آنطور که آمارها نشان میدهد، حجم تأمین مالی از طریق بازارسرمایه در ۹ماهه امسال نسبت به سال قبل بیش از ۵برابر افزایش یافته است. دیروز در همین رابطه رئیس سازمان بورس از افزایش سهم بازارسرمایه در تامین مالی اقتصاد در ۹ماهه سالجاری و رسیدن ارزش آن به ۴۷۰هزار میلیارد تومان خبر داد.
یکی از مؤثرترین کارکردهای بورس تامین مالی بنگاههای اقتصادی است. در اقتصادهای توسعهیافته، تامین مالی بنگاههای بزرگ از طریق بورس انجام میشود و کسب و کارهای کوچک برای دریافت وام به بانکها مراجعه میکنند. آمارهای موجود نشان میدهد که این مسیر رفته رفته در اقتصاد ایران در حال شکلگیری است و سهم شرکتهای بزرگ در تامین مالی از طریق بازارسرمایه در حال افزایش است. به طور کلی شرکتهای بزرگ میتوانند از طریق افزایش سرمایه، فروش اوراق بدهی و یا عرضه اولیه سهام منابع مالی مورد نیازشان را تامین کنند، اما در طول سالهای گذشته بخش عمده شرکتها آشنایی چندانی با روشهای تامین مالی بازارسرمایه از جمله روشهای مختلف انتشار اوراق بدهی نظیر صکوک، اوراق اجاره، مرابحه و غیره نداشتند. بهنظر میرسد حالا بعد از گذشت چند دهه از فعالیت بورس مدیران شرکتها، رفتهرفته در حال آشنا شدن به فرایند تامین مالی از طریق بازارسرمایه هستند و روزبهروز به اهمیت تامین مالی از طریق بازارسرمایه بیشتر پی میبرند.
مطابق نظریات اقتصادی، هرچه بنگاههای اقتصادی بزرگ برای تامین مالی به سمت بازارسرمایه بیایند، فشار از بانکها برای دریافت وام و منابع مالی کمتر میشود و بانکها میتوانند به جای پرداخت منابع سنگین به شرکتهای بزرگ به کسب و کارهای کوچک وام بدهند. موضوعی که هماکنون در اقتصاد ایران حاکم نیست و بخش عمده تامین مالی برعهده بانکها است. آنطور که عبد الناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی چندی پیش گفته بود، ۸۴ درصد تامین مالی در کشور توسط سیستم بانکی انجام میشود و اگر منابع صندوقها و درآمد ثابت بورس که سپرده بانکی است به آن اضافه شود، بالای ۹۰ درصد تامین مالی توسط سیستم بانکی انجام میشود. حالا اما بهنظر میرسد با افزایش ارزش تامین مالیهای انجام شده در بازارسرمایه در ۹ماهه سالجاری سهم بازارسرمایه از تامین مالی کل اقتصاد بیشتر شده باشد.
افزایش ۵ برابری تأمین مالی در بازار سرمایه
آنطور که اعداد و ارقام نشان میدهد حجم تامین مالی انجامشده در بازارسرمایه در ۹ماهه سالجاری نسبت بهمدت مشابه سال قبل بیش از ۵برابر افزایش یافته و از ۸۸هزارو ۵۰۰میلیارد تومان به ۴۷۰هزار میلیارد تومان رسیده است. در ۹ماهه سالجاری میزان تامین مالی انجام شده از طریق اوراق بدهی در مقایسه با سال قبل نزدیک به ۲۳۰درصد و تامین مالی از طریق افزایش سرمایه تا ۳۸۳درصد افزایش یافته است. امسال همچنین فراگیر شدن موج افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی داراییها منجر شد حجم تامین مالی از این طریق در بازارسرمایه با رشد بسیاری زیادی مواجه شود؛ بهطوری که در ۹ماهه امسال شرکتهای بورس از این طریق توانستند جمعا ۳۵هزار و ۳۸۰میلیارد تومان تامین مالی کنند که این مقدار در مدت مشابه سال قبل نزدیک به صفر بود.
امسال همچنین با افزایش عرضههای اولیه بسیاری از شرکتهای بزرگ با عرضه سهام شرکتهای زیرمجموعهشان بخشی از منابع مالی مورد نیازشان را تامین کردند. آمارها نشان میدهد حجم تامین مالی از طریق عرضه اولیه در سالجاری نسبت بهمدت مشابه سال قبل ۸۳۳درصد افزایش یافته و از ۳هزار میلیارد تومان به ۲۸هزار میلیارد تومان رسیده است. اینها آمارهایی است که دیروز رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هم آن را تأیید کرد.
تأمین مالی ۴۷۰هزار میلیارد تومانی
به گفته رئیس سازمان بورس در دوره ۹ ماهه نخست سالجاری بالغ بر ۴۷۰هزار میلیارد تومان تجهیز منابع مالی از بستر بازار سرمایه صورت گرفته است، در این میان حدود ۱۴۵هزار میلیارد تومان از رقم مزبور شامل تجهیز منابع مالی از محل بدهی بوده که شامل انتشار انواع ابزارها است.
حسن قالیباف اصل با اشاره به تجهیز منابع مالی در بازارسرمایه و میزان انتشار ابزارهای تجهیز منابع مالی گفت: عصر دیروز جلسه شورایعالی بورس با محور بررسی تجهیز منابع مالی انجام شده در بازارسرمایه تا پایان آذرماه سال ۱۳۹۹ برگزار شد. جزئیات نشان از آن دارد که در دوره ۹ماهه نخست سالجاری، بالغ بر ۴۷۰هزار میلیارد تومان تجهیز منابع مالی از بستر بازارسرمایه صورت گرفته است. در این میان حدود ۱۴۵هزار میلیارد تومان از رقم مزبور شامل تجهیز منابع مالی از محل بدهی بوده که شامل انتشار انواع ابزارهاست.
سخنگوی شورایعالی بورس گفت: همچنین مابقی آن یعنی رقمی بیش از ۳۲۵هزار میلیارد تومان به مجموع تجهیز منابع مالی از محل افزایش سرمایه و عرضه اولیه سهام شرکتها، تاسیس شرکتهای سهامی عام و اضافه ارزش صندوقها اختصاص داشته است.
قالیباف با اشاره به اینکه در بخش سرمایه چهار سرفصل اصلی مورد بررسی قرار گرفت، ادامه داد: تاسیس شرکتهای سهامی عام، افزایش سرمایه شرکتهای سهامی عام (بهجز مازاد تجدید ارزیابی)، افزایش سرمایه شرکتهای سهامی عام (از محل تجدید ارزیابی) و عرضه اولیه سهام شرکتها در بورس و فرابورس از اصلیترین محورها بود. وی تأکید کرد: در این میان ۶۵هزار و ۲۷۰میلیارد تومان به افزایش سرمایه شرکتهای سهامی عام (به جز مازاد تجدید ارزیابی) و ۳۵هزار و ۳۸۰میلیارد تومان نیز به افزایش سرمایه شرکتهای سهامی عام (از محل مازاد تجدید ارزیابی) اختصاص یافته است.
قالیباف افزود: از ابتدای سالجاری تا پایان آذرماه نیز حدود ۲۸هزار میلیارد تومان به عرضه اولیه سهام شرکتها در بورس و فرابورس اختصاص داشت. در همین راستا بررسیها نشان میدهد که افزایش ارزش صندوقهای سرمایهگذاری فعال در بازارسرمایه، نسبت به ابتدای سال بیش از ۱۹۶هزار میلیارد تومان بوده است.
منبع:همشهری