3 اقدامی که در خروج معاملات بورس از رکود موثر است

"محمد اقبال‌نیا" امروز (جمعه) به اقداماتی که می‌تواند زمینه بهبود روند معاملات بورس را فراهم کند، اشاره کرد و افزود: مهمترین مزیت و کارکرد بورس در مقایسه با سایر بازارها، شفافیت و نقدشوندگی بالای آن است،  هر اقدامی که به افزایش شفافیت و نقدشوندگی بازار کمک کند؛ زمینه تسهیل معاملات و اعتماد بیشتر مردم به این بازار را فراهم می‌کند.
وی اظهار داشت: تقویت افشای اطلاعات از طرف ناشرین، افزایش عملیات بازارگردانی سهام و نیز افزایش دامنه نوسان سهام در این زمینه موثر است و می‌توان دوباره شاهد روزهای خوبی در بازار باشیم.
تاثیر انتخابات ریاست جمهوری ایران بر معاملات بورس
اقبال‌نیا به انتخابات ریاست جمهوری ایران و تاثیر آن بر معاملات بورس  اشاره کرد و گفت: نتیجه انتخابات ریاست جمهوری به جهت اینکه سکان اجرایی کشور را در اختیار یک طیف و تفکر جدید قرار می‌دهد؛ یکی از شاخص‌های مورد توجه فعالان بازار است، چرا که این موضوع بر روی نحوه بودجه‌ریزی و تخصیص منابع تاثیرگذار است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه بخشی از قوانین کشور و سیاست‌های تعرفه‌ای در قالب لوایح و پیشنهادهای دولت تبدیل به قانون می‌شود، افزود: توانایی و ابتکار عمل دولت در پیشبرد سیاست‌های داخلی و خارجی کشور بر روی بسیاری از پارامترهای اقتصادی مانند نرخ بهره و نرخ ارز موثر است.
وی به هیجان‌های ایجاد شده در معاملات بورس طی چند وقت گذشته تاکید کرد و گفت: تا مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و روشن شدن ابهام‌های مربوط به سیاست‌های دولت جدید، طبیعی است که فعالان بورس با احتیاط بیشتری معاملات را دنبال کنند.
عملکرد و حمایت حقوقی‌ها از بازار سرمایه
وی به فعالیت حقوقی‌ها در بازار و حمایت آنها از معاملات بورس اشاره کرد و اظهار داشت: بخشی از حقوقی‌ها به جهت تعهدات پرداختی که در جاهای دیگر دارند؛ به ناگزیر وجوه حاصل از فروش سهام را از بازار خارج کردند، همچنین برخی دیگر نیز به دلیل ماهیت فعالیت‌ خود طبیعی است که در قیمت‌های بالای سهام فروشنده باشند و دوباره در قیمت‌های پایین‌تر خریدار باشند.
اقبال‌نیا با بیان اینکه مطرح شدن چنین صحبتی که حقوقی‌ها هیچ حمایت از بازار نمی‌کنند را قبول ندارم، گفت: حقوقی‌ها عمدتا اگر منابعی در اختیار داشته‌اند وارد بازار کرده‌اند، همچنین آن‌ها بنگاه‌های اقتصادی هستند و باید بر اساس منافع بنگاه و سهامداران خود اقدام کنند.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه ایجاد محدودیت برای فروش حقوقی‌ها موجب سلب اعتماد از آن‌ها می‌شود و باعث می‌شود تا با وسواس بیشتری اقدام به خرید کنند، افزود: ایجاد محدودیت برای فروش سهام، ریسک تازه‌ای را وارد معادلات آن‌ها می‌کند که برخلاف مکانیزم بازار است.
اقبال نیا خاطرنشان کرد: اینکه حقوقی‌ها در روند صعود بازار تعلل کردند و به دلیل برخی از اقدامات انجام شده به ایجاد حباب دامن زدند را قبول دارم اما اینکه انتظار داشته باشیم تا حقوقی‌ها  اقدام به خرید سهامی کنند که دارای ارزندگی نیستند، منطقی نیست.
