سال ۱۴۰۰ برای صنعت سیمان ایران، سالی پر از اتفاق‌های گوناگون بوده که آن را نقل محافل بسیاری کرد. بحث چند ساله عرضه سیمان در بورس کالا و انجام معاملات خرید و فروش آن تحت نظر این سازمان بالاخره در سال جاری و در روزهای پایانی دولت دوازدهم عملی و رسما الزامی شد.
از سوی دیگر همزمان با آغاز فصل تابستان و محدودیت‌های تامین برق، برق صنایع به ویژه سیمان و فولاد به صورت نسبی قطع و فعالیت‌ها با محدودیت بسیار همراه شد. این موضوع تولید سیمان را در تابستان جاری به نسبت ماه‌های پیش از آن بسیار کاهش داد. در نتیجه با توجه به پرکاربرد بودن سیمان، بازار تا حدودی با کمبود مواجه شد که در نهایت این کمبود، خود را در قالب افزایش قیمت حتی تا ۱۰۰ هزار تومان به ازای هر پاکت نشان داد که البته با کاهش دما و رفع محدودیت برق صنایع، قیمت آن دوباره تعدیل شد.
در این بین با توجه به نیاز بالای داخل به سیمان و کاربردی بودن آن، مسائلی همچون منع صادرات سیمان توسط برخی فعالان صنایعی که از سیمان به عنوان مواداولیه استفاده می‌کنند، مطرح شد و برخی توصیه کردند که به‌جای صادرات سیمان با قیمت‌هایی که اصلا به صرفه نیست، بهتر است از آن در داخل استفاده شود. به ادعای این دسته از افراد، صادرات سیمان در شرایط فعلی با توجه به هزینه های بالای تولید آن نوعی خیانت است.
همچنین برخی معتقدند که ورود سیمان به بورس کالا با نیت‌های سیاسی و افزایش مجدد جذابیت این بازار سهام در جهت بالا بردن شاخص سهام به ویژه در دولت قبل صورت گرفته است.
براین اساس در این گزارش موضوعات مطرح شده، از دید یک فعال صنعت تولید سیمان، یک تحلیلگر بازار سرمایه، یک فعال حوزه فروش سیمان و در نهایت معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
صادرکنندگان با چه رویی سیمان صادر می‌کنند؟!
علی‌اصغر کیهانی- بنیانگذار صنعت نوین بتن در ایران- ضمن تاکید براینکه مشکلات ساختاری صنعت سیمان و آشفتگی‌های بازار تنها بخشی محدود از فاجعه بزرگی از رانت‌های پنهان نفتی طی سال‌های اخیر در کشور ماست به ایسنا گفت: صادرات سالانه بیش از ۳۰ میلیون تن سیمان با توجیه ارزان بودن قیمت سوخت و انرژی و همچنین فراوانی و ارزانی منابع معدنی در ایران هدف‌گذاری شد؛ غافل از اینکه حتی تصمیم‌گیران ما نمی‌دانند که سوخت و انرژی در همه دنیا قیمت مشخصی دارد.
وی تصریح کرد: بالغ بر ۲۲ دلار انرژی را می‌سوزانیم تا محصولی تولید کنیم که آن را با نصف قیمت بفروشیم. ماه گذشته یکی از نمایندگان سازمان تعزیرات اشاره کرد که کارخانه‌های سیمان تنها هزینه یک بیستم قیمت سوخت جهانی و یک شصتم گاز را می پردازند. در حال حاضر قیمت سیمان در ترکیه ۲۸ تا ۳۰ دلار است اما این‌ها تا چه میزان منابع ما را مصرف و سیمان را به قیمت کمتر از نصف صادر می‌کنند؟ ضمن اینکه برای تولید هر تن سیمان حجم قابل توجهی آلودگی سوختی وارد محیط زیست می‌شود؛ به طوری که به ازای تولید هر تن سیمان، یک تن انواع گاز گلخانه‌ای وارد محیط زیست و قریب به دو تن انواع مواد معدنی از طبیعت برداشت می‌شود.
