محمد معینی فوق تخصص خون و سرطان بالغین و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، درباره شیوع ویروس کووید ١٩ در بیماران سرطانی نسبت به دیگر افراد جامعه گفت: اواخر سال گذشته و اوایل امسال که ابتدای دوره همه گیری این بیماری بود، نگرانی‌هایی برای جامعه پزشکی وجود داشت اما به تدریج پس از انجام مطالعات و مشاهده بیماران، میزان ابتلای بیماران سرطانی خیلی کمتر از مقداری است که تصور می‌شد.
او بیان کرد: مطالعات نشان داده میزان ابتلای بیماران مبتلا به سرطان، به کووید ١٩ از سایر افراد بیشتر است اما در مقایسه با بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند دیابت و قلبی ریوی تفاوتی نداشته است و حتی در بعضی از مطالعات میزان ابتلای بیماران قلبی ریوی نسبت به بیماران سرطانی بیشتر بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه دو گروه بیمار سرطانی داریم، افزود: گروه اول بیماران سرطانی غیرفعال هستند؛ این افراد در گذشته سرطان داشتند و الان در حال پیگیری پس از اتمام درمان هستند. خطر ابتلا به کووید در این گروه بالا نیست، زیرا درمان‌هایی که منجر به تضعیف سیستم ایمنی آنها می‌شود، در این افراد پایان یافته است.
معینی ادامه داد: دسته دیگر بیمارانی هستند که در حال دریافت درمان و مراحل شیمی درمانی، پرتودرمانی و جراحی هستند. این گروه بیشتر در معرض ابتلا قرار دارند زیرا به مراکز درمانی در حال رفت و آمد هستند، از طرفی بخش عمد‌ه‌ای از درمان‌های سرطان و برخی سرطان‌ها سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کنند. به همین علت این گروه در معرض خطر کووید ١٩ در نظر گرفته می‌شوند و تمرکز بر روی درمان این افراد بیشتر است.
علائم کووید ١٩ در بیماران سرطانی با افراد دیگر متفاوت است؟
این فوق تخصص خون و سرطان بالغین درباره تفاوت علائم کووید ١٩ در بیماران سرطانی با سایر افراد توضیح داد: تمام علائم بیمار مبتلا به کرونا که بیماری زمینه‌ای ندارد، مشابه فردی است که بیماری سرطان دارد اما شدت بیماری می‌تواند در بیمار سرطانی بیشتر باشد که میزان مرگ و میر نیز بالاتر از افراد عادی گزارش شده است.
او بیان کرد: راه‌های انتقال ویروس کووید ١٩ در بیماران سرطانی نیز مشابه سایر بیماران است و نسبت به افراد عادی تفاوتی ندارد اما فاکتور‌های دیگری نیز علاوه برسرطان در شدت ابتلای این بیماران به کووید ١٩ وجود دارد. سن بالا، فاکتور مهمی برای شدت ابتلا به کووید ١٩ در تمام افراد است، مشاهده می‌شود که افراد سالمند شدت بیشتری از بیماری را نشان می‌دهند و حتی میزان مرگ و میر در آنها بالاتر است.
معینی افزود: افراد با بیمار زمینه‌ای مانند دیابت و فشارخون در صورت ابتلا به سرطان ریسک بیشتری در ابتلا به ویروس کووید ١٩ دارند.
شدت بیماری کرونا در بیماران سرطانی به نوع سرطان بستگی دارد
او ادامه داد: شدت بیماری کووید ١٩ در بیماران سرطانی به نوع سرطان آنهاست. شدت این بیماری در سرطان‌های هماتولوژیک، سرطان هایی که منشا آنها سلول‌های خون ساز هستند مانند سرطان‌های خون و غدد لنفاوی به خصوص انواع حاد آنها و تومور‌های تو پُُر که غیرهماتولوژیک هستند مانند سرطان ریه و پستان و معده و ... افزایش می‌یابد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: افراد نباید به دلیل ابتلا به سرطان پروستات، سینه یا معده و سابقه بیماری سرطان در گذشته نگرانی بیش از حد درباره ابتلا به ویروس کووید ١٩ داشته باشند، چراکه تنش، نگرانی و اضطراب بر کیفیت زندگی بیماران تاثیرگذار است.
معینی درباره غربالگری سرطان در شرایط شیوع ویروس کرونا گفت: توصیه می‌شود که غربالگری‌های افرادی که کاملا بدون علامت هستند به تعویق بیفتد و با فاصله بیشتری انجام شود.
