شکی نیست که سال ۲۰۲۰ به خاطر همه‌گیری کووید-۱۹، سالی دشوار و غم‌انگیز برای همه بوده است اما در حال حاضر، واکسن‌هایی در دست ساخت هستند و شاید بتوان امیدوار بود که در سال ۲۰۲۱، شرایط به صورت عادی بازگردد و سال شادی پیش رو باشد.
با وجود این، سال‌ها اضطراب، غم و تنهایی می‌توانند به سادگی، موجی از منفی‌گرایی را پدید آورند که به دشواری می‌توان از آن عبور کرد. دلیل بروز منفی‌گرایی این است که استرس مزمن، مغز را تغییر می‌دهد و گاهی اوقات هنگامی که حال خوبی نداریم، نسبت به انجام دادن کارهایی که در واقع می توانند حس بهتری به ما بدهند، تمایلی نشان نمی‌دهیم.
برای لذت بردن از زندگی خود در سال ۲۰۲۱ باید عادت‌های مخرب را کنار بگذاریم و سطح انرژی خود را پس بگیریم. برای این کار، در برخی موارد باید خود را به انجام دادن کارهایی وادار کنیم که حال ما را به تدریج بهتر می‌کنند. اگر علائم شدیدتری را تجربه می‌کنید، بهتر است با یک متخصص در مورد درمان یا دارو به مشورت بپردازید.
۱. مهربان و مفید باشید
مهربانی، نوع‌دوستی و همدلی می‌تواند بر مغز تاثیر بگذارد. پژوهشی نشان داده است که کمک مالی خیرخواهانه، سیستم پاداش مغز را با روشی مشابه دریافت واقعی پول، فعال می‌کند. این امر در مورد کمک کردن به افرادی که مورد ظلم قرار گرفته‌اند نیز صدق می‌کند.
داوطلب شدن برای چنین فعالیت‌هایی می‌تواند به زندگی معنا ببخشد و همچنین، شادی، سلامتی و رفاه را افزایش دهد. افراد مسن که به صورت منظم داوطلب می‌شوند نیز رضایت بیشتری از زندگی دارند و افسردگی و اضطراب آنها کاهش می‌یابد. به طور خلاصه می‌توان گفت که خوشحال کردن دیگران، راه خوبی برای خوشحال کردن خود به شمار می‌رود.
۲. ورزش کنید
ورزش کردن، هم با سلامت جسمی و هم با سلامت روحی بهتر در ارتباط است و می‌تواند به بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش افسردگی کمک کند. ورزش در دوران کودکی، به داشتن عملکرد بهتر در مدرسه کمک می‌کند و در بزرگسالان جوان نیز به داشتن عملکرد بهتر شغلی می‌انجامد. ورزش کردن در بزرگسالان مسن‌تر، عملکرد شناختی را حفظ می‌کند و به مقاومت در برابر بیماری‌های عصبی مانند فراموشی می‌انجامد.
بررسی‌ها نشان می‌دهند که حجم مغز افرادی که تناسب اندام بالاتری دارند، بیشتر است و همین موضوع، با عملکرد شناختی بهتر در افراد مسن ارتباط دارد. افرادی که ورزش می‌کنند، عمر طولانی‌تری دارند. یکی از روش‌های راه‌اندازی مجدد مغز، بیرون رفتن و استفاده از هوای تازه هنگام پیاده‌روی سریع، دویدن یا دوچرخه‌سواری است. حتما اطمینان حاصل کنید که ورزشی که از آن لذت می‌برید را انتخاب کرده‌اید تا ادامه یافتن آن تضمین شود.
۳. خوب غذا بخورید
تغذیه می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر رشد و سلامت ساختار مغز و عملکرد آن داشته باشد. تغذیه خوب، عناصر سازنده مغز را برای ایجاد و حفظ ارتباطات فراهم می‌کند که برای بهبود شناخت و عملکرد تحصیلی، مهم است. شواهد پیشین نشان داده‌اند که کمبود مواد مغذی در بلندمدت می‌تواند به آسیب ساختاری و عملکردی مغز منجر شود؛ در حالی که یک رژیم غذایی با کیفیت مناسب می‌تواند با حجم بیشتر مغز مرتبط باشد.