کیهانی ضمن اشاره به اینکه متاسفانه کارخانه‌های سیمان در این رابطه هیچگاه همه حقیقت را بیان نمی‌کنند، گفت: سیمان از جنس انرژی است و در تولید هر تن سیمان ۱۲۵ لیتر سوخت فسیلی و ۱۱۰ کیلووات ساعت برق مصرف شده است که این‌ها در ایران با یارانه ۸۵ درصدی در اختیار صنایع قرار می‌گیرد؛ لذا این کارخانه‌ها از ارزان بودن قیمت سوخت در داخل کشور سوء استفاده می‌کنند. بنابراین صادرات سیمان را بهتر است سرقت انرژی بدانیم. چنانچه قیمت انرژی تحویلی به کارخانه‌های سیمان را با نرخ‌های جهانی حساب کنیم، کارخانه‌های سیمان در ایران نسبت به تمام کارخانه‌های سیمان دنیا، دارای حاشیه سود بالاتری هستند.
وی ادامه داد: قیمت سیمان صادراتی ایران در سال ۱۳۹۷ به ازای هر تن تنها ۱۲ تا ۱۴ دلار و قیمت کلینکر صادراتی ایران نیز در پنج سال گذشته به ازای هر تن زیر ۱۲ دلار بوده است. این در حالیست که برای تولید هر تن کلینکر، بیش از ۲۲ دلار یارانه سوخت داده شده است و به عبارتی صادرات سیمان، نوعی رانت پنهان نفتی است. بدتر نیز این است که بابت صادرات سیمان منت هم می‌گذارند. اما سوال اینجاست که چه چیزی صادر شده است؟ کارخانه‌های سیمان بایستی به‌جای صادرات، به دنبال این باشند که سیمان در کشور خودمان با توجه به هزینه‌های بالای تولید، بهینه مصرف شود. راه‌های زیادی وجود دارد که بتوان مصرف سیمان را در داخل گسترش داد و سیمان را در داخل مصرف کرد.
مرورگر شما از ویدئو پشتیبانی نمی‌کند. فایل آن‌را از اینجا دانلود کنید:
بنیانگذار صنعت نوین بتن ایران در رابطه با ورود سیمان به بورس کالا، گفت: دلایلی برای ورود سیمان به بورس کالا و انجام تمام معاملات در این کانال مطرح شد که از نظر بنده اصلا درست نیست. عنوان شده است که این کار در جهت شفاف‌سازی صورت گرفته است؛ در صورتی در حقیقت شفاف‌سازی وجود ندارد. کسی که امروز از بورس کالا سیمان خریداری می‌کند و آن را به یک دلال می‌فروشد و او به دیگری، چه شفافیتی ایجاد می‌کند؟ مگر ندیدیم هزاران کارت بازرگانی به‌نام پیرزن‌ها و پیرمردها صادر شده بود؟ چه اطمینانی وجود دارد که بازهم از این دست اتفاق‌ها رخ ندهد؟
وی افزود: اما از سوی دیگر کارخانه‌داری که مستقیم از کارخانه سیمان خرید می‌کند، بیشتر شفاف و قابل شناسایی‌تر است. مالیات، بیمه و نظایر آن مشخص است. متاسفانه با این روش شاید در آینده سیمان قاچاق هم بشود. ضمن اینکه همانطور که بارها اشاره شده، ممکن است مصرف سیمان در کشور استاندارد نباشد و به همین دلیل سازمان استاندارد ورود و مداخله کرد و به صراحت اعلام کرد که مخالف ورود سیمان به بورس کالاست. سیمان بایستی مصرف استاندارد داشته باشد و در کارخانه‌های بتنی توزیع شود اما با این روش خرید از بورس، مصرف‌کننده سیمان بایستی با چندین مصرف‌کننده و بعضا دلال رقابت کند.
کیهانی تصریح کرد: از سوی دیگر برای سیمان قیمت پایه تعیین می‌کنند. اگر واقعا قرار است تولیدکننده، همه سیمان خود را عرضه کند، قیمت هم پایین می‌آید؛ اما چگونه مشخص می شود که همه تولید خود را عرضه کرده است؟ ممکن است بخشی را عرضه و الباقی را پاکتی توزیع کند. سیمان فله‌ای بایستی تولید و به کارخانه‌های بتن تحویل شود تا سازه‌ها، مدرسه‌ها و... ساخته شود و بار آن هم روی دوش کارخانه‌های بتن است و اینگونه معلوم نیست که سیمان کجا می‌رود. اما بتن مورد استفاده در بسیاری از ساخت و سازها را ما بایستی تامین کنیم؛ لذا بایستی سیمان به درستی تحویل کارخانه‌های بتن شود تا تولید استاندارد داشته باشیم. این روزها سیمان قیمت متفاوتی دارد و مسئولان خرید ما سوال می‌کنند با قیمت پایه خرید کنیم یا هر قیمتی که تعیین شد؟ بنابراین ممکن است یک روز دلال‌ها قیمت را بالا برده و ما مجبور به خرید با قیمت اعلامی باشیم و یک روز هم خبری از دلالان نیست و خرید با قیمت پایه انجام می‌شود.