او افزود: در چند نوع سرطان غربالگری پذیرفته شده است. یکی از آنها سرطان سینه است که با استفاده از ماموگرافی غربالگری انجام می‌شود و در خانم‌های بالای ۴۰ سال توصیه شده است. مورد دیگر سرطان روده بزرگ است که غربالگری با استفاده از چند روش از جمله کولونوسکوپی یا بررسی خون مخفی در مدفوع در افراد بالای ۵۰ سال توصیه می‌شود. غربالگری سرطان دهانه رحم نیز با استفاده از تست پاپ اسمیر در خانم‌ها از سن ۲١ سالگی توصیه می‌شود که این نوع غربالگری‌ها را می‌توان به تعویق انداخت و بعد از پیک کرونا آن را انجام داد.
این فوق تخصص خون و سرطان بالغین درباره نگرانی‌های به تعویق افتادن غربالگری سرطان در برخی بیماران گفت: این نگرانی در خیلی از بحث‌های علمی در انجمن‌های آنکولوژی مطرح شده و وجود دارد؛ چراکه بیمار می‌تواند در مرحله اولیه سرطان، قابل علاج شناسایی شود و به درمان بپردازد و در سال آینده ممکن است بیماری پیشرفت کرده باشد. برای همین تاکید می‌شود صرفا افراد بدون علامتی که در گذشته غربالگری‌های مرتب و نرمالی داشته اند، می‌توانند با خیال راحت نوبت بعدی غربالگری خود را به بعد از بحران کنونی و حتیتا یک سال بعد موکول کنند.
او تصریح کرد: مشکل در این زمینه صرفا بحث خطر کووید ١٩ نیست و کمبود منابع، اختصاص پرسنل و تجهیزات پزشکی به بیماران کووید ١٩ این محدودیت‌ها را سبب می‌شود تا غربالگری‌ها تا جایی که امکان دارد به تعویق بیفتد.
تقویت سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به سرطان ضروری است
معینی درباره تقویت سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به سرطان گفت: بین تمام منابع معتبر علمی در جهان مانند سازمان بهداشت جهانی و گایدلاین‌های معتبر آنکولوژی در جهان خواب کافی، فعالیت فیزیکی مناسب، تغذیه کافی مناسب شامل مصرف مایعات و میوه و سبزیجات تازه برای تقویت سیستم ایمنی توصیه می‌شود.
او به بیماران توصیه کرد: در زمان مراجعه به مراکز درمانی حتما ماسک و محلول ضدعفونی کننده برای دست‌ها همراه داشته باشند و در زمان‌های استفاده از دستگیره‌های در از آن استفاده کنند، همچنین بیماران با تنها یک همراه به این مراکز مراجعه کنند زیرا هر چه تعداد افرادی که در مراکز حضور دارند کمتر باشد، زنجیره انتقال کمتر خواهد بود، به طور کلی توصیه‌های بهداشتی در مورد بیماران سرطانی باید بیشتر رعایت شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: بخش بزرگی از افراد در جامعه ناقل بدون علامت هستند که براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ریسک انتقال ویروس در این بیماران کمتر از دیگران است اما بالاخره ویروس وجود دارد و وقتی تعداد این افراد در مراکز جراحی و درمانی بالا باشد، خطر انتقال و نگرانی وجود دارد.
او ادامه داد: در این زمینه تدابیری توسط مراکز علمی و گایدلاین‌ها فراهم شده تا تمام بیماران سرطانی که به مراکز درمانی در مراحل مختلف بیماری مراجعه می‌کنند، اگر علامتی از بیماری کووید ١٩ مانند تب، ضعف و بی حالی، تنگی نفس، سرفه، بدن درد، درد شکم و اسهال داشته باشند غربالگری برای آنها انجام خواهد شد. طبق دستورالعمل ستاد مقابله با کرونا تمام بیماران علامت دار و حتی بدون علامت با تماس مشکوک به خصوص بیماران مبتلا به سرطان غربالگری می‌شوند.
معینی بیان کرد: براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی ریسک انتقال ویروس در این بیماران کمتر از دیگران است، اما بالاخره ویروس وجود دارد و وقتی تعداد این افراد در مراکز جراحی و درمانی بالا باشد، خطر انتقال و نگرانی وجود دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان
