معاملات بورس پس از فراز و نشیب های بسیاری که طی سال ٩٩ و در چند ماه نخست سال جاری تجربه کرد با مشخص شدن کاندیداهای ریاست جمهوری ایران رنگ دیگری به خود گرفت و تا حدودی توانست از میزان هیجان ایجاد شده در این بازار و ترس سرمایه گذاران برای ورود نقدینگی به این بازار بکاهد.
روند تعادلی معاملات بورس در خرداد ماه تداوم پیدا کرد و با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران زمینه شتاب در رشد معاملات این بازار فراهم شد.
بهبود و تداوم روند صعودی معاملات بازار سهام در تیر و مرداد ماه منجر به آسودگی خاطر سهامدارانی شد که ضرر و زیان های سنگینی را طی یک سال گذشته در این بازار متحمل شده بودند و ایجاد تعادل در معاملات بورس طی دو ماه اخیر را به عنوان فرصتی دوباره برای سرمایه گذاری در بورس و کسب بازدهی معقول از این بازار می دانستند.
با وجود کاهش هیجان و بازگشت شاخص بورس به مدار صعودی اما معاملات این بازار از نخستین روزهای شهریور ماه با نوساناتی همراه شد که اکثر کارشناسان وجود چنین روندی را در بازار طبیعی اعلام کردند و معتقد بودند که بازار همیشه بعد از تجربه هر رشد سنگینی، برای مدتی موقت نیازمند استراحت است تا بتواند به حمایتی مهم برای صعود دوباره شاخص بورس دست پیدا کند.
فعالان حاضر در بازار سرمایه از نخستین روزهای خرداد ماه و در زمان بازگشت رشد به معاملات بورس، ضمن ارائه عوامل متعدد تاثیرگذار بر اصلاح شاخص بورس، کانال یک میلیون و ٦٠٠ هزار واحد را مقاومتی بسیار جدی در بازار عنوان کرده بودند و از مدت ها قبل ایجاد چنین اصلاحی در بازار به دلیل نزدیک شدن شاخص بورس به این کانال پیش بینی و هشدار لازم نسبت به این اتفاق به سهامداران داده شده بود.
در کنار مقاومت جدی شاخص بورس بر روی کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد، نتیجه مذاکرات برجام از دیگر مسایل تهدیدکننده معاملات این بازار بود که اکثر سهامداران بارها طی چند وقت اخیر تحت تاثیر گمانه زنی های مربوطه نسبت به نتیجه مثبت مذاکرات و کاهش احتمالی نرخ دلار، با تصمیمات هیجانی خود منجر به افزایش عرضه و ایجاد روند نزولی شاخص بورس شدند.
به دنبال چنین اصلاحی در بازار سهام، شاخص بورس روز گذشته از دید سرمایه گذاران اصلاحی به نسبت شدید و عمیق را تجربه کرد و منجر به ترس سهامدارانی شد که نگران تکرار دوباره روند سال گذشته بازار سهام بودند؛ این در حالیست که انتشار خبر تفاهم ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نیز دیدار گروسی و اسلامی در تهران، معاملات این بازار را برای مدتی موقت تحت تاثیر خود قرار داد و در نهایت منحر به افت بیش از ۴۰ هزار واحدی شاخص بورس شد.
اصلاح شاخص بورس حتمی بود
با توجه به روند اصلاحی شاخص بورس در بازار روز گذشته، "مصطفی صفاری"، کارشناس بازار سرمایه روند معاملات بورس را هوشمند اعلام کرد و گفت: با توجه به مطرح شدن بحث قیمت گذاری دستوری در برخی از کالاها، فراهم شدن زمینه اصلاح شاخص بورس در بازار حتمی بود.
وی اظهار داشت: در صورتی که با طرح موضوع قیمت گذاری دستوری، معاملات بورس وارد مدار منفی نشود جای تعجب دارد و در آن زمان دیگر نمی توان روند بازار را به عنوان روندی طبیعی دانست.
صفاری خاطرنشان کرد: روند روز گذشته بازار سهام را نباید به عنوان «روند اصلاحی» نامگذاری کرد بلکه عکس العملی بود که بازار در مقابل بحث قیمت گذاری دستوری از خود نشان داد و باید آن را به عنوان روند یا رفتاری کاملا درست ارزیابی کرد.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: روند اصلاحی فعلی در بازار را نمی توان ناشی از مساله برجام یا تعیین تکلیف آن عنوان کرد، زیرا تاثیر این اتفاق بر روند بازار در بلندمدت رخ خواهد بود و سهامداران نباید نگرانی بابت اصلاح شدید شاخص بورس در کوتاه مدت تحت تاثیر نتیجه مذاکرات برجام داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه موضوع قیمت گذاری دستوری در کوتاه ترین زمان ممکن بر روند بازار و سود شرکت ها تاثیرگذار خواهد بود، گفت: کلیت روند منفی معاملات بورس در روز گذشته ناشی از ترس ایجاد شده در صنایع مختلف و تاثیرگذاری بر سهام مختلف شرکت ها بود.
صفاری اظهار داشت: اگر اجازه دهند که مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین کننده قیمت ها باشد و آن ها به صورت دستوری تعیین نشوند، بازار به روال عادی خود باز می گردد و می توان دوباره شاهد روزهای پررونق در این بازار بود.
این کارشناس بازار سرمایه به سهامداران توصیه کرد و افزود: سهامداران بهتر است در وضعیت فعلی معاملات بورس صبر داشته باشند و نباید به هیچ عنوان هیجان را سرلوحه فعالیت های خود در این بازار قرار دهند، زیرا رییس جمهوری اعلام کرده است که حمایت از بازار سرمایه از اصلی ترین فعالیت های دولت سیزدهم خواهد بود که این موضوع به مرور تاثیر مثبتی را بر روند بازار ایجاد خواهد کرد.
وی با تاکید بر اینکه قیمت گذاری دستوری همیشه منجر به فساد در بازار و اجحاف در حق تولید کننده و مصرف کننده می شود، گفت: در این میان و به دنبال قیمت گذاری دستوری، دلالان از بازار سواستفاده می کنند و زمینه بهم ریختگی بازار را فراهم خواهند کرد.
روند فعلی معاملات بورس طبیعی است
همچنین در این میان، دیگر کارشناس حاضر در بازار سرمایه روند اصلاحی شاخص بورس در بازار روز گذشته را به شکل گیری موج قوی صعودی شاخص بورس در کوتاه مدت ربط داد و گفت: در این مدت، اصلاحی جدی مسیر معاملات بازار سهام را تحت تاثیر خود قرار نداد، اکنون شاخص بورس درگیر مقاومتی بسیار مهم است و در کنار این مقاومت شاهد بودیم که حقیقی ها و حقوقی ها روش محافظه کارانه ای را برای سرمایه گذاری در بورس انتخاب کردند.
"آراد پورکار" با بیان اینکه طی چند وقت گذشته شاهد خرید و فروش حقوقی های بزرگ در بازار بودیم که منجر به تغییر جهت معاملات بازار و شاخص بورس شدند، گفت: حقوقی ها سهام خود را بر روی نقاط مقاومتی فروختند و به سمت سرمایه گذاری در صندوق با درآمد ثابت پیش رفتند، به دنبال چنین اتفاقی زمانی که نقدینگی از بازار خارجی می شود و وارد صندوق می شود بازار به دلیل خروج نقدینگی و افزایش تقاضا در مدار اصلاحی قرار می گیرد.
وی روند فعلی معاملات بورس را طبیعی خواند و گفت: همیشه شاخص بورس بعد از ایجاد صعودی سنگین در بازار نیاز به اصلاح و استراحت پیدا می کند که به دنبال آن باید شاهد دست به دست شدن سهام شرکت ها در بازار باشیم تا دوباره از این طریق زمینه رشد بازار در کانال های بالاتر فراهم شود.
پورکار گفت: در وضعیت فعلی، شاخص بورس برای مدتی نیاز به استراحت دارد و نکته مهم این است که کانال یک میلیون و ۴٣٠ هزار واحد می تواند محدوده ای مثبت برای شاخص بورس باشد.
وی به تاثیر خبرهای منتشر شده در خصوص تفاهم ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی و نیز دیدار گروسی و اسلامی بر روند روز گذشته معاملات بورس اشاره کرد و گفت: این اتفاق به دلیل زنده شدن امیدها برای ایجاد نتیجه مثبت در مذاکرات برجام در روند اصلاحی بازار بی تاثیر نبود.
پورکار خاطرنشان کرد: در صورت فراهم شدن زمینه های لازم برای توافق برجام، شاهد کاهش کوتاه مدت نرخ دلار در بازار خواهیم بود که تبعات آن می تواند افزایش عرضه در معاملات بورس باشد، این درحالیست که روز گذشته نرخ دلار واکنش زیادی را از خود نشان نداد و دلار با کاهش حدود ۲۰۰ تومانی همراه شد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: به طور قطع بورس تا پایان سال می تواند بیشترین بازدهی را در میان بازارهای موازی داشته باشد و بازدهی معقولی را در اختیار سهامداران قرار دهد.
