بیش از یک دهه است که وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی رتبه بندی آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی (راد) را انجام میدهد.
پیش از این در سالهای ۹۰-۸۹ و ۹۴-۹۳ دو دوره رتبه بندی آموزشی به صورت رسمی انجام شده است و سومین دوره آن برای سال تحصیلی ۹۹-۹۸ از سوی معاونت آموزشی وزارت بهداشت و توسط مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش پزشکی انجام شد.
از جمله رویکردهای جدید این دوره نسبت به دورههای قبل را میتوان به «توجه به اسناد فرادستی و هماهنگی و تطابق با سیاستها و برنامههای تحول و نوآوری در آموزش پزشکی»، «توجه به نظر دانشگاهها، همتایان، مدیران و صاحبنظران آموزش عالی»، «رتبه بندی در حیطههای مختلف و توجه به رتبه بندیهای تخصصی و زیر حیطه ها» اشاره کرد.
همچنین «تاکید بیشتر بر بروندادها و دستاوردهای حوزه آموزش به جای نگاه فرایندی»، «ساده سازی و عدم پیچیدگی، کاهش تکیه بر مستندسازیها و اجتناب از کاغذبازی و تحمیل بار سنگین به دانشگاهها»، «حداکثر استفاده از دادهها و اطلاعات موجود در واحدهای ستادی وزارت بهداشت»، «اجتناب از رقابتهای ناگوار و تشویق فعالیتها و همکاریهای درون منطقهای» و «توجه به نظام ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی و بهبود زیرساختهای آموزشی» از دیگر رویکردهای جدید این رتبه بندی است.
از جمله اهداف رتبه بندی آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی در سال ۱۳۹۸ میتوان به ایجاد رقابت سالم و سازنده بین دانشگاهها، نگاه مترقی تر و علمی تر به رتبه بندی با رصد عملکرد دانشگاهها، شناساندن نقاط ضعف و قوت دانشگاهها در زمینه آموزش، مقایسه دانشگاهها، ترسیم نقشه راه دانشگاهها، هدایت دانشگاهها به سمت ماموریتها، الگوسازی، به کارگیری شاخصهای نوآوریهای ارتباطی اشاره کرد.
همچنین این دوره از رتبه بندی دانشگاههای علوم پزشکی سال ۱۳۹۸ ویژگیهای متعددی دارد:
۱. توجه به اسناد فرادستی و هماهنگی و تطابق با سیاستها و برنامههای تحول و نوآوری در آموزش پزشکی
۲. توجه به نظر دانشگاهها، همتایان، مدیران و صاحبنظران آموزش عالی
۳. رتبه بندی در حیطههای مختلف و توجه به رتبه بندیهای تخصصی و زیر حیطهها
۴. تاکید بیشتر بر بروندادها و دستاوردهای حوزه آموزش به جای نگاه فرایندی
۵. ساده سازی و عدم پیچیدگی، کاهش تکیه بر مستندسازیها و اجتناب از کاغذبازی و تحمیل بار سنگین به دانشگاهها
۶. حداکثر استفاده از دادهها و اطلاعات موجود در واحدهای ستادی وزارت بهداشت
۷. اجتناب از رقابتهای ناگوار و تشویق فعالیتها و همکاریهای درون منطقهای
۸. توجه به نظام ارزیابی عملکرد اعضای هیات علمی و بهبود زیرساختهای آموزشی
۹. مشارکت گسترده و متعهدانه دانشگاهها، مدیران آموزشی ستاد در تدوین شاخصها و در جمع آوری دادهها
۱۰. اجرای رتبه بندی بر بستر وب با طراحی سامانه راد با توجه به شرایط خاص همهگیری کووید ۱۹
۱۱. تدوین شاخصها بر مبنای حیطههای مختلف، ابعاد برجسته دانشگاهی و بستههای تحول آموزش
در این دوره از رتبه بندی مطابق اهداف از پیش تعیین شده و ویژگیهایی که تعریف شدند، ابتدا تمامی شاخصهای ممکن که بتواند نمایانگر عملکرد دانشگاهها در حوزه آموزش باشد فهرست شد. مجموعه شاخصهای پیشنهادی دانشگاهها با توجه به تجربه انجام دو دوره رتبه بندی دانشگاهها نیز در مجموعه شاخصها مورد ارزیابی قرار گرفت.
از مجموع شاخصهای مورد بررسی، تعداد ۱۸۴ شاخص پیشنهادی احصا شد. با مطالعه مستندات مرتبط با دانشگاههای دارای ماموریت مشخص، مرور دانشگاههای معتبر دنیا و تدوین شاخصهای تأثیرگذار، تعداد ۱۰ شاخص در حوزه عملکردی، تعداد ۶۴ شاخص در حیطه اهداف بستههای تحول و تعداد ۴۹ شاخص در خروجیهای تاثیرگذار توسط تیم راد نهایی شد.
نتایج نهایی رتبه بندی دانشگاههای علوم پزشکی در سه حوزه متفاوت الف) نتایج رتبه بندی آموزشی دانشگاهها / دانشکدههای علوم پزشکی در ارتباط با خروجیهای تاثیرگذار، ب) نتایج رتبه بندی دانشگاهها / دانشکدههای علوم پزشکی در حوزه عملکردی و ج) نتایج رتبه بندی دانشگاهها / دانشکدههای علوم پزشکی در پیاده سازی بستههای تحول و نوآوری آموزش ارائه شده است.
الف) نتایج رتبه بندی آموزشی دانشگاهها / دانشکدههای علوم پزشکی در ارتباط با خروجیهای تاثیرگذار
این خروجیها شامل دانشگاه اخلاق مدار، دانشگاه در تراز بینالملل، دانشگاه پاسخگو به جامعه، دانشگاه رسالت مدار و ماموریت گرا، دانشگاه مرجع، دانشگاه پیشتاز با رهیافت همگرایی علوم است.