پژوهشی که روی ۲۰ هزار شرکت‌کننده انجام شد، نشان داد که مصرف بیشتر غلات می‌تواند اثرات مفید و بلندمدت حاصل از افزایش ماده خاکستری مغز را به همراه داشته باشد که با بهبود شناخت در ارتباط است. از سوی دیگر، رژیم‌های غذایی غنی از مواد قندی، چربی‌های اشباع‌شده یا کالری می‌توانند توانایی مغز را در ایجاد ارتباطات عصبی جدید کاهش دهند که بر شناخت، اثر منفی دارد.
باید به یاد داشته باشید که در هر سنی هستید، از رژیم غذایی متعادلی پیروی کنید که میوه‌ها، سبزیجات و غلات را شامل می‌شود.
۴. ارتباط اجتماعی را حفظ کنید
تنهایی و انزوای اجتماعی، در همه سنین، جنسیت‌ها و فرهنگ‌ها، موضوع شایعی به شمار می‌رود و با همه‌گیری کووید-۱۹ افزایش یافته است. شواهد علمی نشان داده‌اند که انزوای اجتماعی، برای سلامت جسمی، شناختی و روانی مضر است.
یکی از پژوهش‌هایی که اخیرا انجام شده، اثرات منفی انزوای ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ را بر شناخت عاطفی نشان داده است اما این اثرات منفی در افرادی که طی دوره قرنطینه با دیگران در ارتباط بودند، کمتر بود. ایجاد ارتباطات اجتماعی و کاهش تنهایی نیز با کاهش خطر مرگ و میر و همچنین کاهش طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها همراه است.
بدین ترتیب، تنهایی و انزوای اجتماعی، مشکلات مهم سلامت عمومی به شمار می‌روند که به مداخله موثر نیاز دارند. تعامل اجتماعی، با احساسات مثبت و افزایش فعالیت در سیستم پاداش مغز در ارتباط است.
در سال ۲۰۲۱، حتما با خانواده و دوستان خود همراه باشید اما افق دید خود را نیز گسترش دهید و ارتباطات جدیدی ایجاد کنید.
۵. مطالب جدید یاد بگیرید
مغز در دوره‌های حساس رشد تغییر می‌کند اما یک فرآیند مادام‌العمر به شمار می‌رود. تجربیات جدید مانند یادگیری مهارت‌های جدید می‌توانند هم عملکرد مغز و هم ساختار اصلی آن را اصلاح کند.
بررسی‌ها نشان داده‌اند که ماده خاکستری مغز موسیقی‌دانان، در قسمت‌هایی از مغز که اطلاعات شنیداری را پردازش می‌کنند، افزایش می‌یابد. یادگیری یک زبان جدید نیز می‌تواند ساختارهای مغز انسان را تغییر دهد.
۶. خواب کامل داشته باشید
خواب یکی از مولفه‌های اساسی زندگی بشر به شمار می‌رود؛ با وجود این، بسیاری از افراد، رابطه میان سلامت مغز و روند خواب را درک نمی‌کنند. مغز هنگام خواب، خود را دوباره سازمان‌دهی و شارژ می‌کند و به پاکسازی بقایای سمی می‌پردازد تا عملکرد طبیعی خود را حفظ کند.
خواب برای تبدیل کردن تجربیات به حافظه بلندمدت، حفظ شناخت، عملکرد عاطفی و کاهش خستگی ذهنی، مهم است. بررسی‌های مربوط به کمبود خواب نشان داده‌اند که نداشتن خواب کافی، به نقص در حافظه و توجه و همچنین تغییر در سیستم پاداش منجر می‌شود و نهایتا عملکرد احساس را مختل می‌کند. خواب از نظر نظارتی، تاثیر زیادی بر سیستم ایمنی بدن می‌گذارد. اگر خواب شما کمیت و کیفیت مطلوبی داشته باشد، متوجه خواهید شد که انرژی بیشتر و سلامتی بهتری خواهید داشت و همچنین می‌توانید خلاقیت و تفکر خود را پرورش دهید.
باشگاه خبرنگاران جوان