وی ضمن تاکید مجدد براینکه با ورود سیمان به بورس این امکان وجود دارد که سیمان استاندارد مصرف نشود، گفت: تنها بخشی از سیمان تولیدی آن هم با واسطه‌گری به دست ما می‌رسد
طبق مصوبه هیات وزیران، توزیع سیمان در کنار تولید و مصرف آن مشمول مقررات استاندارد اجباری است و کارخانه‌ها همانطور که در بخش تولید سیمان ملزم به رعایت استانداردهای ملی مربوطه هستند، در مرحله توزیع سیمان نیز باید دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های ابلاغی سازمان استاندارد را رعایت کنند.
این تولیدکننده اعلام کرد: ما با قیمت‌های مختلف خرید می‌کنیم، ولی با چه قیمتی باید بفروشیم؟ بایستی ثبات وجود داشته باشد. حساب‌گران صنعتی کارخانه‌ها، قیمت را تعیین کنند و با همان قیمت و احتساب سود، سیمان را به صنف بتن‌سازان، بناها و... بفروشند. ما به شدت مخالف ورود سیمان به بورس کالا بوده و هستیم. در آینده خواهیم دید که کارخانه‌های سیمان هر زمان بخواهند سیمان عرضه می‌کنند و هرگاه تمایل داشته باشند، خبری از عرضه نخواهد بود.
کیهانی یادآورد شد: تجربه نشان داده است که سال‌ها پیش نیز هرگاه قیمت سیمان کمی متعادل می‌شد، صبح روز بعد شایعه می‌شد که تولید یک کارخانه سیمان متوقف شده است و به محض پخش این شایعه قیمت سیمان بالا می‌رفت. ما سیمان به اندازه کافی داریم اما ایمان نداریم! برخی تنها به جیب خود فکر می‌کنند. سیمان وارد بورس شد تا شاخص‌های بورس بالا برود.
از ورود سیمان به بورس راضی هستیم
در رابطه با موارد مطرح شده، اسدالله کشاورز- معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت به ایسنا گفت: همانطور که بارها اعلام شد، قطعی‌های برق سبب شد که قیمت سیمان به شدت افزایش یابد و در نتیجه تنها راهی که می‌توانستیم بازار را کنترل و بساط دلال‌بازی‌ها را جمع کنیم، این بود که تمامی زنجیره از تولیدکننده تا مصرف‌کنندگان خرد را به سمت بورس کالا سوق دهیم. خوشبختانه دیدیم که نتیجه مطلوب هم داشت و در حال حاضر سیمان به قیمت پیش از قطعی‌های برق رسیده و مشکلات حل شده است. همچنین می‌توان گفت که دلال‌بازی‌ها تقریبا از بین رفته است و دیگر کسی نمی‌تواند اقدام به خرید و انبار سیمان کرده و زمینه افزایش قیمت را فراهم کند.
وی تاکید کرد: این کار نه‌تنها هیچ هدف سیاسی نداشته بلکه در جهت کنترل بازار و ایجاد شفافیت بوده است و مهمتر اینکه سیمان به دست مصرف‌کننده اصلی برسد. در حال حاضر همه تولیدکنندگان سیمان وارد بورس شده و ثبت‌نام خود را تکمیل کرده‌اند. تعدادی از مصرف‌کنندگان و عاملان فروش خرد باقی مانده اند که آن‌ها نیز به تدریج وارد می شوند. تنها بحث تعدادی از پروژه‌های عمرانی که ممکن است در آینده آغاز شود، وجود دارد که اجراکنندگان آن نیز می‌توانند در زمان نیاز، ثت‌نام و خرید خود را انجام دهند.
معاون معدنی وزارت صمت خاطر نشان کرد: باتوجه به اینکه دیگر هیچگونه امکان عرضه خارج از بورس وجود ندارد، تخلفی صورت نخواهد گرفت. در این صورت زمانیکه عملا فروش خارج از سیستم انجام نشود، خریداری هم خارج از این سیستم وجود ندارد و تمامی معاملات شفاف انجام می‌شود.
