دیپلماسی مهارت به‌عنوان یکی از ابزارهای مورد اتکای دیپلماسی به معنای برقراری و تقویت روابط دو یا چندجانبه به‌منظور تأمین منافع ملی در زمینه‌هایی همچون تقویت توانمندی‌های نیروی انسانی کشور، تقویت توانمندی‌های فناوری و به‌طور کلی بهره‌برداری از تجارب موفق مهارتی سایر کشورها، معنا می‌شود.
به اعتقاد کارشناسان دیپلماسی مهارت محور می‌تواند مبنای توسعه فعالیت‌های تجاری و تعاملات بین المللی در بخش‌های مختلف به ویژه در حوزه اقتصاد باشد.
ایده و جوهره اصلی دیپلماسی مهارت تأثیرگذاری بر افکار عمومی جهان از طریق کنترل ایده‌ها، باورها و هنجارها و در نهایت شکل‌دهی رفتارها در راستای اهداف موردنظر از طرق مختلف و با کمک ابزارهای مهارت‌آموزی است.
در سند مهارت‌آموزی سازمان فنی و حرفه‌ای ایران به‌عنوان متولی امر مهارت‌آموزی در کشور، تعریف «دیپلماسی مهارت»، دستیابی و نیل به اهداف عالی نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق صدور مهارت و فناوری در بستری سیاسی عنوان شده است.
در همین راستا در دولت سیزدهم نشست‌های بین المللی وبیناری از سوی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با برخی کشورها برگزار شده که از جمله آنها می توان به مؤسسه توسعه کارآفرینی هند و آژانس توسعه مهارت روسیه اشاره کرد.
از منظر سیاست‌گذاری مهارتی کشور دیپلماسی مهارت، برنامه‌های پیش‌بینی‌شده به‌منظور تقویت حضور کشور در عرصه‌های بین‌المللی است، ابزار اصلی نیز تدوین استانداردهای شغل و شایستگی در سطح بین‌المللی، مبادله نیروی انسانی ماهر و عضویت در سازمان‌های بین‌المللی است.
غلامحسین حسینی‌نیا، معاون وزیر کار و رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای با بیان اینکه دیپلماسی مهارت را در راستای توسعه روابط بین المللی در دولت سیزدهم در اولویت قرار داده ایم، بر لزوم پیگیری دیپلماسی مهارت و توسعه روابط با شرکای خارجی تاکید کرده و می گوید: با استقرار دولت جدید در کشور، بحث تعاملات بین‌المللی به ویژه ارتباط با کشورهای همسایه و منطقه از اولویت بالایی برخوردار شده است.
وی با بیان اینکه آموزش های فنی و حرفه ای در ایران از جایگاه خوبی در قوانین بالادستی برخوردار است و تشکیلات وسیعی برای تحقق آن پیش بینی شده است، می افزاید: وزارت خانه های مختلف در ارائه آموزش های مهارتی برای گروه های هدف همکاری دارند و وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی به عنوان اصلی ترین دستگاه، مسئولیت بسیج و هماهنگی بین دستگاهی را در قالب نظام جامع آموزش های فنی و حرفه ای بر عهده دارد.
به گفته معاون وزیر کار، وجود بیش از ۶۰۰ مرکز آموزش دولتی در سراسر کشور، بیش از ۱۱ هزار آموزشگاه فنی و حرفه ای آزاد و ۶۰۰۰ مربی در بخش دولتی از جمله ظرفیت های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور است.
حسینی نیا، پژوهش در حوزه آموزش های فنی و حرفه ای، برنامه ریزی درسی، توسعه استانداردهای آموزش مهارتی، ارزشیابی مهارت و سنجش صلاحیت حرفه ای نیروی کار و آموزش مربیان را پنج مأموریت اصلی و محوری سازمان آموزش فنی و حرفه ای در ایران عنوان می کند.
آنطور که رییس سازمان آموزش فنی و حرفه ای می گوید: اهمیت «دیپلماسی مهارت» در راستای توسعه همکاری های بین المللی برای ارتقای مستمر آموزش های مهارتی، باید به طور ویژه مدنظر قرار بگیرد.
وی در عین حال از تهیه پیش نویس تفاهم نامه همکاری آموزشی بین وزارت کار ایران و وزارت آموزش و پرورش روسیه خبر داده و ابراز امیدواری کرد: تفاهم نامه مذکور پس از بررسی های دیپلماتیک عملیاتی شود و زمینه گسترش همکاری آتی بین دو کشور ایران و روسیه شامل «تبادل تجربیات» در زمینه آموزش های فنی و حرفه ای برای مربیان، کارشناسان و روسای مراکز، برگزاری «مسابقات دوستانه مهارت» و «اردوی آماده سازی مسابقات جهانی» قبل از مسابقات جهانی مهارت شانگهای چین ۲۰۲۲، ایجاد «آکادمی مهارت های آینده و آینده پژوهی» در مرکز تربیت مربی و پژوهش های فنی و حرفه ای و «اعتبار بخشی به گواهینامه های مهارتی» دو طرف برای «تبادل نیروی کار» به وجود آید.
سازمان آموزش فنی و حرفه ای با چشم انداز حضور مؤثر در عرصه بین المللی نوع جدیدی از تعاملات بین المللی را با استفاده از آموزش های فنی و حرفه ای تحت عنوان دیپلماسی مهارت طراحی کرده است.
در حال حاضر این سازمان با بسیاری از کشورهای آسیایی، آفریقایی و اروپایی در خصوص توسعه همکاری های مهارتی و دیپلماسی مهارت وارد همکاری شده و تفاهم‌نامه‌های مشترکی را به امضا رسانده است.
کارشناسان معتقدند آموزشهای مهارتی به دلیل فراگیر بودن مخاطبان از یکسو و ناگزیر بودن کشورها از پرداختن به آن از سوی دیگر، زمینه بسیار خوبی برای برقراری روابط و گسترش تعاملات مؤثر بین المللی است.
ایسنا
