مهری رنجبر: تقریبا ۲۰ سال پیش و درست در همان روزهایی که کارشناسان والیبالی هنوز هم از آن نقل می کنند و می گویند:«زمانی گرفتن یک ست از کره و ژاپن برای تیم ما آرزو بود.»هدایت تیم ملی به یک خارجی سپرده شد.یک تغییر بزرگ.ابتدا مقاومت ها زیاد بود،انتقادها هم همین طور.حرف این بود که "مگر خودمان نمی توانیم؟مگر تا حالا چیزی کم گذاشته ایم؟" انصاف چیزی کم نگذاشته بودند؛اما در حد خودشان.باید یک اتفاق می افتاد.یک نفر که علم این رشته را داشت باید می آمد،جرقه را می زد و می رفت. حسینعلی مهرانپور آخرین سرمربی ایرانی بود که هدایت تیم ملی را بر عهده داشت.پس از آن پارک - کی -وون هدایت ایران را در دست گرفت و فصل نو والیبال ایران از همان جا بود که رقم خورد.
تقریبا ۷ - ۸ سالی طول کشید تا دوباره یک ایرانی روی نیمکت بنشیند،تیم را ارنج کند و اتفاقا با علم و دانش خودش برای والیبال افتخار بیاورد.علم و دانشی که ترکیب شده بود از شور و هیجان به اضافه آموخته هایی از خارجی ها.۱۰ سال از آن روزی که مرحوم حسین معدنی سرمربی ایران بود می گذرد و حالا پس از یک دهه دوباره یک سرمربی ایرانی روی نیمکت نشسته است.این بار کپی برداری از روی دست تیم های نوجوانان و جوانان بود.یعنی فدراسیون بعداز ست کوویچ دیگر برای تیم های پایه مربی خارجی نیاورد و به مربیان ایرانی اعتماد کرد. فدراسیون بعداز ناکامی والیبال در المپیک توکیو و البته اتمام قرارداد آلکنو تیم ملی را از رقابتهای قهرمانی مردان آسیا به بهروز عطایی سپرد. میدانی که عیار مربیان ایرانی را برای سکانداری تیم ملی والیبال مشخص می کند و به قول خود والیبالی ها :«اگر بهروز موفق شود،این کار تا مدت ها ساخت ایران خواهد بود و ساخت ایران هم باقی خواهد ماند.»
کارخانه داشتیم اما پرافتخارترین حسین بود!
تیم ملی والیبال البته قبل از این هم کار با سرمربی ایرانی را هم تجربه کرده بود. وقتی که مصطفی کارخانه هم سرمربی تیم ملی بزرگسالان بود و هم جوانان،آن هم در سال ۱۹۹۹ و ۲۰۰۱ که ایران پنجم آسیا شد. البته بعداز کارخانه هم مهدی صابر پور و حسینعلی مهرانپور روی نیمکت تیم ملی نشسند اما بعداز آن تیم ملی بین پارک کی وون کره ای، کیاچ صربستانی و زوران گاییچ دست به دست شد. وقتی گاییچ سرمربی تیم ملی والیبال ایران شد، زنده یاد حسین معدنی کنار او قرار گرفت. مربی جوان و با اخلاقی که با رفتن زوران گاییچ سکاندار تیم ملی والیبال شد و البته با دو طلای avc کاپ و دو نقره قهرمانی آسیا و بازیهای آسیایی و جواز قهرمانی جهان، بدون اغراق پر افتخارترین سرمربی ایرانی تیم ملی والیبال ایران است.بعد معدنی دوباره تصمیم بر آمدن مربی خارجی شدش و این بار کسی آمد که انقلاب بزرگی را در والیبال ایران به راه انداخت.
انقلاب ولاسکو
شاید باور اینکه خولیو ولاسکو به ایران بیاید و هدایت تیم ملی والیبال را برعهده بگیرد برای خیلی ها سخت بود.در نهایت وقتی ولاسکو آمد و روی نیمکت تیم نشست خیلی ها این را باور کردند که مسئولان والیبال ایران به دنبال تغییر هستند و برای این تغییر حتی اگر شده یکی از با استعدادترین مربیان جهان را به ایران می آورند.به تعبیر خیلی ها یک رنسانس بود.او آمد،برنامه ای ۶ ساله داد،استعداد ها را خودش پیدا کرد و تمریناتی که تا آن روز سنتی بود را کنار گذاشت.از روزی که او به ایران آمد تا روزی که شاگردانش قهرمانی در آسیا را جشن گرفتند فقط یک سال طول کشید.قهرمانی ای که حسرتش ۳۲ ساله شده بود.افتخارات با ولاسکو زیاد بود اما او هم بعداز ۴ سال رفت و جایش را به ترتیب به کواچ، لوزانو، ایگور کولاکوویچ و آلکنو داد.
مربیانی ساخت ایران!