کشاورز در رابطه با صادرات سیمان نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه در کشور در حوزه سیمان، مازاد تولید وجود دارد و نمی‌توان آن را انبار کرد، اگر صادرات صورت نگیرد، سیمان تولیدی در بازار داخل مشتری نخواهد داشت. کارخانه‌های سیمان پس از عرضه در بورس، چنانچه مشتری و تقاضا نداشته باشند، مجاز به صادرات خواهند بود. تمامی مصرف‌کنندگان سیمان هم وارد بورس کالا و عضو سامانه جامع تجارت شده‌اند و می‌توانند به هر میزان که نیاز داشته باشند، سیمان مورد نیاز خود را دریافت کنند. سیمان مازاد بر عرضه که مشتری ندارد به صادرات اختصاص خواهد یافت.
کشاورز صادرات سیمان با ریال را رد کرد و گفت: تمامی کالاهای صادراتی اعم از سیمان و فولاد و... تحت کنترل هستند و با ارز کشورهای مقصد به قروش می رسد و ما نیز رصد می‌کنیم که ارز صادراتی حتما باز گردانده شود. در مورد نرخ‌های صادراتی نیز به‌ویژه در حوزه سیمان نمی‌توان گفت که این کار به صرفه نیست اما توجیه بسیار پایینی دارد. به هر حال بالغ بر ۱۰ میلیون تن مازاد نیاز بازار داخل، تولید داریم که قابل انبار شدن نیست. همچنین برای آنکه بتوانیم مراودات بین کشورهای همسایه را حفظ کنیم، بایستی صادرات داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است این صادرات سود چندانی نداشته باشد اما به سبب حفظ جایگاه ایران در جامعه بین‌اللملی مجبوریم این کار را انجام دهیم. البته این بدان معنا نخواهد بود که نیاز بازار بی‌پاسخ خواهد ماند. تولیدکنندگان اجازه صادرات حتی یک کیلوگرم غیر از آنچه که در بورس عرضه می‌شود را ندارند، مگر آنکه در بورس کالا تقاضایی برای آن وجود نداشته باشد.
بهترین مکان عرضه سیمان بورس کالاست اما به شرط نظارت
در این رابطه فردین آقابزرگی- تحلیلگر بازار سرمایه- نیز ضمن تاکید بر اینکه تشخیص دستاوردها و نتایج حاصل بر اثر ورود یک محصول به بورس کالا یا ایجاد سازوکاری که عمدتا مبتنی بر ادبیات اقتصادی عرضه و تقاضا باشد، از جمله تحلیل‌هایی است که زمان‌بر خواهد بود، اظهار کرد: لازمه این دست اقدامات، انجام آن‌ها به صورت شفاف و در محیط نقدشوندگی است و بدین ترتیب بهترین مکان بورس کالاست اما چنانچه تبعاتی هم در زمینه افزایش سرمایه‌گذاری در صنعت سیمان یا بازار سرمایه داشته باشد، می‌تواند ناشی از این تصمیم (انجام تمامی معاملات در بورس کالا) باشد که البته قرار گرفتن در این مدار، جزو وظایف دستگاه‌های نظارتی و کنترلی است.
وی افزود: در حقیقت هر محصولی با توجه به نظام عرضه و تقاضا، اگر دارای شکاف قیمتی در کارخانه و بازار آزاد باشد، بهترین مکانی که می‌تواند آن را ساماندهی کند، بورس کالاست؛ لذا به اعتقاد بنده، این فرآیند (ورود سیمان به بورس کالا) نه‌تنها ایجاد جذابیت کاذب نخواهد کرد، بلکه به منزله احقاق حق سهامداران شرکت‌های سیمانی خواهد بود. اینکه تا پیش‌از این برخی مجبور بودند محصولات خود را به قیمت پایین‌تر از بازار آزاد عرضه کنند، خودش فضای رانت برای عده‌ای فراهم می‌کرد تا از این فرصت استفاده کنند.
این تحلیلگر بازار سرمایه فرآیند ورود سیمان به بورس کالا مشروط به دید نظارتی و مدیریتی را فرآیندی مطلوب و تصمیمی درست دانست و گفت: بازار بورس و بازار سرمایه در خصوص پذیرش محصولات و انجام معاملات در بورس کالا به شفافیت و افزایش گردش مالی و نقدشوندگی محصول کمک خواهد کرد اما اینکه این کار با هدف بالا بردن شاخص بازار سهام صورت گرفته باشد، به نظر من درست نیست.
