با فرا رسیدن فصل‌های پاییز و زمستان، بسیاری از افراد به رابطه میان غذا و خواب فکر می‌کنند. گروهی از پژوهشگران "دانشگاه تسوکوبا" (University of Tsukuba) ژاپن امیدوارند که بتوانند بر واسطه‌های مهمی که در این میان نقش دارند، یعنی میکروب‌های باکتریایی روده تمرکز کنند. بررسی دقیق آنها روی موش‌ها نشان داد که باکتری‌ها تا چه اندازه می‌توانند محیط و محتوای روده را تغییر دهند که در نهایت بر رفتارهایی مانند خواب تأثیر می‌گذارد.
این آزمایش، نسبتاً ساده بود. پژوهشگران به مدت چهار هفته به گروهی از موش‌ها، ترکیبی قوی از آنتی‌بیوتیک‌ها دادند که موجب از بین رفتن میکروارگانیسم‌های روده شد. پژوهشگران سپس، محتوای روده این موش‌ها و موش‌های یک گروه کنترل‌شده را که رژیم یکسانی داشتند، مقایسه کردند. فرآیند هضم، غذا را به تکه‌هایی موسوم به "متابولیت" تجزیه می‌کند. این گروه پژوهشی، تفاوت قابل‌توجهی را میان متابولیت‌ها در بدن موش‌هایی که متابولیت آنها از میکروبیوتا تخلیه شده بود و موش‌های گروه کنترل شده مشاهده کردند.
پروفسور " ماساشی یاناگیساوا"(Masashi Yanagisawa)، سرپرست این پژوهش گفت: ما بیش از ۲۰۰ مورد تفاوت متابولیت در موش‌ها پیدا کردیم. در موش‌های بدون میکروبیوتا، حدود ۶۰ متابولیت طبیعی وجود نداشت و بقیه نیز از نظر مقدار آن تفاوت داشتند که برخی کمتر و برخی بیشتر از موش‌های گروه کنترل‌شده بود.
پژوهشگران سپس تصمیم گرفتند تا مشخص کنند که این متابولیت‌ها معمولا چه کاری انجام می‌دهند. آنها با استفاده از تجزیه و تحلیل غنی‌سازی متابولوم دریافتند که مسیرهای بیولوژیکی که بیشتر تحت تأثیر درمان آنتی‌بیوتیکی قرار می‌گیرند، آن دسته از مسیرهایی هستند که در ساخت پیام‌رسان‌های عصبی نقش دارند. پیام‌رسان‌های عصبی، مولکول‌هایی هستند که سلول‌های مغز برای برقراری ارتباط با یکدیگر از آنها استفاده می‌کنند.
پژوهشگران با بررسی نوار مغزی موش‌ها، نحوه خواب آنها را مورد بررسی قرار دادند. آنها دریافتند که "خواب همراه با حرکات سریع چشم"(REM) و "خواب بدون حرکت سریع چشم"(non-REM) هنگام شب و زمانی که موش‌ها باید فعال باشند، در موش‌های بدون میکروبیوتا در مقایسه با موش‌های کنترل‌شده، بیشتر است. همچنین هنگام روز و زمانی که موش‌ها باید بیشتر بخوابند، خواب بدون حرکت سریع چشم، کمتر است.
میزان خواب همراه با حرکات سریع چشم هم طی روز و هم هنگام شب بیشتر بود؛ در حالی که میزان خواب بدون حرکت سریع چشم فقط طی روز بیشتر بود. می‌توان گفت که جابجایی میان مراحل خواب و بیداری، در موش‌هایی که میکروبیوتای روده آنها تخلیه شده است، بیش از گروه کنترل‌شده صورت می‌گیرد.
حدس پروفسور یاناگیساوا این است که کمبود سروتونین می‌تواند عامل بروز ناهنجاری در خواب باشد. با وجود این، مکانیسم دقیق آن باید مورد بررسی قرار بگیرد.
وی در این باره گفت: ما دریافتیم که تخلیه میکروب، به از بین رفتن سروتونین در روده منجر می‌شود و می‌دانیم که سطح سروتونین در مغز می‌تواند چرخه‌های خواب و بیداری را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، تغییر میکروب‌ها در روده به واسطه تغییر رژیم غذایی، می‌تواند به کسانی که مشکل خواب دارند کمک کند.
این پژوهش، در مجله "Scientific Reports" به چاپ رسید.
ایسنا