این روزها اما فدراسیون می خواهد آمالش را با مربی ایرانی پیدا کند. اتفاقی که خیلی ها معتقد بودند برای المپیک باید می افتاد،ولی فدراسیون که می خواست، زمینه خداحافظی ستاره های تیم ملی را با خاطره خوش سکوی المپیک فراهم کند، ترجیح داد آلکنو سرمربی باشد اما وقتی این اتفاق نیفتاد، نیمکت را به بهروز عطایی سپرد، که قبلا دستیار زنده یاد حسین معدنی بوده و قهرمانی جوانان جهان را هم در کارنامه اش دارد.تیمی که بعداز المپیک ترکیبش تغییر کرده و سوپراستارهایش را ندارد. بهروز عطایی ، بعداز المپیک همزمان دو تیم را آماده می کرد، تیم ملی با ترکیبی جوان برای قهرمانی مردان آسیا و تیم جوانان برای قهرمانی جهان. این روزها او با تیم ملی در چیبای ژاپن، برای دفاع از قهرمانی ایران در آسیا با حریفان دست و پنجه نرم می کند و البته تا به حال هیچ تیمی،جلوی شاگردان او قد علم نکرده است. تیم او بدون دردسر با شکست همه حریفانش به نیمه نهایی قهرمانی مردان آسیا رسیده است.
راه دراز است و ...
به طور حتم و به گفته کارشناسان بازیکنان ملی پوش برای اینکه جای ستاره های والیبال را پر کنند هنوز به تجربه نیاز دارند. با همه این احوال والیبال ایران برای موفقیت و با اتکا به مربیان خودش راه طولانی دارد. هر چند در این بین فدراسیون نباید فراموش کند، به همان اندازه ای به مربیان ایرانی احترام بگذارد و ارزش قائل شود که برای خارجی ها قائل بود. چرا که در ایران معمولا فدراسیون ها با مربی ایرانی قرارداد امضا نمی کنند و تنها به دادن ابلاغ اکتفا می کنند و حتی رتبه حقوقی مربیان ایرانی هم هیچ تناسبی با قرارداد مربیان خارجی ندارد، در حالی که شاید به لحاظ فنی یک کار را انجام می دهند.
فدراسیون نباید فراموش کند، به همان اندازه ای به مربیان ایرانی احترام بگذارد و ارزش قائل شود که برای خارجی ها قائل بود
فدراسیون پای مربی ایرانی می ایستد؟
حالا کار انجام شده است و چه موافقان و چه مخالفان این را می دانند که بهروز عطایی سرمربی والیبال ایران است.حالا که این اتفاق افتاده چند نکته را نباید فراموش کرد.اول اینکه مربی ایرانی نیازمند حمایت است. حمایتی که ابتدا باید از سوی فدراسیون صورت بگیرد و بهطور قاطع و کامل باشد.
دوم،مربی ایرانی مانند همکاران خارجی خود فرصت داشته باشد.در ابتدا و برای شروع هر کاری سختی هایی وجود دارد اما فدراسیون حالا که این تصمیم را گرفته باید به کادر فنی ایرانی تیم ملی فرصت بدهد تا آنها بتوانند داشتهها و دانش خود را نشان دهند،اتفاقی که فقط و فقط با زمان دادن میسر خواهد شد.
رنسانسی که لازم بود
تغییر کادر فنی از خارجی به ایرانی خودش یک رنسانس بزرگ در والیبال ایران بود اما مهمترین رنسانس را خود عطایی انجام داد.ترکیب تیم ایران برای حضور در رقابت های قهرمانی آسیا ترکیبی جوان است و همه این بازیکنان در تیم جوانان زیر نظر عطایی به میدان رفته اند.این اتفاق می تواند یک امتیاز ویژه برای ایران باشد.این پوست اندازی را باید به فال نیک گرفت.حتی اگر نتایج مطابق دلخواه در روزهای آینده نباشد اما می شود به این تیم امیدوار بود.