پیش‌بینی روند معاملات بورس در سال ۱۴۰۰
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه وضعیت بازار سهام تا پایان سال ۱۴۰۰ به میزان زیادی تابع تحولات سیاست داخلی و خارجی خواهد بود، گفت: نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ به همراه وضعیت مذاکرات برجام تا حد زیادی تاثیرگذار بر متغیرهای اقتصادی مانند نرخ بهره، نرخ ارز و در نهایت قیمت سهام تاثیر خواهد بود.
وی خاطرنشان کرد: با این همه بازار سهام بهترین سپر در برابر تورم و افزایش نرخ ارز است، با وجود ابهامات پیشِ‌رو؛ وضعیت بازار را در سال جاری بهتر از زمستان ۱۳۹۹ پیش‌بینی می‌کنم.
دو نیمه متفاوت معاملات بورس در سال ٩٩
وی با بیان اینکه بورس در سال ۹۹ دو نیمه کاملا متفاوت را تجربه کرد، اظهار داشت: در پنج ماه نخست امسال، شاهد رکوردشکنی‌های بازار سهام به جهت افزایش شاخص‌های بورس، ارزش معاملات و ورود نقدینگی اشخاص حقیقی بودیم.
اقبال‌نیا با اشاره به اینکه  معاملات بورس در ماه‌های نخست سال ٩٩ تا ۲۰ مرداد بیش از ۳۰۰ درصد بازدهی داشت و پذیرای بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی اشخاص حقیقی بود، گفت: در این دوره میانگین ارزش معاملات بورس به بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان در روز رسید.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد:  از این دوره رویایی که حباب بورس در سایه حمایت‌های انجام شده شکل گرفته بود و عموم مردم برای آوردن پس‌اندازهای خرد خود به بورس تشویق شده بودند ناگهان ورق برگشت، به‌گونه‌ای که در فاصله ۲۰ مرداد تا پایان بهمن ماه بورس با ۴۰ درصد بازدهی منفی مواجه شد و شاهد خروج حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان پول اشخاص حقیقی از بازار بودیم.
بازدهی ۱۵۰ درصدی معاملات بورس در سال ٩٩
وی بازدهی بورس در کل سال ٩٩ را حدود ۱۵۰ درصد اعلام کرد و گفت: هرچند بازدهی بورس در سال ٩٩ عددی قابل‌قبول است اما فراز و نشیب بازار در این سال بسیار شدید بود و عده کثیری از افراد تازه وارد به این بازار که دانش و تجربه کافی نداشتند و در اوج وارد شده بودند؛ زیان‌های سنگینی را متحمل شدند. به‌عبارت دیگر،  سریع‌ترین تخلیه حباب تاریخ بورس در دوره زمانی ۶ ماهه رقم خورد.
 علت رشد و ریزش بی‌وقفه شاخص بورس در سال ٩٩
وی به عوامل تاثیرگذار در رشد و ریزش غافلگیرکننده شاخص بورس در سال ٩٩ تاکید کرد و افزود: بخشی از رشد بورس تحت تاثیر عوامل اقتصاد کلان ناشی از انتظارات تورمی و افزایش نرخ دلار بود که درآمد فروش و سودآوری شرکت‌ها را حداقل به صورت اسمی تقویت می‌کرد و این بخش از رشد بورس منطقی و موجه بود اما بخش بزرگ‌تر رشد بورس تا قله بیش از دو میلیون واحدی شاخص، ناشی از عدم کنترل هیجانات عموم مردم و تشویق آن‌ها برای ورود به بازار بود.
اقبال‌نیا با اشاره به اینکه دولت و بانک مرکزی تصور می‌کردند با هدایت نقدینگی سرگردان جامعه به بازار سرمایه می توان مانع از تورم و افزایش نرخ ارز شد و در نهایت به تولید واقعی اقتصاد کمک کرد، تاکید کرد: واقعیت این بود که بورس بستر و توانایی لازم برای جذب این حجم از نقدینگی در دوره زمانی کوتاه را نداشت و در نهایت باعث ایجاد حباب شد.
آزادسازی سهام عدالت عاملی در تشدید عرضه‌ها
وی با بیان اینکه آزادسازی سهام عدالت از جمله عواملی بود که به تشدید عرضه‌ها در بورس منجر شد، افزود: این کار باید زودتر و قبل از حبابی شدن بورس انجام می‌شد و از آن به عنوان پتانسیلی برای مدیریت هیجانات بورس استفاده می‌شد.
اقبال نیا با اشاره به اینکه آزاد شدن سهام عدالت یکی از عوامل سقوط بورس در اوج بود، گفت: آزادسازی سهام عدالت را نمی‌توان تنها عامل سقوط قلمداد کرد، اگر این اتفاق هم نمی‌افتاد باز هم حباب بازار تخلیه می‌شد اما ممکن بود زمان‌بندی اصلاح بازار تغییر کند.
عملکرد دولت در بهبود روند معاملات بورس
وی با بیان اینکه دولت در داغ کردن تنور بورس در سال ٩٩ نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای را داشت، گفت: بسیاری از مردم عادی که هیچ شناختی از بورس نداشتند با اعتماد به صحبت های انجام شده وارد میدان شدند.
اقبال‌نیا اظهار داشت: این تصور که دولت می‌خواهد از این بازار تامین منابع و به نوعی از آن حمایت کند؛ موجب شد تا عموم مردم ریسک‌های این بازار را دست کم بگیرند و بدون دانش و تخصص لازم وارد بازار شوند.
توصیه به سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بورس در سال ۱۴۰۰
این کارشناس بازار سرمایه به سهامداران توصیه کرد و افزود: پیشنهاد ما به سهامداران این است که با دید بلندمدت وارد این بازار شوند و چنانچه دانش یا وقت کافی برای تحلیل و سرمایه‌گذاری در این بازار ندارند از روش غیرمستقیم (سبدها و صندوق‌ها) اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنند.
 وی اظهار داشت: صرفه‌نظر از نوسانات بورس در کوتاه‌مدت، کسانی که با دید بلندمدت وارد این بازار می‌شوند و سبدی متنوع از سهام را تشکیل می‌دهند؛ همواره برنده این بازار بوده‌اند.
اقبال‌نیا تاکید کرد: به عنوان مثال فردی که پنج سال قبل وارد بورس شده است به طور میانگین، سرمایه‌اش در این مدت بیش از ۱۵ برابر شده است اما اگر کسی در همین دوره پول خود را در ارز، طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کرده باشد سرمایه اش به طور متوسط به ترتیب ۷.۵ برابر، ۱۱ برابر و ۷ برابر شده است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در دوره ۱۰ سال اخیر هم وضع به همین صورت بوده است، گفت: سرمایه فردی که وارد بورس است در این مدت ۵۳ برابر شده است اما اگر کسی در همین دوره پول خود را در ارز، طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کرده باشد به ترتیب بازدهی ۲۳ برابر، ۲۵ برابر و ۱۵ برابر را کسب کرده است.
وی با تاکید بر اینکه بورس با اختلاف شاگرد اول همه بازارها است، افزود: کسب بازدهی عالی از این بازار مستلزم داشتن دانش و تجربه کافی است، افرادی که دانش یا وقت کافی برای آن ندارند بهتر است از خدمات نهادهای مالی که در این حوزه ارائه خدمت می‌کنند؛ استفاده کنند.
  شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در پایان معاملات هفته ای که گذشت (چهارشنبه، ۲۵ فروردین ‌ماه) با ۶ هزار واحد کاهش به عدد یک میلیون و ۲۴۳ هزار واحد رسید که در مقایسه با پایان هفته قبل آن حدود نیم درصد افت داشت.

 

ایرنا