در اکثر کشورهای دنیا، استفاده از بازارگردان ها برای معاملات بازار سهام به عنوان ابزاری تلقی می شود که از آن به منظور کاهش هیجان و ایجاد روندی معقول و منطقی در معاملات بازار سهام استفاده می شود.
سال گذشته و با قرار گرفتن شاخص بورس بر مدار نزولی، استفاده از بازارگردان ها نقطه امیدی برای سهامداران حاضر در بازار بود که با تصور کمک برای ایجاد تعادل در معاملات بورس وارد میدان شدند و در این زمان بازارگردان ها با حذف صف های فروش ایجاد شده در سهام شرکت ها امیدوار برای بازگشت دوباره رونق به این بازار بودند.
به دنبال تداوم روند ریزشی شاخص بورس، بارها اکثر مسوولان حاضر در این بازار از بهبودی روند معاملات این بازار با کمک و حمایت بازارگردان ها از بورس سخن گفتند؛ این در حالیست که علی رغم وعده های داده شده از سوی مسوولان ارشد بازار، عمر حمایت بازارگردان ها از بازار کوتاه بود و با دو روز حمایت از شرکت ها و نیز سبزپوشی شاخص بورس دوباره بازار را به حال خود رها می کردند که همین امر سبب شتاب بیشتر روند نزولی شاخص بورس در اکثر روزهای معاملاتی و ترس سهامداران از سرمایه گذاری در این بازار شد.
به نظر می رسد روند بی سابقه ای که بازار سهام در سال گذشته تجربه کرد، منجر به ترس سهامدارانی شد که به دنبال کسب بازدهی معقول از این بازار، بخش کلانی از سرمایه های خود را وارد بورس کرده بودند اما به دلیل صف های فروش های ایجاد شده در بازار، قادر به نقد کردن سهام و خروج سرمایه های خود از این بازار نبودند؛ بنابراین در وضعیت فعلی بازار وجود بازارگردان در بازار سرمایه این اطمینان را به سهامداران می دهد تا در صورت ایجاد مشکل در بازار بتوانند سهام خود را نقد کنند و دیگر تحت تاثیر روند اصلاحی و وجود هیجانات کاذب در بازار، منجر به شتاب روند اصلاحی بازار نشوند.
تاکنون هیچگاه استفاده از این ابزارها در بازار سرمایه ایران به صورت دقیق و قاعده مند مود توجه قرار نگرفته است؛ بنابراین وجود چنین حاشیه هایی در معاملات سال گذشته بازار سهام و نیاز به کمک آن ها برای حمایت از این بازار، مسوولان ارشد بازار سرمایه را به این سمت پیش برد تا به منظور بهبود و افزایش نقدشوندگی بازار و نیز استفاده بیشتر از بازارگردان ها، تغییر برخی از قوانین را برای بهبود عملکرد آنها در دستور کار قرار دهند.
در چند روز گذشته و به دنبال وجود نقص در فعالیت بازارگردان ها، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار ضمن اعلام تغییر در دستورالعمل فعالیت بازارگردان ها از قرار گرفتن صدور مجوز فعالیت بازارگردانی در اختیار بورس‌ها خبر داد که همین امر منجر به خوش بینی فعالان بازار سرمایه در راستای تسریع بخشی صدور مجوزها و کاهش حاشیه های موجود در فعالیت بازارگردان ها به دلیل افزایش نظارت های دقیق بر فعالیت آنها شد.
همچنین به نظر می رسد تغییرات جدید اعمال شده در دستورالعمل جدید بازارگردانی و ارزیابی فعالیت آنها به صورت هفتگی، زمینه گسترش و تلاش هر چه بیشتر برای بهبود عملکرد و فعالیت بازارگردان ها را فراهم می کند که به گفته اکثر کارشناسان فعال در این بازار، افزایش نقدشوندگی در این بازار در گرو اعمال برخی از تغییرات در نحوه فعالیت بازارگردان ها بود که اکنون طبق تصمیمات جدید سازمان بورس و تغییرات اعمال شده در دستورالعمل فعالیت بازارگردان ها می توان در انتظار روزهایی بهتر در معاملات این معاملان بورس بود.