ورود سیمان به بورس کالا؛ تصمیمی درست اما زودهنگام
مهدی زندی- فعال حوزه فروش سیمان- نیز در این رابطه ضمن اشاره به اینکه تصمیم عرضه تمام سیمان در بورس کالا در اواخر دولت قبل نهایی و به دولت جدید وصل شده است، گفت: مسلما بحث سیاسی بودن آن بسیار مطرح شد اما در حقیقت این موضوع ارتباطی به دولت نداشت و اقدامی نیازمند جسارت خاص بود تا عملی شود. چند سالی هست که ورود سیمان به بورس کالا مطرح است اما تاکنون هیچکس جسارت اجرای آن را نداشت. اما از آنجایی که معمولا در کشور ما زمانی اهداف دنبال می‌شوند که هنوز بسترسازی لازم برای آن وجود ندارد، عملی شدن این تصمیم هم در بدترین بازه زمانی ممکن صورت گرفت.
وی افزود: متاسفانه این اقدام بسیار خوب زودهنگام انجام شد. اقدام بزرگی صورت گرفت که منجر به شفافیت کامل خواهد شد اما زمانی این اتفاق افتاد که سیمانی‌ها با قطعی برق روبرو شدند و تا حدودی هم گاز قطع شد که منجر به مصرف مازوت شد و به نوعی قیمت سیمان بالا رفت.
این فعال صنعتی تصریح کرد: پس از ورود، تازه موانع و ایرادها خود را نمایان می‌کنند و پس از مواجه با چندین مشکل مدتی طول می‌کشد تا بسترهای لازم فراهم شود. ورود سیمان به بورس هم در همین وضعیت صورت گرفت؛ در صورتی که ابتدا بایستی بستر لازم فراهم و در وهله اول، ورود سیمان به بورس اطلاع رسانی می‌شد. لازم بود تمامی فعالان ابتدا نحوه فعالیت با این سیستم را فرا می‌گرفتند. در حال حاضر علیرغم اینکه چند ماهی است سیمان در بورس عرضه می‌شود، اما هنوز برخی مصالح فروشان تماس می‌گیرند که چگونه باید خرید کنیم؟ هنوز برخی مصالح فروشان ما فعالیت در بورس را بلد نیستند.
وی افزود: حتی برخی حاضر هستند با قیمت بیشتر سیمان را از کارخانه خریداری کنند؛ چراکه بلد نیستند در بورس کالا فعالیت کنند. یا حتی برخی هنوز نمی‌دانند از طریق همان سامانه سجام می‌توانند در این مقطع هم فعالیت کنند؛ در نتیجه مشخص است که بستر لازم ایجاد نشده بود و به یکباره سیمان وارد بورس شد که هر برداشتی از آن (با هدف شفافیت، سیاسی بود یا بالابردن شاخص بازار یا حتی اعلام یک قیمت مشخص) قابل استنباط است. حداقل شش ماه زمان برای آماده‌سازی شرایط لازم بود.
زندی ضمن تاکید براینکه چنانچه ورود سیمان پس از فراهم شدن بسترها و آموزش‌ها صورت می‌گرفت، نتیجه بسیار خوبی حاصل می‌شد، گفت: به یکباره فشار زیادی وارد شد تا هرطور که شده همه عرضه و تقاضا در بورس انجام شود.
این فعال صنعت سیمان تصریح کرد: البته که به صورت کلی نیز "بورس کالا" و "بورس سهام" دو مقوله جدا از هم هستند؛ لذا ورود سیمان به بورس ارتباطی با بازار سهام ندارد که بتواند در بالا بردن شاخص سهام تاثیرگذار باشد. "بورس سهام" اعتباری است و متقاضی سهمی از یک شرکت را خریداری می‌کند اما در بورس کالا محصول خریداری می‌شود؛ بنابراین این دو کاملا به لحاظ فیزیکی با یکدیگر ماهیت متفاوتی دارند. نمی‌توان گفت کسی که در بورس کالاست حتما اقدام به خرید سهام می‌کند یا شخصی که سهامدار است، حتما می‌تواند بطور مثال سیمان خریداری کند. بطور کلی اما بورسی شدن فضاهای مالی کشور سبب افزایش نرخ رشد اقتصادی خواهد شد که در کلیت شاخص نرخ رشد اقتصادی کشور می‌تواند تاثیرگذار باشد.
