری؛ مسئله‌ای مهم در برگزاری هفته کتاب
مجید باشعور مدیر مسئول انتشارات تایماز، با اشاره به اینکه هر عملی عکس العملی به همراه دارد از این رو برگزاری هفته کتاب در اقتصاد نشر تاثیر می‌گذارد، ابراز کرد: آنچه در این میان اهمیت دارد، میزان تأثیری است که برگزاری هفته کتاب در اقتصاد نشر می‌گذارد. گاهی این تأثیرگذاری زیاد و گاهی اندک است.
وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در اقتصاد نشر تاحدی تاثیر گذاشت که می‌توان آن را در طول سال برگزار کرد. این رویداد ادبی به جای یکبار، باید دوبار در سال برگزار شود. به جای اینکه حمایت‌های کوچکی از صنعت نشر شود، ناشر باید بتواند در هفته کتاب چهار اثرش را معرفی کند تا با تخفیف به مخاطب عرضه شود. یک کار جمعی مانند برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب می‌تواند در اقتصاد نشر اثر بگذارد.
کار‌های بزرگ جانی تازه به صنعت نشر می‌دهد
مدیرمسئول انتشارات آریترین با اشاره به اینکه تبلیغات سراسری، برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تاثیرگذارتر از هفته کتاب است اظهار کرد: در یک مرحله دانشجو، مولف و مدرس در ذهنش کتابخوانی و توجه به کتاب نهادینه می‌شود و می‌داند قرار است نمایشگاه مجازی کتاب برگزار شود. هفته کتاب و برنامه‌هایی از این دست تاثیر چندانی ندارند. برای اینکه بتوانیم جانی تازه به صنعت نشر بدهیم نیاز داریم کار‌های بزرگی برای این صنعت انجام شود.
کتابخوانی
باشعور بیان کرد: چهار نفر در هفته کتاب در زمینه کتابخوانی مطلبی می‌گویند. ذهن مردم یک لحظه درگیر می شود. نمی‌گوییم این دست برنامه‌ها برگزار نشود اما این دست برنامه‌ها در کنار نمایشگاه مجازی کتاب برگزار شود. ما نیاز داشتیم نمایشگاه مجازی کتاب تهران در شهریور ماه هم برگزار شود. این مسئله در فروش کتاب‌های دانشگاهی، آموزشی و کمک آموزشی تاثیر زیادی می‌گذاشت.
برنامه‌های هفته کتاب گرهی از کلاف صنعت نشر بازنمی کند
کامران شرفشاهی، مدیرمسئول انتشارات تجلی مهر با اشاره به اینکه غالباً برنامه‌هایی که در هفته کتاب برگزار می‌شود، همان برنامه‌هایی است که هرساله در این ایام برگزار می‌شود، گفت: بخشی از برنامه‌های هفته کتاب جنبه تکراری و تشریفاتی دارد. به قول معروف برای خالی نبودن عریضه برگزار می‌شود. در واقع می‌توان گفت چنین برنامه‌هایی در حال حاضر باتوجه به بحرانی که گریبانگیر صنعت چاپ و نشر و مسئله کتابخوانی در جامعه ما شده است، بیشتر جنبه بزرگنمایی دارد و گره چندانی از کلاف سردرگمی که سال هاست، با آن دست به گریبان هستیم، نمی‌گشاید.
وی ادامه داد: انتظار داشتیم دولت جدید با آن همه ادعایش حداقل در این مدت قدم‌های اساسی تری در زمینه صنعت نشر برمی داشت. اکنون باوجود اینکه صد روز از روی کار آمدن مسئولان فرهنگی جدید می‌گذرد؛ هنوز شاهد اقدام‌های عملی و موثری در زمینه رفع مشکلات و موانع سر راه صنعت نشر؛ همچنین بحران فرهنگی که مخاطبان با آن دست به گریبان هستند، دیده نشده است.
به حل مافیای بازار کاغذ و سایر ملزومات چاپ توجه شود
مدیرمسئول انتشارات تجلی مهر با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد تیم جدید هم دنباله روی همان حرکت‌های تشریفاتی و معمولی گروه‌های سابق هستند، تصریح کرد: در حال حاضر اقدامات فراوانی وجود دارد که سال هاست، همچنان متوقف مانده. از جمله آن‌ها می‌توان به وجود مافیای بازار کاغذ و دیگر ملزومات صنعت چاپ، سامان دادن به بخش کتاب، حمایت جدی از ناشران و کتابفروشان و پدید آوردن شرایطی برای دلگرم کردن پدیدآورندگان کتاب به همراه توسعه کتابخانه‌های شهری و روستایی و انبوهی از اقدامات دیگر اشاره کرد که باید به آن بیشتر توجه شود.
شرفشاهی ادامه داد: وقتی که هر روز شاهد تعطیلی کتابفروشی‌ها و تغییر شغل آن‌ها هستیم، وقتی که قیمت کتاب روز به روز افزایش پیدا می‌کند و کتاب از سبد بسیاری از خانواده‌های ایرانی حذف می‌شود، برگزاری هفته کتاب چه دردی از کسانی درمان می‌کند که نمی‌توانند کتاب را با قیمت‌های فعلی تهیه کنند.
برگزاری هفته کتاب؛ چرخ صنعت نشر را به گردش درمی آورد؟
وی با اشاره به تأثیرگذاری اقدامات در صنعت نشر ابراز کرد: وقتی که هیچ تعاملی میان دستگاه‌های حوزه نشر با پدیدآورندگان، ناشران و دیگر دست اندرکاران حوزه نشر انجام نمی‌شود، قطعاً نمی‌توان آینده روشنی را برای این حوزه پیش بینی کرد. برخی مسئولان همچنان دنباله روی اقداماتی هستند که قرار است تنها گزارش عملکردشان را با آمار‌های بالا به مردم ارائه دهند.
آنچه در صنعت نشر بیش از همه مسائل دیگر حرف اول را می‌زند، اقداماتی است که بتواند گرهی از مشکلات اساسی این صنعت باز کند. اقدامات کوتاه مدت نمی‌تواند این صنعت را به رونق سال‌های قبل برگرداند. دورانی که کتاب‌های کاغذی با شمارگان ۵ هزار نسخه‌ای منتشر می‌شد و جوابگوی بخشی از نیاز جامعه بود.