تداوم معاملات بورس در محدوده های فعلی
در میان نظرات مختلف فعالان بازار در خصوص علت روند اصلاحی شاخص بورس در بازار روز گذشته "علی خسروشاهی"، دیگر کارشناس حاضر در بازار سرمایه معتقد بود که روند صعودی شاخص بورس بعد از بازگشت رشد به این بازار از خرداد ماه و نزدیک شدن به مرز یک میلیون و ۶٠٠ هزار واحد متوقف شد؛ بنابراین اکنون چند روزی است که سطح خود را در کانال یک میلیون و ۵٠٠ هزار واحد تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد حفظ کرده و به طور دائم در حال صعود و نزول است.
وی می گوید: شاخص بورس بعد از چند هفته نوسان، در نهایت روز گذشته مرز روانی یک میلیون و ۵٠٠ هزار واحد را به سمت پایین از دست داد و در عدد کمتر از یک میلیون و ۴٩٠ هزار واحد قرار گرفت.
خسروشاهی خاطرنشان کرد: با توجه به مجموعه عوامل سیاسی و اقتصادی حاضر در کشور به نظر می رسد که بازار فعلا در همین محدوده ها معامله شود اما این احتمال هم وجود دارد که معاملات بورس تحت تاثیر تورم و افزایش نرخ ارز در یک مدار ملایم صعودی قرار بگیرد و شاخص بورس با رشد همراه شود.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: از طرف دیگر افت بیشتر قیمت سهام دور از انتظار است و می توان اعلام کرد که محدوده های یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحد برای شاخص بورس یکی از مهمترین محدوده هایی است که نشان می دهد انگیزه ای برای افت بیشتر شاخص بورس وجود ندارد.
خسروشاهی اظهار داشت: سهامدارانی که افق بلندمدتی دارند و برای دوره یک ساله سبد سرمایه گذاری خود را انتخاب کرده اند باید با خیالی آسوده، نگرش خود را بدون توجه به نوسانات روزانه و هفتگی به بورس ادامه دهند و بهتر است در شرایطی که بازار در مرحله اصلاح و نوسان قرار گرفته است به سهام ارزنده خود اضافه و در زمان صعود بخشی از سود خود را شناسایی کنند.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بورس در مقایسه با بحث های تورمی و افزایش نرخ ارز یکی از بهترین بازارهای سرمایه گذاری است، گفت: چنین پیش بینی وجود دارد که بورس بتواند تا پایان سال بازدهی بیشتری را نسبت به سایر بازارها در اختیار سهامداران قرار دهد و معاملات بهتری را در مقایسه با بازارهای موازی در پیش بگیرد.
کارشناسان حاضر در بازار طبق یک نظر واحد در مورد روند فعلی معاملات بازار سهام، اصلاح شاخص بورس را موضوعی طبیعی عنوان کرده اند و معتقدند که در وضعیت کنونی به کار گرفتن قیمت گذاری دستوری می تواند به عنوان اصلی ترین عامل تهدیدکننده در معاملات بازار تلقی شود.
گرچه در این میان برخی از صاحب نظران در حوزه بازار سرمایه، بارها از نتیحه مذاکرات برجام به عنوان عاملی تاثیرگذار بر روند معاملات بازار سهام به دلیل کاهش نرخ دلار یاد می کنند اما همیشه در ادامه سخنان خود اشاره ای مستقیم را نسبت به تاثیر موقتی این اتفاق در بازار و بازگشت دوباره شاخص بورس به مسیر اصلی معاملات دارند.
ذکر این نکته ضروری است که فعالان حاضر در بازار سهام در ارائه راهکارهای خود برای کاهش نوسان ایجاد شده در بازار، سهامداران را مورد خطاب قرار داده اند و با پیشنهاد به آنها خواستار جلوگیری از هر گونه رفتار و تصمیم برای عرضه های هیجانی در این بازار شده اند.
شاخص کل بازار بورس دیروز (یکشنبه، ۲۱ شهریورماه) با ۴۰ هزار و ۴۶۶ واحد کاهش در جایگاه یک میلیون و ۴۸۹ هزار واحدی قرار گرفت.
ایرنا
