فرنوش فریدبد، دانشیار پردیس علوم دانشگاه تهران، اندازه‌گیری قند خون از طریق بزاق را از دستاوردهای شیمی تجزیه دانشگاه تهران با همکاری و مشارکت دانشگاه علوم پزشکی تهران دانست و گفت: «به‌دنبال پیدا کردن روشی غیر تهاجمی برای اندازه‌گیری قند خون در بیماران سالم و دیابتی، این پروژه از سال ۲۰۱۱ به طور جدی آغاز شد و برای رسیدن به این موفقیت مراحل مختلفی اعم از تست‌های آزمایشگاهی و کلینیکی مختلف انجام شده است.
ریدبد، افزود: «در حال حاضر همچنان این پروژه بسیار سنگین و مهم و ارزشمند در حال مطالعات بیشتر آزمایشگاهی و بالینی برای ورود به بازار است.
وی در ادامه تصریح کرد: «اندازه‌گیری قند بزاق ایده‌ای بود که در زمان آغاز مخالفان بسیاری چه در خارج و چه در داخل کشور داشت و گاهی مقالاتی یافت می‌شد که مطالعاتی انجام داده بودند و این موضوع را رد کرده بودند یا برخی دیگر با معرفی ابزار یا حسگری تعدادی تست پراکنده انجام داده بودند که نتایج کمی قابل بحث بود، این ایده نحوه جمع‌آوری نمونه و این روش اندازه‌گیری جدید توسط پژوهشگران ایرانی برای نخستین بار بیان شد.
وی با بیان اینکه بیماران دیابتی ناگزیر از اندازه‌گیری چندین باره قند خون در طول شبانه‌روز هستند، اظهار کرد: «این موضوع در درازمدت به کاری دردناک برای فرد بیمار تبدیل می‌شود و ضرورت این موضوع وقتی کودکان و سالمندان دیابتی را درنظر بگیریم اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
دکتر فریدبد با بیان اینکه بزاق و بایومارکرهای موجود در آن، دنیایی را به روی دانش پزشکی باز کرده‌اند، افزود: «در پزشکی امروز اندازه‌گیری بایومارکرها در بزاق و در بازدم مطرح است، تنوع زیادی از غدد بزاقی در دهان موجود است که هر کدام از آنها با ترکیب خاصی بزاق ترشح می‌کنند به کمک این تست‌ها حتی می‌توان طول مدت ابتلاء به بیماری دیابت را نیز مشخص کرد.
وی دستگاهی برای تشخیص افتراقی بین سوءمصرف داروهای سولفونیل اوره از بیماری انسولینوما (شایع‌ترین تومور سلول جزایر لانگرهانس) را نیز از دیگر پروژه‌های قدیمی مشترک پردیس علوم دانشگاه تهران و پژوهشگاه علوم غدد دانشگاه علوم پزشکی تهران دانست و اضافه کرد: «سولفونیل اوره‌ها یک دسته از داروهای دیابتی پُرمصرف هستند. عارضه مهم سو مصرف این داروها افت قند خون (هیپوگلیسمی) در بیماران دیابتی است که گاهی باعث به کما رفتن بیماران نیز می‌شود.
عضو بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه در هر کدام از موارد درمان خاصی از جراحی تا درمان ساده وجود دارد، تصریح کرد: «میزان سولفونیل اوره با تست‌های آزمایشگاهی موجود ظرف ۴۸ ساعت اندازه‌گیری می‌شود، اما با روش جدید طراحی شده ظرف ۲۰ دقیقه پاسخ گرفته می‌شود.
دانشیار پردیس علوم دانشگاه تهران، ساخت کیت‌های اندازه‌گیری کورتیزول را از دیگر برنامه‌های گروه تحقیقاتی خود برشمرد و با بیان اینکه در ساخت این کیت‌ها طراحی‌های مختلفی انجام می‌شود، بیان کرد: «زمانی شرکت‌ها در ایران دستگاه‌ها و کیت‌های آزمایشگاهی تشخیصی را به‌صورت بالکی وارد می‌کردند، اما با افزایش قیمت دلار و هزینه تمام شده به‌رغم وجود وسایل و تجهیزات، وارد کردن کیت‌های تشخیصی مقرون به صرفه نیست. از این‌رو تقاضا برای تولید کیت‌های داخلی حالا به کمک مهندسی معکوس یا یافتن فرمولاسیون بومی بالا رفته است که ما در این مسیر حرکت کردیم.
باشگاه خبرنگاران جوان
