محسن شتی به مناسبت روز جهانی آلزایمر(۲۱ سپتامبر ، ۲۹ شهریور) افزود: اگرچه دمانس (زوال عقل) عمدتا افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، اما نتیجه اجتناب ناپذیر افزایش سن نیست. در حال حاضر بیش از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان با زوال عقل زندگی می کنند و سالانه نزدیک به ۱۰ میلیون مورد جدید گزارش می شود که ۶۰ درصد آنها در کشورهای با درآمد کم تا متوسط زندگی می کنند.
وی اظهار داشت: در ایران برآورد می شود حدود ۸.۵ تا ۱۰ درصد جمعیت سالمندان (بیش از ۷۵۰ هزار تا ۸۰۰ هزار نفر) مبتلا به دمانس باشند و شایعترین نوع دمانس (زوال عقل)، آلزایمر نام دارد. دمانس یک سندرم است که در آن افت عملکرد شناختی ورای آن چیزی است که از عواقب معمول سالمندی بیولوژیک انتظار می رود.
رییس اداره سلامت سالمندان تصریح کرد: این اختلال ماهیتی پیش رونده و مزمن دارد و بر عملکرد حافظه، تفکر، جهت گیری، درک، محاسبه، ظرفیت یادگیری، زبان و قضاوت تأثیر می گذارد. اختلال در عملکرد شناختی معمولاً با تغییر خلق و خو، کنترل عاطفی، رفتار یا انگیزه همراه است و گاهی این علائم پیش از سایر علائم بروز می یابد.
وی ادامه داد: زوال عقل ناشی از انواع بیماری ها و صدمات است که به صورت اولیه یا ثانویه بر مغز تأثیر می گذارد. بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است و در ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد دمانس را شامل می شود.
به گفته شتی، اگرچه سن قوی ترین عامل خطر شناخته شده برای زوال عقل است، اما همانگونه که ذکر شد نتیجه اجتناب ناپذیر سالمندی بیولوژیک نیست. علاوه بر این دمانس به طور انحصاری بر افراد مسن تأثیر نمی گذارد، زوال عقل جوان (که به عنوان شروع علائم قبل از سن ۶۵ سالگی تعریف می شود) تا ۹ درصد موارد را شامل می شود.
وی تصریح کرد: مطالعات نشان می دهد که افراد می توانند با فعالیت بدنی، اجتناب از سیگار کشیدن، اجتناب از مصرف الکل، کنترل وزن خود، رژیم غذایی سالم و حفظ فشار خون، کلسترول و سطح قند خون، خطر ابتلا به زوال عقل و زوال عقل را کاهش دهند. عوامل خطرساز دیگر شامل افسردگی، انزوای اجتماعی، تحصیلات پایین، عدم فعالیت شناختی و آلودگی هوا است.
رییس اداره سلامت سالمندان با بیان اینکه زوال عقل در حال حاضر هفتمین علت اصلی مرگ و میر در بین همه بیماری ها و یکی از علل عمده ناتوانی و وابستگی سالمندان در سطح جهان است، افزود: زوال عقل دارای آثار جسمی، روانی، اجتماعی و اقتصادی است، نه تنها برای افراد مبتلا، بلکه برای مراقبت کنندگان، خانواده ها و جامعه به طور کلی بار فراوانی ایجاد می کند.
این اپیدمیولوژیست خاطرنشان کرد: در حال حاضر درمان قطعی برای دمانس وجود ندارد. داروهای ضد زوال عقل و درمان های تعدیل کننده بیماری که تا به امروز ساخته شده اند دارای اثربخشی محدودی هستند و در درجه اول برای بیماری آلزایمر توصیه شده اند، اگرچه درمان های جدید متعددی در مراحل مختلف آزمایشات بالینی در حال بررسی است.
وی اظهار داشت: علاوه بر این، می توان خدماتی برای حمایت و بهبود زندگی افراد مبتلا به زوال عقل و مراقبین و خانواده های آنها ارائه داد. اهداف اصلی مراقبت از زوال عقل عبارت از تشخیص زود هنگام به منظور ارتقاء مدیریت به موقع و بهینه، بهینه سازی سلامت جسمانی، شناخت، فعالیت و رفاه، شناسایی و درمان بیماریهای جسمی همراه، مدیریت تغییرات رفتاری، ارائه اطلاعات و حمایت بلند مدت از مراقبین است.
شتی گفت: به این منظور اداره سلامت سالمندان دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد، مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری ها و دفتر مشاور وزیر در امور توانبخشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خرداد ماه ۱۴۰۰ اقدام به انتشار" برنامه کشوری دمانس در نظام سلامت ایران" کرد.