این فعال صنعت سیمان تاکید کرد: با قطع برق و اعمال محدودیت‌ها، ظرفیت تولید کارخانه‌ها پایین آمد و سیمان کمتر از میزان تقاضا وارد بازار شد؛ در نتیجه افزایش قیمت، هم در مصالح‌فروشان و هم در بورس کالا رخ داد ولی این افزایش قیمت در نتیجه بورسی شدن معاملات سیمان نبود. ضمن اینکه دیدیم علیرغم اینکه این تصور وجود دارد که قیمت کالایی که گران شد دیگر پایین نخواهد آمد اما با بازگشت شرایط به روال عادی، قیمت سیمان هم کاهش یافت و هر پاکت سیمان خاکستری از ۱۰۰ هزار تومان به ۳۸ هزار تومان رسید. در این بین پولی هم که واریز می‌شود، مستقیما به دست تولیدکننده خواهد رسید و واسطه‌ها حذف می‌شوند؛ بدین ترتیب وجهی که بایستی به سیستم چرخه تولید وارد شود، وارد شده و دلال‌بازی دیگر وجود نخواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: پیش از این چنانچه مصالح فروش از مدیر فروش یک کارخانه درخواست سیمان بیشتری داشت، این کار ممکن بود اما اکنون این امکان وجود ندارد و همه باید از بورس خرید خود را انجام دهند. این موضوع بسیار به شفافیت کمک خواهد کرد. از ابتدای فرآیند خرید، از ثبت درخواست گرفته تا مرحله دریافت محصول، این کار به صورت سیستمی و با قیمت مشخص انجام می‌شود؛ بنابراین کارخانه سود خود را به درستی از این فروش خواهد داشت و سیمان در بهترین امنیت و موقعیت در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد.
وی در رابطه با صرفه اقتصادی صادرات سیمان باتوجه به هزینه‌های بالای تولید، اظهار کرد: به صورت کلی نمی‌توان گفت که چون سیمان گران تولید می‌شود، آن را صادر نکنیم. بطور مثال کارخانه‌ای که روزانه ۱۲ هزار تن سیمان تولید می کند، تنها امکان ذخیره‌سازی ۵۰ هزار تن آن را دارد. این در حالیست که در کشور باتوجه به نیاز بازار، سیمان با کمبود مواجه نیست و این تناسب را وزارت صمت برقرار می‌کند. زمانیکه صادرات قطع شود بایستی همه تولید کارخانه‌ها صرف نیاز داخل شود؛ بنابراین کارخانه‌ای که روزانه ۱۲ هزار تن تولید دارد و پس از چند روز که سیلوی خود با ظرفیت ۵۰ هزارتنی را پر می‌کند، مازاد تولید روزهای بعد را کجا باید ذخیره کند؟
زندی خاطر نشان کرد:
چنانچه صادرات به یکباره قطع شود، مازاد تولید شکل خواهد گرفت. اینکه با افزایش تولید و عرضه بیشتر به بازار، سیمان در داخل ارزان‌تر خواهد شد، درست است اما مازاد نیاز بازار روی دست تولیدکننده خواهد ماند. چنانچه سیمان ۱۰۰ درصد هم گران شود، به عقیده بنده تاثیری در قیمت ساختمان نخواهد داشت و تنها تاثیر آن بار روانی زیاد است که به سبب افزایش قیمت، مسکن هم گران می شود.
در صورتیکه اگر گچ، آهن‌آلات، میلگرد و... گران شوند، در قیمت ساختمان تاثیر قابل توجهی خواهند داشت.
وی خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی تحریم، ارزهای وارد شده از مبادی صادرات، بسیار کمک‌کننده است. برای سرپا نگه داشتن اقصاد کشور بایستی مقابل فشارها بایستیم؛ حتی به قیمت صادرات با ارزش کمتر از ارزش واقعی. ما سیمان سفید را با نرخ ۵۰ دلار صادر می‌کنیم که در اصل تنها هزینه گاز و برق است و اصل پول مواد معدنی را نمی‌گیریم. درست است که این موضوع دقیقا خام‌فروشی به حساب می‌آید اما در شرایط فعلی نیاز به صادرات داریم. صرفه اقتصادی وجود ندارد اما اگر ارز وارد نشود، تورم کالا بسیار بالا خواهد رفت. بازار و اقتصاد ما نیازمند ورود سایر ارزها به چرخه اقتصادی است تا بتوان از ارزهای بازگشتی در تامین کالاهای اساسی کشور باز نمانیم.
ایسنا
