مقداد تکلوزاده در مورد وضعیت بازار خرما اظهار داشت: بارندگی‌های خوبی در ابتدا و انتهای سال مناطق تولید داشتیم و در عین حال دمای هوا خیلی بالا نرفت، بنابراین تولید و کیفیت تولید نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرد. طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی میزان تولید خرما امسال 1 میلیون و 320 هزار تن بود که نسبت به سال گذشته حدود 700 تا 800 هزار تن افزایش داشته است. در عین حال کیفیت محصولات نیز نسبت به سال گذشته بهتر بود، به خصوص در استان‌های خوزستان و بوشهر که میزان آب دچار چالش است.
وی افزود: این اتفاق مثبتی برای کارگران بود اما از طرفی هم با توجه به مشکلاتی که شیوع کرونا به وجود آورد، تقاضا از سمت مصرف‌کننده نهایی چه در داخل کشور و چه در خارج از کشور تا حدی کاهش پیدا کرد. احتمال اینکه کرونا از طریق محصولات فرآوری نشده منتقل شود، مصرف‌کننده ترجیح می‌داد که محصولات فرآوری شده استفاده کنند. به مرور زمان با استعلاماتی که ما از FAO گرفتیم، عملا احتمال اینکه ویروس کرونا از طریق خرما منتقل شود منتفی شده است، چراکه خرما مدت زیادی در سردخانه‌ها باقی می‌ماند و مدت زمان زیادی هم طول می‌کشد که به دست مصرف‌کننده برسد. ما نیز در این مورد اطلاع‌رسانی کردیم.
تکلوزاده با اشاره به کاهش ارزش پول ملی گفت: اتفاق دیگری که برای حوزه صادرات مثبت است افزایش نرخ دلار و یورو است. وقتی ارزش پول ملی کشور ما کاهش پیدا کرد تمایل برای صادرات محصولات افزایش یافت. اگر شرایط کرونا به وجود نمی‌آمد شاید میزان صادرات ما به دوبرابر سال گذشته نیز می‌رسید. کمااینکه چندسال پیش هم که قیمت دلار افزایش داشت، میزان صادرات ما افزایش پیدا کرد و تا 400 هزار تن صادرات خرما داشتیم، در حالی که عموما صادرات سالانه ما بین 210 تا 250 هزار تن صادرات داریم.
وی در ادامه تصریح کرد: بازار مصرف ما بیشتر کشورهای مسلمان هستند بخشی از صادرات ما به کشورهای حاشیه خلیج فارس، بخشی به مسلمانان جنوب شرق آسیا مثل اندونزی، سنگاپور و مالزی، بخشی به کشورهای غرب اروپا مثل بلژیک، آلمان و هلند بوده اما بازار اصلی ما برای خرما هند است. به علت ارزش بالای غذایی خرما و قیمت مناسب در هند تمایل زیادی برای آن وجود دارد. کشورهای CIS و روسیه هم از واردکنندگان عمده محصولات ما هستند. در مجموع خرما به 65 کشور دنیا صادر می‌شود. در مناسبت‌های مذهبی مانند ماه رمضان نیز مصرف مسلمانان این کشورها افزایش می‌یابد.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران خاطرنشان کرد: موضوع کرونا و افزایش قیت دلار تعادلی به وجود آورد و با وجود محدویت‌هایی که وجود داشت تولید و صادرات خرما افزایش پیدا کرد. صادرات سال جاری ما حدود 300 هزار تن بود. اگر فرض کنیم 20 درصد تولید خرما، خرمای ضایعات هستند و به مصرف فرآورده‌های دیگر مانند شیره خرما و غیره می‌‌رسد و اگر سرانه مصرف داخل کشور را نیز بین 7 تا 8 کیلوگرم درنظر بگیریم، باید حدود 700 هزار تن از خرمای تولیدی ما در داخل کشور مصرف شوند که هرساله این اتفاق می‌افتد.
وی افزود: 50 درصد از این مصرف صرفا در ماه رمضان اتفاق می‌افتد و از آنجا که نزدیک به ماه رمضان هستیم، الان بیشترین تقاضا در داخل کشور و حتی صادرات داریم. زمانی که تقاضا افزایش پیدا کند قیمت افزایش می‌یابد به همین علت همه تامین‌کنندگان داخلی و خارجی محصول را الان تامین می‌کنند. در مورد صادرات که بازه زمانی طولانی است از الان باید کار آغاز شود اما در مورد کشورهایی مانند امارات، افغانستان و پاکستان تا دو هفته یا یک هفته قبل از ماه مبارک می‌توان صادرات را انجام داد.
تکلوزاده در ادامه بیان کرد: در بوشهر و کرمان که دو تولیدکننده عمده هستند و مصرف‌کنندگان عمده بازار داخلی نیز هستند، هنوز در انبارها خرمای زیادی باقی مانده ولی با توجه به رویکردی که وجود دارد احتمالا تا یک ماه آینده بسیاری از این انبارها هم تخلیه شود.
وی با اشاره به مشکل افزایش قیمت تمام شده محصولات تصریح کرد: شاید مهمترین موضوعی که در حوزه خرما رخ داد افزایش هزینه‌های تولید بود که در بسیاری از حوزه‌های دیگر کشاورزی نیز اتفاق افتاد. هزینه‌های تولید شامل نهاده‌های تولید و نیروهای انسانی که برای کاشت، داشت و برداشت و بسته‌بندی و ملزومات بسته‌بندی به شدت افزایش پیدا کرد. در بعضی از اقلام، حتی تا دوبرابر افزایش قیمت نهاده‌ها را داشتیم. اما از طرف دیگر قیمت خرما نسبت به سال گذشته تفاوت چندانی نکرده است. شاید نسبت به مدت مشابه سال گذشته 10 یا 15 درصد قیمت خرما کمتر بود.
دبیر انجمن ملی خرمای ایران گفت: شاید کشاورز نسبت به بقیه کالاها سود چندانی نکرد اما این به نفع مصرف‌کننده بود تا خرما را با قیمت کمتری تهیه کند اما این منوط به این است که نظارت در بازارهای توزیع بهتر شود. بارها دوستان در سازمان حمایت گفته‌اند که قیمت‌های فروش دست کم در مارکت‌های تهران بالا است.
وی افزود: ما در مبادی تولید این کالا را با قیمت بسیار مناسب در اختیار قرار می‌دهیم. مضافتی در مبادی تولید 23 هزار تومان است و هرچقدر که خریدار بخواهد در اختیار او قرار می‌دهیم. خرمای کبکاب هم با قیمت بسیار کمتر و در حدود 14 تا 15 هزار تومان وجود دارد. اما در مارکت‌های تهران قیمت بسیار بیشتر از مارکت‌های مشهد یا تبریز است که این مشکل به خاطر شبکه توزیع است که ناقص عمل می‌کند و از طرف دیگر سودجویان مزید بر علت هستند.
تکلوزاده همچنین بیان کرد: ما در میادین میوه و تره بار غرفه‌هایی را در اختیار تولیدکنندگان قرار دادیم که اگر تمایل داشتند بتوانند عرضه مستقیم انجام دهند تا حداقل محصول با قیمت و کیفیت مناسب به دست مصرف‌کننده برسد و سود بیشتری هم به کشاورز برسد.
ایلنا