جدول عملکرد تیم ملی والیبال ایران با مربیان خارجی
تیم | مربی | سال | افتخارات |
---|---|---|---|
تیم ملی | سردار نصراللهخان | ۱۹۵۸ | نایب قهرمانی بازیهای آسیایی |
تیم ملی | میلوسلاو ایم | ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۲ | حضور در مسابقات قهرمانی جهان |
تیم ملی | تادایی کورادا | ۱۹۷۴ | مقام چهارم بازیهای آسیایی |
تیم ملی | پارک سونگ | ۱۹۷۹ | |
تیم ملی | ایوان بوگاینکوفس | ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۳ | |
تیم ملی | فومیهیکو ماتسوموتو | ۱۹۹۴ | |
تیم ملی | فومیهیکو ماتسوموتو | ۱۹۹۸ | |
تیم ملی | پارک کی-وون | ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ | نایب قهرمان بازیهای آسیایی و مقام سوم آسیا |
تیم ملی | میلوراد کیاچ | ۲۰۰۶ | مقام پنجم بازیهای آسیایی |
تیم ملی | زوران گاییچ | ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۸ | |
تیم ملی | خولیو ولاسکو | ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ | قهرمانی آسیا در سالهای ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ - مقام چهارم جام بزرگ قهرمانان جهان ۲۰۱۳ |
تیم ملی | اسلوبودان کواچ | ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ | چهارمی لیگ جهانی ۲۰۱۴ - قهرمان بازیهای آسیایی ۲۰۱۴ |
تیم ملی | رائول لوزانو | ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۷ |
مقام پنجم در المپیک ۲۰۱۶ ریو |
تیم ملی | ایگور کولاکوویچ | ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ | مقام سوم جام بزرگ قهرمانان جهان ۲۰۱۷ - قهرمان بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ - مقام پنجم لیگ ملتها ۲۰۱۹ - قهرمانی آسیا در ۲۰۱۹ |
تیم ملی | ولادیمیر الکنو | ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ |
ساخت ایران بهتر جواب می دهد؟
نه بازی و ریاضی است و نه جبر و فیزیک.یک آمار ساده و نگاهی به نتایجی که سرمربیان خارجی در والیبال ایران گرفته اند به خوبی نشان می دهد که می توان با اعتماد به مربی ایران همان راه را رفت،البته با کمی سختی.بدون تعارف در طول سال های قبل فقط ولاسکو بود توانست انتظارات را برآورده کند و پس از آن مربیانی همچون کواچ، لوزانو، کولاکوویچ و آلکنو با عملکردی غیرقابل دفاع ایران را ترک کردند. عطایی که پیش از این تیم والیبال جوانان را در رقابتهای جهانی به مقام قهرمانی رسانده بود وظیفه دارد تیمی قدرتمند را برای المپیک پاریس آماده کند و شرکت در مسابقات قهرمانی آسیا در ژاپن اولین قدم در این مسیر است.باید منتظر نشست و دید که آیا ساخت ایران بهتر از خارجی ها جواب می دهد یا نه؟
مصطفی کارخانه:عطایی با شایستگی سرمربی ایران شد
کادر فنی تیم ملی با سکانداری بهروز عطایی بسیار باتجربه و در عین حال بادانش هستند و به نظرم وی باشایستگی به سرمربیگری تیم ملی رسیده است. برای رسیدن به اهداف بزرگ تلاش بزرگ نیاز است. قطعا اتفاقات خوبی خواهد افتاد، اما نباید صِرف نتیجهگیری را ملاک تصمیمگیریها قرار داد.در مسابقات قهرمانی آسیا ۷ بازیکن المپیکی را در اختیار نداریم و این میتواند روی روند تیم ملی تاثیر بگذارد، ولی بازیکنانی هم که در این دوره حضور دارند همگی شایسته و توانمند هستند. در کادر فنی علاوه بر عطایی، افرادی مانندطلوع میان و جزیده نیز هستند که همگی جزو بهترینها در کشور به شمار میروند. در تلاشیم که والیبال ایران با استراتژیهای مناسب و همدلی و اتحاد به روزهای خوب خود برگردانیم و همچنان اول آسیا بمانیم.
جدول عملکرد تیم ملی والیبال ایران با مربیان ایرانی
تیم | مربی | سال | افتخارات |
---|---|---|---|
تیم ملی | مصطفی کارخانه | ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۱ | پنجمی آسیا |
تیم ملی | حسین مدنی | ۲۰۰۸، ۲۰۰۹، ۲۰۱۰ | قهرمانی AVC کاپ، نایب قهرمانی مردان آسیا، نایب قهرمانی بازیهای آسیایی گوانگژو، جواز قهرمانی جهان |
تیم ملی ب | پیمان اکبری | ۲۰۱۵ | نایب قهرمانی آسیا |
بهنام محمودی:تیم ملی را باید دو سال پیش به مربی ایرانی میدادیم
بهنام محمودی بازیکن اسبق تیم ملی درباره حضور مربیان ایرانی در تیم ملی در مصاحبه با خبرآنلاین گفت: من خودم اگر رئیس فدراسیون بودم، خیلی زودتر، تیم ملی را به کادر ایرانی میدادم. یعنی دو سال پیش. شاید بعضی ها ایراد بگیرند اما چون از نظر فنی دستی بر آتش دارم. به نظرم اگر ۳،۴ سال پیش کادرفنی می آوردیم، حالا خیلی جلوتر بودیم. حالا هم باید این کار را به فال نیک گرفت. علم مربیان هم سطح دنیا باشد، اختلاف زیادی بین علم مربیان نباشد و سلیقه ای برخورد نشود، وضعیت روز به روز بهتر می شود. اگر مربی علم تمرین را با خلاقیت توام کند، شرایطی فراهم می شود تا مربیان والیبال ما هم مثل مربیان ایتالیا، آرژانتین ، صربستان و... در بقیه کشورها کار کنند. البته که تیم ما در لیگ ملتها و المپیک، نمایش خوبی نداشتند وبه اهداف ما نرسیدیم که نیاز به بازنگری دارد. به نظرم عجیب است که رسانه ها این قضیه را خیلی آسیب شناسی نمی کنند و راهکار نمی دهند. من حتی وقتی بهروز عطایی، تیم جوانان را همزمان با تیم ملی گرفت، به او گفتم کاش تنها با یک تیم کار می کردی. به هر حال اعتقاد دارم والیبال باید راهش را ادامه دهد و بین خانواده والیبال و منتقدان تعامل باشد، تا به رشد والیبال کمک کند.