افزایش نقدشوندگی سهام شرکت‌ها با تصویب دستورالعمل جدید بازارگردانی
یک کارشناس بازار سرمایه دستورالعمل جدید فعالیت بازارگردان ها را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: با تصویب دستورالعمل جدید بازارگردانی میزان تعهدات به نقدشوندگی سهام افزایش پیدا می کند که این امر به عنوان بهترین مزیت برای بازارگردان ها تلقی می شود؛ چراکه با این اتفاق استراتژی بازارگردانی در سهام با قدرت نقدشوندگی مختلف، متفاوت خواهد شد.
"مهدی آزادواری" با بیان اینکه تا قبل از ایجاد چنین تغییری شاهد وجود چنین مزیت هایی در فعالیت بازارگردان ها نبودیم، گفت: از طرف دیگر با این اقدام جدید سازمان بورس، سقف کارمزد بازارگردان ها به نحوه عملکرد آنها گره خورده است که عملکرد آنها به صورت هفتگی توسط بورس ها بررسی و نتیجه آن اعلام می شود.
وی خاطرنشان کرد: طبق دستورالعمل جدید بازارگردانی، به نوعی بازارگردان‌ها بر اساس عملکردشان رتبه بندی می شوند که این امر به دلیل افزایش و تغییر فعالیت شرکت ها زمینه شفافیت و ایجاد رقابت این شرکت ها فراهم خواهد شد.
آزادواری با بیان اینکه بررسی عملکرد بازارگردان ها به صورت هفتگی، باعث تشویق این شرکت ها جهت بهبود عملکردشان می شود، گفت: به دنبال این اتفاق شرکت های بازارگردانی تلاش می کنند تا ضمن انجام تعهدات خود به بهترین نحو ممکن، میزان تعامل خود را با شرکت های تحت بازارگردانی تا حد امکان افزایش دهند.
این کارشناس بازار سرمایه به دیگر مزیت تغییر دستورالعمل شرکت های بازارگردانی اشاره کرد و افزود: نکته مهم دیگر که بسیار به نقدشوندگی سهام کمک خواهد کرد افزایش چهار برابری دامنه نوسان پس از پنج روز قفل شدن سهام در صف خرید یا فروش است که تقاضای آن از طرف بازارگردان مطرح خواهد شد.
وی ادامه داد: این موضوع ایجاب می کند تا بازارگردان دارایی کافی را در قالب وجه نقد و سهام در اختیار داشته باشد تا بتواند از این طریق نقش ویژه ای را در نقدشوندگی سهام ایفا کند.
آزادواری به تاثیر تغییر دستورالعمل بازارگردانی و اجرای آن بر معاملات بازار سهام اشاره کرد و افزود: چنانچه این طرح به درستی پیاده و نظرات بازارگردان ها در بهبود آن به طور دایم به کار گرفته شود می توان شاهد ایجاد اثرات مناسب آن در کل بازار بود و بازارگردان ها به جایگاه واقعی خود برسند، این اتفاق از جمله مسایلی تلقی می شود که در بورس های پیشرفته دنیا از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: نکته مهم تغییر و تصویب دستورالعمل جدید بازارگردان ها این است که در ابتدا نحوه ایفای تعهدات در سمت خرید و فروش به طور حتم نباید یکسان باشد، بلکه باید متناسب با وضعیت بازار و روند قیمتی سهم تعیین شود.
وی اظهار داشت: بورس ها باید به طور مداوم میزان تعهدات و نحوه عملکرد شرکت ها را متناسب با وضعیت بازار رصد کرده و زمینه تغییر آن را فراهم کنند تا بازارگردان به عنوان نهادی فعال در مسیر حرکت صحیح بازار قرار گیرد، همچنین نباید به هیچ عنوان به عنوان یک مانع منجر به فرار سرمایه گذاران از سهم شود.
ایرنا
